Verhael-boecken van den cardinael Bentivoglio

In 't gebiet van de Nederlanden volgen in drie jaren, drie Gouverneurs, dat is: den Hertog van Mansvelt, den Aerts-Hertog Ernest, ende de Grave van Fuentes.
X. Hooft-Stuck.

⁺DEn Hertog van Parma overleden zijnde, bleef het gebiet aen Pieter Ernest, ⁺Grave van Mansvelt. Hy hadde het noch waer genomen in de twee eerste tochten van den Hertog in Vrankrijck, ende hy hielde het doen noch een ander jaer, voornamentlijk met ontsach en raetpleeginge van den Grave van Fuentes, die ter tijdt van 't overlijden van den Hertoge, uyt Spaenjen was gekomen in Nederlant. Het gebiedt beruste weynig onder de Grave van Mansvelt, maer overgroot waren de schaden die doen ter tijdt de saken van de Koning overquamen. Te dier tijdt stont op een groot gedeelte Krijgs-volck, bedervende alle de gehoorsaemheyt en ontsach van de Opperhoofden, ende de Krijgs-tuchte bleef in dier voegen beschadigt, dat na die tijdtschier altoos geduyrige meuterijen in 't Leger

+ 't Iaer 1592.

+ De Grave van Mansvelt gebiet de Nederlanden.

[p. 101]

hebben geheerscht, en dat met soo veel nadeel, dat somwijlen de wapenen van haer eygen soldaten haer schadiglijcker zijn geworden, als die van hare vyanden. Daer uyt nam Graef Maurits de gelegentheyt waer om de belegering te brengen voor de Stadt St. Geertruyden-Berg, zijnde een plaetse van groot belang tusschen Brabant en Hollant, ende benauwdense met soo wel begrepen werken, dat het gewelt dat de Koningsche daer op gebruyckten, te vergeefs uytviel, om haer te bemachtigen, ende te vergeefs alle hope om de belegerde te ontsetten.

Het gebiet, 't welck by wege van voorraet⁺ quam bedient te worden van de Grave van Mans-velt, ging naderhant volkomentlijck op den Aerts-Hertoge Ernest, dewelcke terwijle hy socht raet te schaffen veel, eer aen de gevonden ongeschicktheyt van de Konings saecken, als om gewin te doen tegens de vyant, quam te sterven, het jaer van sijn gebiet zijnde nauwelijcks omgekomen. In welcken tijt Maurits vervolgende den voorspoet van sijnent wegen, nam in de Stadt van Groeningen, ende bevestigden alsoo meer in die voegen 't gene hy te voren gewonnen hadde aen gints zijde van den Rhijn. Alsdoen stont op een nieuw op, een⁺ ander gedeelte van 't Catholijcksche Le-

+ Aerts-Hertog Ernest, Gouverneur van Nederlant gemaeckt.

+ Nieuwe onwaerdige opworpinge in de Konings Leger.

[p. 102]

ger, ende van bedwingers van de af-gevallen, zijnde geworden als afgevallen soldaten van den Koning, en schaemden haer niet van haere meuterijen staende te houden op den bodem van haer eygen vyanden, tot dat sy wel ten vollen betaelt waren.

⁺Daer na sloeg de Grave van Fuentes de hant aen 't gebiedt, ende het scheen dat in hem de kloeckheydt met het geluck worstelden. Hy wenden de macht van de Koning tegens Vrankrijck aen, om de Frontieren beter te verseeckeren onder de gehoorsaemheyt van den Koning. Zijnde hant gemeyn geworden met de Fransche, versloeg hy haer in een Velt-slag by Dorlans, ende kort daer aen, nam hy Camerijck door belegeringe in, hebbende den Franschen Balagny daer uyt verdreven, die van Gouverneur van die plaetse hem tot tyran hadde opgeworpen.

+ Graef van Fuentes aen 't gebiedt van Neerlant.