Tijl Uilenspiegel in Vlaanderen

[p. 38]

XII. De twaalf blinden.

Twaalf blinden gingen te Ledeberg voorbij de afspanning het ‘Wit Zwijn’...

Hier blijft de lezer stil, en vraagt zich af, hoe twaalf blinden bijeen gekomen waren en samen over de baan gingen. Twaalf!

De schrijver van dit boek heeft zich dezelfde vraag gesteld, zonder er een bepaald antwoord te kunnen op vinden.

Als ge de legende wilt gelooven, kwamen die twaalf blinden van de uitvaart van een rijk man. Het is mogelijk, alhoewel het me toch zonderling voorkomt, dat naar die uitvaart zooveel blinden zouden gekomen en er niet een met een paar oogen bij zou geweest zijn, om hen naar huis te leiden. En 't is zonderling ook, dat ze allen denzelfden weg volgden.

Laat ons hier echter niet langer bij stil blijven, want we leven niet in een tijd, dat men zich de moeite nog geeft lang te zoeken naar de oorzaak van iets. Het is er, en daarmee uit. De twaalf blinden waren er, en we zullen denken dat het toeval hen bijeen bracht.

Het toeval is voor een schrijver eene der schoonste uitvindingen, die hem toelaat tegen de logiek op te staan.

Twaalf blinden gingen bij toeval te Ledeberg voorbij de afspanning het ‘Wit Zwijn’, waar Uilenspiegel met Lamme een praatje voerde, om te beslissen hoe ze den waard het zijn zouden geven, want de beurs was weeral in volledigen staat van onvermogen.

Tijl bemerkte de twaalf mannen; hij had weldra gezien dat allen het gezicht verloren hadden en liep naar buiten.

- Brave lieden, sprak hij, zijt ge niet vermoeid en hebt ge geen dorst of honger?

- Zeker, heerschap, antwoordden de blinden.

- Ik ben de graaf van Immerschoten.

De blinden namen hunne pet af.

- Steeds heb ik medelijden, ging Tijl voort, als ik lieden van uw slag op de baan zie. Ge moet hierover in het ‘Wit Zwijn’ uw buiksken eens deugd doen. Hier zijn twaalf gul-

[p. 39]

Welgezind trokken ze de herberg binnen. (Blz. 39)

den.

Uilenspiegel gaf niets, maar iedere blinde dacht, dat een zijner elf makkers het geld ontvangen had en welgezind trokken ze de herberg binnen, waar ze een lekker maal en lekker bier bestelden.

- De heer graaf heeft ons gezegd, dat we onzen buik maar eens een zielmis moeten laten houden, spraken ze tot den waard. Hij heeft ons twaalf gulden gegeven.

De baas uit het ‘Wit Zwijn’ had gezien dat Uilenspiegel bij de blinden was geweest en met hen had staan praten.

- Ha, dacht hij, een graaf!

En 't was met den diepsten eerbied dat hij Uilenspiegel en Lamme bediende, die genoegen schepten in 't plezier van de twaalf blinden, die een weddingschap schenen te hebben aangegaan om het meeste naar hunne maag te verzenden. Drinken deden ze niet minder, telkens op de gezondheid van den braven graaf.

Als het op betalen aankwam, werd het een ander spel. De eene werd door den andere beschuldigd, de twaalf gulden te hebben aangenomen, en daar geen hunner wilde bekennen,

[p. 40]

om de goede reden dat niemand in het bezit der som was, geraakten de blinden, die het dubbel bier sinds lang niet meer geproefd hadden en het naar de hersenen kregen, handgemeen, zoodat de tafel op een gegeven oogenblik omgeworpen werd en een paar der vechters tusschen de scherven vielen.

De waard, die de blinden had willen scheiden en zelf eenige muilperen tot loon had ontvangen - want ze zagen niet waar ze sloegen, zei Uilenspiegel, - kwam bij Tijl en vroeg eerbiedig:

- Zou de heer graaf niet willen zeggen aan welken blinde hij de twaalf gulden gegeven heeft?

- Ik geef altijd zonder na te gaan aan wie. Wat de rechterhand geeft, mag de linker niet weten.

- Ze willen me niet betalen.

- Dat is erg, en ge kunt hun moeilijk doen inzien, dat ze daartoe verplicht zijn.

- Ze hebben alles aan stukken geslagen: het is nu twintig gulden dat ik van hen te ontvangen heb.

- Te ontvangen van die arme sukkelaars? Ik wilde dat ik het zag, zei de blinde, en hij sloeg nevens het ei.

- Ik zal hen doen gevangen nemen.

- Die arme sukkelaars.

- Zult gij voor hen betalen, heer graaf?

- Ik? Mijn edelmoedigheid en mijn menschlievendheid gaan zoo ver, beste man, dat ik dagelijks mijn laatste muntstuk aan den arme geef. Ik heb geen koperstuk meer op zak en mijn vriend evenmin, zoodat ge zelf voor ons verteer tot morgen zult moeten wachten. Maar, ik zal wel iemand vinden in het dorp, die borg voor mij zal spreken.

- En voor de blinden ook?

- Ja, laat ze maar henen gaan.

- Neen, zei de waard, dat niet. Ik heb volle vertrouwen in uw woord, heer graaf, maar ik ken u van haar noch pluim, en ze hebben mij al zoo dikwerf beetgenomen, dat ik geen mensch meer laat henen gaan, vooraleer hij betaald heeft.

- Gij hebt gelijk, vriend. Stelt gij vertrouwen in mijnheer pastoor?

- Is dat eene vraag?

- Als hij borg voor ons spreekt?...

- Moogt ge over mijn gansche afspanning beschikken.

Uilenspiegel ging bij de blinden, die nog steeds aan het twisten waren en sprak:

- Brave lieden, weest kalm, ik zal voor alles zorgen.

[p. 41]

Binnen eenige oogenblikken kunt ge allen rustig henen gaan. Ik vind het niet eerlijk, dat degene, die de twaalf gulden ontvangen heeft, niet betalen wil, maar dat zal hem later toch ongeluk brengen en ik laat ze hem behouden.

Hij keerde terug bij Lamme en fluisterde hem toe:

- Ik ga naar den pastoor.

- Moet ik hier blijven?

- Zie Lamme, dat heb ik van u niet verwacht. Ge vreest dat ik niet terugkeeren en u in den steek laten zal.

- Hoe geraken wij hier deze maal uit?

- Laat mij begaan: alles zal op wieltjes loopen. Drink nog een pot bruine, om den tijd te dooden.

Uilenspiegel begaf zich naar het huis van den dorpspastoor en zei tot de meid, dat hij dringend den herder wenschte te spreken over eene belangrijke zaak.

De pastoor, die een paar collega's aan tafel had genoodigd, verzocht Tijl kort en bondig zijn geval uit te leggen.

- Ge kent den baas uit het ‘Wit Zwijn’? zei Uilenspiegel.

- Ja, verder. Wat is er met hem gebeurd?

- Ho, hij is niet dood, verre van daar.

- Wat moet ik voor hem doen! Is hij erg ziek?

- Ziek is hij eigenlijk niet.

- Wat verlangt ge dan voor hem?

- Hij is ziek en toch niet ziek.

- Vriendje, ik zal op die wijze mijn geduld verliezen.

- Dan gaat ge weer veel tijd noodig hebben, mijnheer pastoor, om het terug te vinden.

- Komt ge me soms voor den gek houden?

- Ik verzoek u, mijnheer pastoor, het mij niet euvel te duiden.

- Wilt ge me nu zeggen, wat de baas uit het ‘Wit Zwijn’ van mij verlangt?

- Niets, mijnheer pastoor.

- Wat komt ge dan hier doen?

- 't Is zijne vrouw, die u doet roepen.

- Is zij ziek, is haar iets overkomen?

- Zij is zoo gezond als een blieksken in het water. Het is eigenlijk haar man die krank is.

De pastoor kon zijn ongeduld niet meer bedwingen en kreet:

- Maak dat ge wegkomt!

- Zij laat u roepen, zei Uilenspiegel uiterst kalm, om-

[p. 42]

dat haar man van den duivel bezeten is.

- Dat is erg. Ik heb echter gasten... Ik zal binnen een uurtje eens komen zien, wat er te doen is.

- Wel bedankt, mijnheer pastoor.

Uilenspiegel keerde naar de afspanning terug, waar hij tot Lamme sprak, luid genoeg opdat de waard hem goed verstaan zou:

- Die brave kerel van een pastoor is nog een vriend van mij, van in den tijd dat ik te Brugge mijn paleis bewoonde. Binnen een uurtje zal hij hier alles komen betalen.

En zich tot den baas wendende:

- Ge kunt die kerels laten gaan.

De waard krabde achter zijn oor.

- Maar, als de pastoor nu eens niet kwam?

- Ik dacht dat ge zooveel vertrouwen in hem stelde!

- Ja, maar is het wel waar dat...

Uilenspiegel sprong met geveinsden toorn op:

- Durft gij aan mijne woorden twijfelen, ellendige bierdief.

- Neen, dat is het niet, heer graaf, maar ze hebben mij reeds zoo dikwerf in den nek gezien. Als mijnheer pastoor hier is geweest, zal ik die brave lieden laten heengaan. Het zal er voor hen op geen uurtje aankomen.

- Mij goed, maar ik heb geen tijd te verliezen. Tot ziens.

De baas versperde hem den weg.

- Heer graaf, vooraleer de pastoor hier geweest is, kan ik u niet laten vertrekken.

Uilenspiegel keerde zich tot Lamme:

- En zeggen, dat ik dien vent met een paar opstompers naar den overkant der baan kan doen vliegen!

- Ik zou het u niet aanraden, zei de waard, want in de keuken staan mijne twee knechten gewapend met rieken, om op het eerste teeken toe te snellen.

- In alle geval kan ik geen uur meer wachten. Een gedacht. Tap ons nog een pot bier, en voor die twaalf sukkelaars ook, en laat uwe vrouw tot bij den pastoor gaan, om hem te vragen of hij zijn woord niet gaf.

De baas stemde hiermede in en de waardin begaf zich naar de pastorij.

De pastoor was ten zeerste gestoord, toen hij weer zijn bezoekers verlaten moest, en als hij de vrouw voor zich zag, kreet hij toornig:

[p. 43]

- Ja, ja, ik weet het. Gijlie zijt altijd zoo haastig. Binnen een half uurtje zal ik bij u thuis zijn, om alles te regelen.

De waardin kwam met dit bericht thuis, de blinden mochten vertrekken en verlieten het ‘Wit Zwijn’ onder de kreten:

- Leve de graaf! Leve de graaf!

De baas deed Uilenspiegel en Lamme uitgeleide tot aan de deur en nam met vele buigingen afscheid.

- Laat ons nu maar zoo snel mogelijk voortstappen, zei Tijl, want als de pastoor komt, om den duivel uit den waard te verdrijven, dan zal de vent er niet weinig den duivel jagen!...