Tijl Uilenspiegel in Vlaanderen

[p. 307]

XII. Hoe Uilenspiegel een braaf beambte werd.

De Antwerpenaren waren tevreden over de Oostenrijkers.

De bezetting van het kasteel gedroeg zich rustig, de soldaten lieten ieder met vrede en de Regeering trachtte zooveel mogelijk de burgers schadeloos te stellen voor de kwellingen en het leed dat de Franschen hun hadden berokkend.

De smid uit de Jodenstraat werd door eene beroerte getroffen en verwisselde weldra het tijdelijke met het eeuwige, na Nele als zijne eenige wettige erfgename te hebben aangesteld, zoodat deze met de moeder van Tijl in zijn huis kon blijven wonen.

Uilenspiegel, die zich te Neerwinden zoo dapper onderscheiden had, stond in hooge gunst bij de Oostenrijkers en bekwam een ambt op het stadhuis te Antwerpen, waar door zijn toedoen Lamme Goedzak tot deurwaarder werd aangesteld.

Eenige weken na de terugkomst der Oostenrijkers in de Scheldestad, werd Nele de vrouw van Tijl, en onze geschiedenis zou hier kunnen eindigen met de mededeeling, dat allen lang en gelukkig leefden en tal Uilenspiegeltjes den echt van Tijl en Nele veraangenaamden. En we zouden er nog hebben kunnen bijvoegen, dat Lamme Goedzak nimmer zijne vrouw terugvond.

Het lot had er echter geheel anders over beschikt en Tijl zou nog geroepen worden om het vaderland zeer groote diensten te bewijzen.

De tevredenheid van ons volk duurde niet lang. Het spreekwoord van Uilenspiegel is hier toepasselijk: Als een ezel het te wel heeft, gaat hij op het ijs dansen en hij breekt zijne pooten.

Dat is eene gulden spreuk, die, als ge de geschiedenis er volkeren openslaat, overal hare toepassing vindt.

De menschen werden opgeruid, deels door de Franschgezinden, die hier in het land nog al talrijk waren, en ook door geheime Fransche agenten, want het was natuurlijk met leede oogen dat ze te Parijs het Belgisch wingewest hadden

[p. 308]

zien ontglippen aan de Fransche roovers; deels door tal misnoegden, die niet onmiddellijk de schadevergoeding bekwamen waarop zij meenden recht te hebben.

De geestelijke orden, die hunne afgeschafte of verkochte kloostergebouwen niet dadelijk terugkregen, hielpen ook een handje om de misnoegdheid tegen de nieuwe Regeering aan te vuren, en onderscheidene partijen, instede van de bestuurders te steunen, tot heil van het vaderland, werkten in het geheim de Regeering overal tegen.

Uilenspiegel, die het gevaar bemerkte, werkte met hand en tand om de Antwerpsche burgers tot betere gedachten te krijgen en in de vereeniging, die hij naar het voorbeeld van de Franschen in de Sodaliteit had gesticht, maakte hij met woord en daad eene hevige Oostenrijksche propaganda.

Hij slaagde er gedeeltelijk in, met zijne geestige redevoeringen die ingang bij het volk vonden.

De Sinjoor vroeg trouwens niets dan rustig te mogen leven, na de woelige vijf maanden der Fransche overheersching, en het was dan ook eene feestelijke inhaling die den Oostenrijkschen keizer Frans en zijn broeder prins Karel in de Scheldestad op tweeden Sinksendag van 1794 te beurt viel.

Te Brussel was het echter anders gesteld. Daar was nog immer het brandpunt van den opstand tegen het Oostenrijksche gezag, en het gelukte den Oostenrijkschen keizer niet de Belgen onder de wapens te krijgen, om het land in staat van verdediging te stellen.

Frans wilde de Belgen bij het Oostenrijksch leger inlijven en de Staten wilden een nationaal leger inrichten.

Deze oneenigheid bleef voortduren, de Fransche vijand bevond zich op onze grenzen, en vruchteloos werden de Belgen opgeroepen om het vaderland te verdedigen. Zij bleven kalm en onverschillig en het onthaal dat den keizer te Antwerpen vanwege de bevolking te beurt viel, kon hem toch niet overhalen in ons land te blijven, dat hij vast besloten was aan zijn lot over te laten, indien de Franschen de kleinste zegepraal mochten behalen.

Eenige dagen later, op 26 Juni, leverde de Fransche generaal Jourdain den slag van Fleurus, en alhoewel het geen beslissende slag was, verliet de Oostenrijksche bevelhebber met zijn leger ons land, nadat nog een laatste oproep tot de wapens geen uitslag had opgeleverd.

Des anderendaags werd Luik door de Franschen genomen. Brussel, Gent en Mechelen vielen in hun handen, en den

[p. 309]

23en Juli, te middernacht, klonken de tonen der ‘Marseillaise’ in de straten der Scheldestad en zagen de Sinjoren met schrik ende vare eene voorhoede van Fransche huzaren voorbij rijden en hoorden zij hoe het gepeupel eene tweede maal het Fransch gebroed toejuichte.

Den volgenden voormiddag drongen de Sansculotten, nog slordiger aangetakeld dan de eerste maal, door de Kipdorppoort weer in de stad...

De ezel had zijne pooten op het ijs gebroken...

De korte loopbaan van Uilenspiegel, in het stedelijk ambt, was ten einde, en Lamme sloot voor de laatste maal de poort van het stadhuis.