|
| |
J.Y.
| Jammerhede (var. H. jammerechede), - en, I. c. 19. v. 50, c. 20. v. 62, c. 22. v. 35, c. 23. v. 75, II. c. 17. v. 99 enz., jammer, groote smart. Elders ook als deernis, medelijden. Zie clignett, Bijdr. bl. 279 vlg. |
| Jan. Zie Jonnen. |
| Jans, II. c. 37. v. 97 var., III. c. 14. v. 38 var., contr. uit jan des. Zie Jonnen. |
| Jarech adj., III. c. 12. v. 129, eenjarig, een jaar oud. |
| Yechtich (var. ghichtich), - ighe adj., II. c. 35. v. 61, c. 36. v. 1486 var., jichtig. |
| Jeeste. Die -, I. c. 41. v. 4, 10, II. c. 36. Titel, de geschiedenis, het geschiedverhaal. Oude jeesten, I. c. 42. v. 1, oude geschiedverhalen. Zie Geeste. |
| Jeghen, voorzetsel, oudtijds veel ruimer van toepassing dan tegenwoordig, doch altijd het vergelij- |
| |
| |
ken of tegen elkander opwegen van twee verschillende zaken uitdrukkende. Zoo b.v.
Bastaerde jeghen hare, III. c. 14. v. 51, bastaarden bij haar, in vergelijking van haar.
Goet sparen jeghen sine ghesonde, III. c. 3. v. 390, geld sparen ten koste zijner gezondheid.
Daer jeghen copen, III. c. 24. v. 53, voor, of tegen dien prijs koopen. Hemelrike copen jeghen die arme, III. c. 21. v. 5, den hemel verwerven (door weldoen) aan de armen, den hemel aan hen verdienen.
Verzoenen jeghen, I. c. 29. v. 28, verzoenen met. Vgl. clignett, Bijdr. bl. 108 vlg., die echter al te sterk zegt, dat ‘jeghen met beteekent.’ Hij bedoelde: jeghen werd oudtijds in vele gevallen gebezigd, waar wij thans met gebruiken: op andere plaatsen echter moeten wij het door andere voorzetsels wedergeven. |
| Joghet (var. joeght, juecht) v., II. c 3. v. 83, III. c. 2. v. 18, 19, 21 enz., jeugd. Doch elders, |
| Joghet (var. joecht) v., II. c. 4. v. 1, of joocht, II. c. 7. v. 55, jeugdig persoon, jong meisje, maagd. Vgl. Limborch, Gloss., stoke, III. vs. 876, enz. Prof. clarisse op de Heim. d. Heim. bl. 333, zegt: ‘Elders, naar ik mij herinner, heb ik het ook gebruikt gevonden van een' jong en schoon manspersoon.’ Hij bedoelde stoke, IV. vs. 122, 144. |
| Joye v., vreugde, vermaak (Fr. joie), vooral in de spreekwijze: sine joyen setten in, III. c. 25. v. 93, of sine joye legghen aen, III. c.
|
| |
| |
| 26. v. 95 vlg., vermaak scheppen in. Vgl. clignett, Bijdr. bl. 342. |
| Jolijf, - ive, II. c. 57. v. 67, hetzelfde als |
Jolijt, III. c. 4. v. 17, vreugde, vermaak. Jolijt hebben in, Prol. v. 51, III. c. 3. v. 981, vermaak scheppen in.
Behalve deze beide vormen, jolijf en jolijt, was nog een derde, jolijs, in gebruik. Jolijf komt echter zeldzamer voor, ofschoon ook het oud-Fransch het subst. joliveté kende. |
| Joncwiif, - ive, I. c. 46. v. 45, dienstmaagd, kamenier. |
| Jonnen, met den dat. des pers. en gen. der zaak, Prol. v. 6 var., II. c. 17. v. 18 var., III. c. 3. v. 562 var., gunnen. Jan, I. c. 5. v. 40 var., c. 48. v. 186 var., II. c. 45. v. 134 var., III. c. 15. v. 97 var., 3. p. enk. praes. (met de vocaal van 't Imperf.), gunt. Vgl. Jans. Ghi jont, III. c. 3. v. 104 var., 2. p. meerv. praes., gij gunt. Jonste, I. c. 30. v. 58 var., c. 38. v. 9 var., II. c. 47. v. 113 var., Imperf., gunde. Vgl. Onnen. |
| Jonste, - en v., II. c. 11. v. 39 var., c. 61. v. 10 var. III. c. 3. v. 322 var., c. 11. v. 76 var., c. 14. v. 211 var., c. 15. v. 103 var., gunst, genegenheid. Vgl. Onste. |
| Joocht. Zie Joghet. |
|
|
Auteursrechtvrij