Der leken spieghel

Leerdicht van den jare 1330

[p. 184]

tekstkritische noten

Titel. I. (Cap. 20) en H. lieden, sonder welc (H. daer sonder) die weerelt niet zijn en mochte. Vs. 4. I. H. souden. 5. I. n. hiere. 9. I. dat ontbr. 10. I. den wech l.; H. de w. 11. I. scriftuere. 12. I. hemelrijc; H. met. 14. I. sacramenten. 15. I. sijn ontbr. 16. I. tvolc. 18. I. Quite maken van q. d.; H. a. d. q. 19. I. tvolc; H. rasten. 20. I. ooc ontbr.; H. ts. doen gh. 23. I. H. messen.

Van vier manieren van lieden. - XVIII.

Van lieden sijn vele manieren,

Die dese werelt bestieren
Naest Gode ende staende houden,
Die te lanc gherisen soude[n]
Soudemense alle noemen schiere;
Maer zonderlinghe isser viere,
Sonder die welke niet en dochte
Die werelt noch staen en mochte.

Deerste dat sijn die heren,

Die den volke die wet leren
Ende die scrifturen ontbinden
Daer si hemelrike mede vinden,
Ende biechten ende absolveren
Ende die sacramente ministreren.

Dander sijn die heerscapien,

Die tfolc dwinghen ende castien
Van crachte ende van over daden
⁺Ende van allen quaden daden,
Ende doen tfolc in rusten leven
Ende elken ooc tsine gheven.

Dat derde is die ackerman,

Die dat lant wel breken can,
Te tide misschen ende sayen
Ende sine vrucht te tide mayen,

+ (I. Fol. CXLIII. v. 2.)

[p. 185]

tekstkritische noten

Bome, planten ende cruut,
Die ten tide bringhen haer fruut,
Daer die menighe, gheseit voorwaer,
Bi leven moet tlanghe jaer.

Die vierde maniere es

Die coopman, sijts ghewes,
Die tgoet van lande te lande vuert
Ende hem dicke daer omme avontuert.
Hi halet tgoet daer ment wint
Ende voeret daer mens niet en vint
Ende daer mens niet hebben en mochte,
Waert dat ment daer niet en brochte
Daer sonder men niet en mach sijn,
⁺Ist ghewant, coren of wijn,
Ofte goet van ghewichte mede;
Want het is des coopmans zede,
Dathi tgoet deelt ghelike
In elc lant, in elc rike,
Dattie liede sliten ende verteren,
Des si niet en mochten ontberend.

Dese vier, als ghi wel ziet,

En mochte aertrijc ontberen niet;
Ende hem salmen wesen hout
Ende ooc van gherechter scout
Voor hem bidden, vrooch ende spade:

Vs. 26. I. te. 27. I. H. die mensche; I. gheseit ontbr.; H. gheseeght. 28. H. m. al; I. H. dlanghe. 30. H. sijds; I. sijt seker des. 32. H. hem ontbr. 33. I. haelt goet d. men ane w. 34. H. niene v. 36. I. mens; H. niene br. 37. I. Daermen s. n.; H. niene mach. 38. I. off H. oft. 39. I. Of; H. Oft. 43. I. Dat die. 44. I. Dies; H. niene m.; I. en ontbr. 45. I. H. Deser viere. 46. I. eerderijck; H. ertrike. 47. H. hen. 49. I. Vore; H. hen.

+ (E. Fol. CIV. v. 1.)

[p. 186]

50

Die dat liete, hi misdade.