Oost- en West-Indische Warande

Vervattende aldaar de leef- en genees-konst. Met een verhaal van de speceryen, boom- en aard-gewassen, dieren &c. in Oost- en West Indien voorvallende

Het XII. Capittel. Van de Tacamahaca.

Dit is een Gom in Nieuw Spaengien groeyende, druypende uyt een Boom die den Populier niet ongelijck is, en druipt uyt de selve wanneer de Bast gequets wert. De reuck is niet onliefelijck, welckers Vrucht Rood is als Peoni Saedt. De Gomme is de Galbanum gelijck met Witte placken gelijck de Gom Ammoniak, Swart van reuck ende smaeck. De Spaenjaers noemen haer met haer eygen naem Tacamahaca.

Sy is fijn van Deelen ende daerom verwar-

[p. 300]

mende, vervoeght met een t'samen-treckinge. Sy vermurwt daerom allerley Geswellen, ende doet alle pijne van koude gekomen overgaen; lost mede de Winden. Gebrand sijnde op een koole vuyrs verdrijft sy aenstondts d' Opstijgingen, wanneer sy de roock in de Neuse ophalen: als mede Pleysters gewijs op de Navel geleght, ende is mede dienstigh tegens koude ende windige Magen, op de Maeg geplaets, ende aldus leght men die mede op alle koude Geswellen, om te doen verdwijnen of te doen scheyden: ende kleeft soo vast aen de huyd, dat sy daer niet afvalt, voor de genesinge gedaen is. Op een Doek gesmeert, achter beyde Ooren ofte een alleen geleght, beneemt alle soo genaemde Sinckingen, als mede aen de slapen van het Hooft geplaets, dan verdrijft sy de quade Oogen en Tandt-pijn. Geneest oock alle Wonden en Zenuw Sieckten, als mede de Gigt ende belet de Kramp. En dit is een der beste middelen in Nieuw Spaengien.