Spraakkunst van het hedendaagsche Spaansch. Deel 2

[p. 10]

Twintigste les
Het bijwoord

Het bijwoord (el adverbio) kan in het Spaans wat vorm en functie betreft in verschillende groepen worden verdeeld. Een beknopt overzicht daarvan heeft men in de volgende voorbeelden:

Juan habla bien	Jan spreekt goed
Juan habla correctamente	Jan spreekt onberispelijk
Juan habla alto	Jan spreekt luid
Juan habla de buena gana	Jan spreekt graag
Juan habla así	Jan spreekt aldus
Juan habla a penas (apenas)	Jan spreekt nauwelijks
Juan habla a ciegas	Jan spreekt in 't wilde weg
Juan habla de día	Jan spreekt overdag
Juan no habla nunca	Jan spreekt nooit
Juan habla aquí	Jan spreekt hier
Juan habla mejor que su hermano	Jan spreekt beter dan zijn broer
Juan habla lo menos	Jan spreekt het minst
Juan habla bastante claro	Jan spreekt voldoende duidelijk, duidelijk genoeg
Juan habla tanto como....	Jan spreekt zoveel als.....
La conferencia de Juan es muyextensa	De lezing van Jan is zeer uitvoerig

Naar hun vorm kan men de Spaanse bijwoorden verdelen in:

Ten eerste, oorspronkelijke bijwoorden, bijv. antes vroeger, eerder; aquí hier; así aldus; anoche gisterenavond; ayer gisteren; cerca dichtbij; bien goed, wel; lejos veraf; luego vervolgens; después vervolgens; siempre altijd; más meer; menos minder. Sommige van deze oorspronkelijke bijwoorden zijn heden nog kennelijke samenstellingen¹⁾ zoals anteayer eergisteren; detrás achter, achteraan; tampoco evenmin; e.a.

Ten tweede, bijvoeglijke naamwoorden met bijwoordelijke functie zoals alto hoog, luid; bajo laag, zachtjes; caro duur; claro duidelijk;

1) Ik laat de oorspronkelijke formatie van woorden als hoy, aquí, así buiten bespreking. Van uit dat gezichtspunt bezien zijn ook deze woorden samenstellingen.

[p. 11]

fuerte flink, luid; mucho zeer, erg; poco weinig, gering; sólo alleen; temprano vroegtijdig; recio flink; e.a.

Ten derde, afgeleide bijwoorden, d.w.z. de bijwoorden die gevormd zijn met -mente, gevoegd achter de (indien bestaande) vrouwlijke vorm van het bijv. nmwr, bijv. atentamente beleefd, aandachtig; correctamente onberispelijk, keurig; verder fácilmente gemakkelijk; e.a. De vrouwlijke vorm van atentamente e.a. wordt verklaard door het feit dat in het Oud-Spaans deze vorm nog als een samenstelling werd gevoeld. (Mente is ziel, inborst, zin, geaardheid, en van het vrouwl. geslacht, dus lett. met aandachtig gemoed en dgl.)

Ten vierde, adverbiale of praepositionele uitdrukkingen zoals acaso wellicht; a menudo dikwijls; en vano vergeefs; a sabiendas willens en wetens; de prisa vlug; en seguida onmiddellijk; a deshora ongelegen(ertijd); de oídas van horen zeggen; de veras oprecht; apenas (a duras penas) nauwelijks, te nauwernood; e.a.

Het gebruik van de bijwoorden op - mente is schaars. Het Spaans verkiest een omschrijving met een zelfst. nmwr. en een voorzetsel. Het oorspronkelijk samengesteld karakter van de bijwoorden op - mente komt nog duidelijk uit bij een opsomming van enige aldus gevormde bijwoorden. Slechts het laatst genoemde heeft dan deze uitgang, bijvoorbeeld:

Juan se expresó correcta, exacta y elegantemente

Jan drukte zich keurig, precies en sierlijk uit

Merkwaardig is dat men wel zegt mayormente vooral, zelden echter ‘menormente’; wel primeramente in de eerste plaats, en niet ‘segundamente’; wel antiguamente eertijds, recientemente kortgeleden^l), nuevamente opnieuw, en niet bijv. ‘viejamente’.

In het Spaans overheerst de bepaling van gesteldheid over het bijwoord, m.a.w. men brengt de nadere aanduiding van de handeling over op het onderwerp. Dit kan men in de gehele geschiedenis van de Spaanse taal volgen, en het is zo in de taal ingedrongen dat ook de zuivere functie van het bijwoord dikwijls door het bijv. nmwr. wordt vervuld. Bijvoorbeeld:

El caballero saludó muy fino	de heer groette heel hoffelijk
(vgl. La hermana mayor habló la primera	de oudste zuster sprak het eerst
Juan habló alto, bajo, fuerte, recio, bastante	Jan sprak luid, zacht, hard, luid (nadrukkelijk), voldoende

l) Verbonden met een verleden deelwoord wordt dit bijwoord afgekort, bijv. recienvenido, reciennacido. Onder invloed hiervan komt recien ook wel eens zelfstandig voor.

[p. 12]

De volgende bijwoorden van plaats en richting worden achter het betrokken zelfst. nmwr. geplaatst, een merkwaardig Spaans taaleigen. Bijv.:

Cuesta abajo, arriba	heuvel op, - af
Iba mar adentro	hij voer de zee op

Het bijwoord kan ook naamwoordelijk deel van het gezegde zijn, bijv.:

Juan está abajo, arriba, afuera	Jan is beneden, boven, buiten
Juan es así	Jan is zo

Het kan zelfs bijvoeglijk worden gebruikt, en ook gesubstantiveerd worden, bijv.:

Un hombre así^1) no me gusta	een man van dat slag staat mij niet aan
Por un sí y por un no riñen los de abajo	om een ja of een neen krijgen de mensen uit het volk twist

1) In de omgangstaal is zelfs gebruikelijk un hombre bien, een fatsoenlijk man, en dgl.

Plaats van het bijwoord

Het bijwoord dat een bijv. nmwr. of een bijwoord nader bepaalt, staat vóór genoemde woorden, bijvoorbeeld:

Mi amigo es bastante rico	mijn vriend is nogal rijk
Se expresó muy exactamente	hij drukte zich zeer nauwkeurig uit

Het bijwoord dat een werkwoord nader bepaalt staat daar achter, bijvoorbeeld:

El se expresa bien	hij drukt zich goed uit
Juan escribe mejor que yo	Jan schrijft beter dan ik

Het bijwoord op - mente moet in samengestelde tijden op het deelwoord volgen. Bijv.:

El se ha expresado concisamente

hij heeft zich beknopt uitgedrukt

Voor de andere bijwoorden, bijwoorden van plaats, tijd, enz. is naar gelang van nadruk voldoende speling. Zij kunnen vóór en achter het ww. staan. Bijv.:

Aquí estoy	hier ben ik
Ayer me dijo Juan	gisteren zei Jan tegen mij
Volveré mañana	ik zal morgen terugkomen

[p. 13]

Men zal hebben opgemerkt dat het bijwoord voor veel, erg, in grote mate, afwisselend muy en mucho is. Muy bepaalt bijv. nmwr., de bijw. op - mente, en bijwoordelijke en praepositionele uitdrukkingen. Het moet daaraan voorafgaan. Bijv.:

Una casa muy grande	een heel groot huis
El escribió muy atentamente	hij schreef heel beleefd
Llega muy tarde	hij komt erg laat
Habla muy de prisa	hij spreekt heel vlug

In de andere gevallen staat mucho, ook bij de trappen van vergelijking, mucho más, mucho mejor, el tarda mucho (het staat achter het ww.), ook mucho antes, mucho después.

In het Spaans wordt vaak door een werkwoord ons bijwoord opgenomen. Hiervoor zijn gewoonlijk wel Nederlandse equivalenten te vinden, de meeste daarvan zijn echter bij ons in onbruik geraakt. Bijvoorbeeld:

Volveré a escribirte	ik zal je weer schrijven
No tardará en llegar	hij zal spoedig komen
Llegó a ser ministro	hij bracht het tenslotte tot minister
Acaba de publicarse	is zo juist verschenen
Se echó a } llorar	hij begon plotseling te schreie
Rompió a } llorar	hij begon plotseling te schreie
Acabó por decidirse a	hij besloot tenslotte om
Acertó a pasar por la calle	hij kwam toevallig door de straat
Comencemos por reglar este asunto	laten wij deze zaak eerst in het reine brengen
Empezó por decir que no y concluyó por decir que sí	hij zei eerst van neen en zei tenslotte van ja
Poco faltó para que (no) tropezara	hij was bijna gestruikeld
No me gusta tratar a esa gente Continúa escribiendo^1)	ik ga liever niet met die mensen om hij gaat door met schrijven, hij schrijft door, voort, verder

1) Zie ook seguir met het gerundio. Men merke op dat het gerundio onveranderlijk is. Zie les XXI en XXX.

[p. 14]

Bijwoorden van tijd (adverbios de tiempo)

ahora	nu
antaño	eertijds
antes	vroeger
antes de	alvorens
antes que	voor dat
aun	nog
(na het ww. aún)
aun no (of no.... aún)	nog niet
cuando	toen
cuanto antes	zo vroeg, spoedig mogelijk
después	daarna, vervolgens
en seguida	onmiddellijk
entonces	toen, dan
hogaño (verouderd en verheven)	heden ten dage, dit jaar
hoy	heden
luego	vervolgens
mientras	terwijl, gedurende dat
pronto	vlug, vroeg
siempre	altijd
temprano	vroegtijdig, in de vroegte, tijdig
todavía	nog
ya	reeds
ya no	niet meer

Bijwoorden van plaats (adverbios de lugar)

abajo	onder
arriba	boven
aquí	hier
ahí, allí	daar
acá	hierheen, hier in de buurt
allá	daar, daar ergens
delante	voor
dentro	binnen
adentro	naar binnen
por dentro	binnen in
fuera	buiten
por fuera	buiten, van buiten
afuera	naar buiten
cerca	dicht bij
lejos	ver (af)
debajo	onder
encima	boven
adónde	waarheen
donde (bij vraag het accentteken)	waar
de donde	van waar
por donde	waaruit (weshalve)
enfrente	aan de overkant

Bijwoorden van wijze van handeling (adverbios de modo)

adrede (verheven stijl)	opzettelijk
así	aldus
bien	goed
conforme	overeenkomstig
cual	evenals
despacio	langzaam
excepto	} behalve
salvo	} behalve
mal	slecht
quedo	zachtjes

[p. 15]

Bijwoorden van maat (adverbios de cantidad)

además	bovendien
algo	enigszins
bastante	voldoende, tamelijk
casi	bijna
harto (weinig gebruikelijk in de omgangstaal)	voldoende, nogal, zeer
demasiado	te, te veel
más	meer
menos	minder
mucho
muy	veel, zeer
nada (bijv. nada grande)	in 't geheel niet, volstrekt niet
poco	enigszins

Adverbiale of praepositionele uitdrukkingen

a bulto	luk raak
a ciegas	blindelings
a hurtadillas	stilletjes, ongemerkt
a la francesa	op Franse manier
a menudo	dikwijls
a obscuras	in het duister
a sabiendas	willens en wetens
a solas	alleen
a tientas	op de tast
de buen grado
de buena gana	gaarne
de mal grado	tegen zijn zin
de mala gana	ongaarne
a penas (gevolgd door si in hoofdzinnen)	nauwelijks
a lo lejos	in de verte
de pronto	} plotseling
de golpe	} plotseling
de repente	} plotseling
de improviso	onverwacht
de rodillas	geknield
de, a prisa	vlug
de sobra	al te zeer
de cuando en cuando	} af en toe
de vez en cuando	} af en toe
en por fin	tenslotte
en seguida	aanstonds
por fuerza	noodgedwongen
por último	tenslotte
por mayor	in het groot
por menor	in het klein
por delante	voorop

Woordenlijst

hoy mismo	vandaag nog
ahora mismo	nu terstond
muy de mañana	vroeg in de morgen
meterse por	inslaan (een weg)
cuando joven	toen hij (zij) jong was
aficionarse a	liefhebberij krijgen in
por más, por mucho que	hoe zeer ook
a fuerza de fuerzas	met grote moeite
el timbre	het belletje

[p. 16]

mantener	onderhouden, op debeen houden, gaande houden
la campana	de kerkklok
el escalofrío	de koude rilling
el ladrido	het geblaf
tapiar	dicht maken van ramen, deuren enz.
el ladrillo	de baksteen
la tabla	de plank
cumplir los cinco años	vijf jaar oud worden
a poco de	kort na^1)
la quiebra	het bankroet
el pertiguero	de koster (stafdrager in kathedraal)
la vara	de stok
la contera	de punt
el latón	het messing
la cerilla	de (was)lucifer
el cabo de vela	het kaarsstompje
por aquí	hier (in deze buurt)
emparentado	verwant
intencionadamente	met opzet
a vista de pájaro	in vogelvlucht
de paisano	in burger (tegenover in militaire uniform)
el paisano	streek-, stadgenoot, burger (tegenover militair)
dos días seguidos	twee dagen aaneen
los quehaceres	de bezigheden
a lo largo de	langs
a todo lo largo de	overal langs
dondequiera	waar ook
como quiera	hoe (u) ook (wil)
cuando quiera	wanneer u wil
momentos después	kort daarop
ni mucho menos	allerminst
claro que sí	natuurlijk
claro que no	natuurlijk niet
el surco	de vore
quedo	zachtjes
comer fuerte	flink eten
él cantó mejor	hij zong beter, hij zong het best
(com) portarse	zich gedragen
meter ruído	lawaai maken
la ducha	het stortbad
refrescar	verkwikken
tal vez	misschien
contener	in bedwang houden
el golfillo	de straatjongen
sucesivamente	achtereenvolgens
atenerse a	zich houden aan
cada vez	telkens
me extraña mucho	het verbaast me zeer
lo mucho que	hoezeer
sin embargo	toch
ni con mucho	bij lange niet
sospechar	vermoeden
alrededor	rondom
un poco más allá de	een eindje voorbij
solemne	plechtstatig
retórico	rhetorisch
por lo bien que trabaja	omdat hij zo goed werkt

1) A poco de, luego de, después de worden gewoonlijk gevolgd door een onbep. wijs, bijv. a poco de llegar kort nadat hij was aangekomen.

[p. 17]

pararse	} blijven staan
quedarse parado	} blijven staan
pensar	denken, van plan zijn
no comprende lo extrañado que estoy	hij begrijpt niet hoe verbaasd ik ben
de entonces acá	van toen af
el panadero	de bakker
mucho tiempo	lange tijd
en balde	vergeefs
en fin	tenslotte
estar para razones	voor rede vatbaar zijn
estar para marcharse	op het punt zijn van heen te gaan
convencerse	tot de overtuiging komen
detalladamente	uitvoerig
mucho antes de (met infinitivo)	lang voor
publicarse	verschijnen
la cantina	het buffet (op het station)
de día	overdag
de noche	des nachts
afanarse	zich afsloven
suspirar	zuchten
lo mejor posible	zo goed mogelijk
a la larga	op de lange duur
la estafeta	het hulppostkantoor
cuanto más estudia tanto menos aprende	hoe meer hij studeert hoe minder hij leert
aplicado	ijverig
la satisfacción	de voldoening
a lo más	op zijn hoogst
torcer (ue)	wringen, afslaan (rechts, links)
la intonación	de intonatie
a la derecha	rechts
a la izquierda	links
todo derecho	steeds rechtuit
de todos modos	in elk geval
a tiempo	op tijd
con entera libertad	ongedwongen
de boca a boca	onder vier ogen
a ojos vistas	zienderogen
desmejorar	achteruitgaan
suscribirse a	zich abonneren op
cierto día	op op een dag
desgraciadamente	ongelukkigerwijs
por cierto	stellig
en mangas de camisa	in hemdsmouwen
un pitillo	een sigaretje
estar a la disposición de	ter beschikking zijn van
enfadarse	zich boos maken
a deshora	} ongelegen
en mal tiempo	} ongelegen
así como así	zo maar

Oefening A

No tiene dinero bastante para pagar hoy mismo. Al día siguiente, muy de mañana se metieron los dos por la calle del Sur. En estos casos es cuando uno se pregunta si la sociedad tiene derecho para matar. Cuando estudiante me aficioné a la música moderna. La niña se echó a llorar y por más que continuaba su madre cantando no se tranquilizó. No llegó el médico a convencer a las dos mujeres. Fernando tardó mucho tiempo en comenzar a leer la novela de su

[p. 18]

amigo. A fuerza de fuerzas mantuvo la conversación. No me puedo (= kan) decidir así como así. De cuando en cuando se oía (= hoorde men) el timbre de los tranvías y las campanas de la iglesia próxima. La iglesia estaba a obscuras. No había acabado de decirlo (= nauwelijks had hij het gezegd) cuando sintió (= gevoelde) un escalofrío que le recorría la espalda. Sólo¹⁾ se oían (= hoorde men) a lo lejos ladridos desesperados de los perros. Las ventanas estaban tapiadas a medias con ladrillos y a medias con tablas. La tierra seca apenas si daba (= gaf) para corner. Aun no había cumplido los cuatro años el niño, cuando el padre empezó a enseñarle las primeras letras. ¿Pero piensa usted pasar la noche allá arriba? A poco de volver recibió la noticia de la quiebra. Se encontró con que no podía (= kon) abrir los ojos de inflamados que nuevamente los tenía. El mundo de afuera no existe, tiene la realidad que yo le quiero dar (= wil geven). Volvió de aquí para allá, a fin de matar el tiempo. Por delante iba (= liep) el pertiguero con una vara con su contera y sus adornos de latón, y detrás chicos y chicas con cerillas y otros con cabos de vela. Hombre ¿tú por aquí? Lo dejaba a solas en la pieza. Su madre está estrechamente emparentada con el conde de Almazán. Estudió al hombre con curiosidad, de arriba abajo y de abajo arriba Pensó que el cochero le había dejado allá intencionadamente. Desde allí se veía (= zag men) el pueblo a vista de pájaro. De rodillas desata el paquete y encuentra el traje de paisano de su hijo. El pobre hombre comía pan seco quince días seguidos y se comprenderá lo mucho que (= hoezeer) sufría en la soledad. Estaba la criada ocupada en sus quehaceres cuando de repente vió (= zag) entrar a la señora. Buenos días, señor Fernández, pasaba por aquí y se me ha ocurrido preguntarle si ya tiene noticias de su hijo. El habló el primero y por poco me faltó tiempo para expresar mi opinión. No tiene ya idea del mundo que le rodea ni la edad que tiene. El joven hablaba con vivacidad y casi correctamente, salvo que con demasiada frecuencia ponía (= plaatste) una r en el lugar de una l. En el camino me crucé primero con un muchacho y una joven que caminaban uno al lado de otro (= naast elkaar). A todo lo largo del camino, dondequiera que se encuentre usted, no hay más que gentes²⁾ a quienes otros aburren, que se aburren y aburren a otros. Momentos después estalló la bomba. Pocos días antes habían tenido una entrevista con el jefe del partido. El reciennombrado no es ni mucho menos un político a las órdenes de un

1) Sólo, accentteken ter onderscheiding van het bijv. nmwr.

2) Het wordt steeds meer gebruikelijk het collectief la gente de mensen, in het meervoud te plaatsen.

[p. 19]

partido. De sobra sabemos (= weten wij) que a duras penas encuentra qué comer. ¿Me acompañas? ¡Claro que sí! Si tuviera un poco de tierra, cuatro (= een paar) surcos de tierra, sacaría en seguida a su familia de la miseria. Obtuvo un premio por lo bien que (= omdat hij zo goed) había reglado el asunto. ¿Te divertiste (= heb je je vermaakt) ayer? Mucho, muy mucho.

Oefening B

Wij hebben een brief gekregen van je (= tu) broer, hij schrijft heel goed, duidelijk, beknopt. Spreek zachtjes, want (= que) ik heb schele hoofdpijn. Eet flink, wij moeten nog vijf uur lopen. Uw (= su) jongste zoon heeft zich het slechtst gedragen, hij bleef lawaai maken ook toen de leraar al in de klas was. U moet heel vroeg opstaan en vervolgens een koud stortbad nemen, u gevoelt zich dan verkwikt. Hij studeert voortdurend maar hij is niet erg slim, hij begrijpt niet best wat hij leert en vergeet het aanstonds. Zij sprak te vlug, als zij langzamer had gesproken zouden wij haar misschien begrepen hebben. Hij zocht de deur op de tast, hij was bijna gestruikeld maar tenslotte vond hij de deur. Zij nam het eerst het woord en begon met uit te leggen waarom zij niet eerder was gekomen. Overal stonden nieuwsgierigen, buiten en binnen, hier en daar liepen politieagenten om de menigte in bedwang te houden, en in de verte hoorde men (= se oía) het geschreeuw van de straatjongens. De auto staat al klaar, pak vlug de boeken in, wij gaan aanstonds weg. Is de trein nog niet aangekomen? Neen, hij is nog niet aangekomen maar hij zal spoedig aankomen. Hij is enigszins ongesteld maar zal spoedig zijn werk hervatten. Je spreekt te heftig, als je op die (= esa) manier voort gaat zul je te laat begrijpen dat je achtereenvolgens al je vrienden verliest. Dikwijls schreef hij ons dat hij niet meer wist (= sabía) waar hij zich aan moest houden, maar telkens antwoordden wij hem dat hij tenslotte zou overwinnen. Het verbaasde haar zeer dat haar verloofde nog niet geschreven had. Plotseling begreep zij hoezeer hij onder (= door) het verlies had geleden. Zij zullen veel later hun (= sus) studies afmaken dan hun (= su) oudste broer, die toch veel minder intelligent is maar veel vlijtiger. Het duurde lang (= mucho) eer ik antwoord kreeg, maar ik had helemaal niet vermoed dat mijn brief zoek geraakt was. De kruiers zijn aldoor bezig met de zware koffers. Hè (= hola) Jan, jij hier? Waar woon je? Waar ga je (= vas) naar toe? Waar kom je (= vienes) vandaan? Ik herinner me nog goed waar hij vroeger woonde, in het oude huis daarginds op de hoek, een beetje voorbij den bakker. ‘Mijn zoon’, zo sprak de vader plechtstatig en rhetorisch, ‘je krijgt een beloning omdat je zo

[p. 20]

goed hebt gewerkt’. Wij zijn te vroeg gekomen maar het zou erger zijn als wij te laat waren weggegaan. Wij wonen tamelijk ver weg, wij hebben onderweg dikwijls vertraging, soms gebeurt het dat onze (vertaal: de) auto plotseling blijft staan. Wij zoeken dan lange tijd tevergeefs naar de oorzaak zonder ze te vinden, tenslotte, onverwacht, begint hij weer te lopen (= marchar) en dan moeten wij wel, willens of niet, dikwijls in het donker de reis voortzetten. Aanvankelijk waren wij van plan hem te schrijven om (= para) hem uit te leggen hoe verbaasd wij waren over zijn (= su) besluit, maar wij begrepen spoedig dat hij niet meer voor rede vatbaar was. Hij was juist vertrokken toen wij terugkwamen. Leest u graag moderne gedichten? Ik houd meer van de romantische dichtkunst. De moeder wilde juist vertrekken toen het kind begon te schreien. Hij zal tenslotte wel tot de overtuiging komen, dat hoe ijveriger hij werkt hoe meer voldoening hij in zijn studie zal vinden. Hoe oud zou zij zijn? Twintig jaar op zijn hoogst. Slaat u rechts af, het tweede huis links is het hulppostkantoor. Eerst rechtuit? Zij ging verdrietig weg, zij had lang gewacht maar het bleek dat er geen (= niet) bezoek meer werd toegelaten. Waar is Jan? Is hij binnen? Ik geloof van niet (= creo que no), hij zal buiten zijn. Antwoord ons zo spoedig mogelijk. Wij willen in elk geval op tijd komen, anders missen wij de trein. Zoals gewoonlijk sprak hij ongedwongen. Ik wil onder vier ogen met u spreken. Hij gaat zienderogen achteruit. Schrijf hem uitvoerig wat u voornemens is. Het vertrek was smaakvol gemeubileerd. Het buffet van het station is dag en nacht open. Zend hem het geld vooruit. Lang voor dat het nieuwe tijdschrift verscheen hadden wij er ons op geabonneerd. Op een dag kwam (= vino) een elegant gekleed (= vestido) heer en vroeg om den chef die ongelukkigerwijs buiten in zijn hemdsmouwen een sigaretje zat te roken. Ik ben te allen tijde tot uw (= su) beschikking. Hoeveel verdient hij per maand? Over het geheel tweehonderd gulden, soms wat meer, soms wat minder. Vergeefs heb ik mij afgesloofd, zuchtte het jongmens, na een half uur gewerkt te hebben. Vertaal deze (= este) oefening zo goed mogelijk en maak je niet aanstonds boos als de vele bijwoorden je niet onmiddellijk te binnen schieten. Hij kwam (= vino) ongelegen. Van dag tot dag wordt het verkeer drukker, nu gaan hier wel een dertig auto's voorbij. Rondom groeiden bloemen, binnen in was een fontein, en van boven was een gordijn van fijne bladeren. Alleen door veel te lezen (gerundio, leyendo) leert men op de duur de nuancen van een taal. En de intonatie? De intonatie leert men slechts door goed te luisteren (gerundio). Natuurlijk. Niet? Zeker, ongetwijfeld.