Logo DBNL
Der leken spieghel (1844-1848)

Der leken spieghel

(1844-1848)–Jan van Boendale–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Leerdicht van den jare 1330


Vorige Volgende

+ Hoe die apostelen droeghen Marien ten grave, ende wat wonderen daer gheschieden, ende hoese Cristus haelde mit lichamen. - LVIII.

 
Doe die magheden tamelijc
 
Begaedt hadden dat salighe lijc,
 
Alse thant te doene ter aerden,
 
Nament die apostelen mit waerden,
5
Ende leident thant optie bare.
 
Tote Pietre sprac Jan daer nare:
 
+ ‘Pieter, voor dit lijc suldi
 
Dese palme draghen, want ghi
 
Sijts bat waert dan yeman
10
Dien ic hier nu ghesien can;
 
Want onse here, als ghi wel wet,
 
Heeft u boven ons allen gheset
 
Ende sinen herde ghemaect mede
 
Van sinen scapen telker stede:
15
Daer bi betaemt u bat.’
 
Pieter antwoorde na dat:
 
‘Jan, van rechte behoort u
 
Dese palme te draghene nu:
 
Ghi sijt maghet van Gode vercoren:
20
Daer bi moet u toe behoren
 
Dat ene maghet dese palme draecht
 
Voor Gods uutvercoorne maecht;
 
Want u haer zone voordeel dede,
 
Dat hi u sine heimelichede
25
Sonderlinghe heeft gheopenbaert,
 
Ende ghi sijn liefste jongher waert:
 
So sidi sculdich te meere
 
Sire moeder te doen ere:
 
Daer bi draecht dese palme claer,
30
Ende ic sal draghen die baer.
 
Dander apostelen die hier staen,
 
Sullen omtrent die bare gaen,
 
Ende Gode loven so elc best can.’
 
Doe sprac Paulus, die goede man:
35
‘Al bin ic die minste van u allen,
 
Ic draechse ooc, macht mi ghevallen.’
 
Hi greep die bare mit gheninde(*),
 
 
 
[Peeter greepse ten andren inde,
 
Ende ghinghen vast ten grave wert.
40
Lude zonghensi in die vaert:
 
‘Exiit de Egypto: Alleluya!’
 
Dapostlen zonghen alle na.
 
+ Jan droech die palme in sine hant.
 
Ene wolke quam thant,
45
Die omvinc(†) daer ter stede
 
Dapostlen ende [die] bare mede,
 
Datmer niet en mochte sien an;
 
Hoer stemme hoerdemen nochtan.
 
Dingle van hemelrike
50
Songhen met soe zoetelike
 
Ende soe sere lude dat
 
In roeren wart al die stat.
 
Tfolc quam daer toe ghedronghen,
 
Om te siene wie daer zonghen
55
Ende wat feesten dat daer ware.
 
Doen brac uut alsoe die mare,
 
Dat Jhesus moeder ware doet,
 
Dat sijn jongren met feesten groet
 
Dlijc droeghen ten grave waert.
60
Doen riep dJoedscap ter vaert:
 
‘Laet ons allen wapenen gaen,
 
Ende dese jonghren doet verslaen,
 
Ende dwijf werpen inden brant.’
 
Hieren binnen quam thant
65
Dat paepscap gheloepen dare,
 
Om te wetene wat daer ware.
 
Doe seide die prince der papen:
 
‘Siet wat groeter blijscapen
 
Nu maken dese caytive
70
Met enen doeden wive,
 
Die den ghenen ter werelt brachte
 
Die bederven woude onse gheslachte.
 
Comt, ende laetse ons nemen schire
 
Ende verbernen in enen viere.’
75
Doe liep hi daer toe thant,
 
Ende sloech ane die bare sine hant
 
Met harde groeter onwerden,
 
Alse te werpene ter erden.
 
+ Sijn hant bleefer ane vast
80
Ende verdorde als een bast,
 
Ende dander hant oec mede.
 
Dat volc oec vander stede
 
Quam mede loepende ane,
 
Om dapostlen te verslane;
85
Maer die wolke, die daer hinc
 
Ende die apostlen omvinc,
 
Maecte dat volc soe blint,
 
Dat sise en saghen twint.
 
Der papen prince hinc dare
90
Met groeten wee ane die bare.
 
Hi riep: ‘Peeter, ic bidde di,
 
Dattu mi nu staes bi
 
In mire jammerliker noet,
 
Oft ic blive van pinen doet.
95
Late di ghedinken das
 
Dat ic wilen dijn vrient was,
 
Doen ic omme [di] ontscout dede,
 
Daer di een wijf tere stede
 
Openbare wroeghde, waerbi
100
Dattu los ontghings ende vri.’
 
Peeter andwerdde als die coene:
 
‘Wi hebben anders nu te doene
 
Met onser vrouwen uutleede:
 
Wi en moghen teser stede
105
U niet helpen, als ghi wel siet.
 
Nochtan en segghict daeromme niet,
 
Eest dat ghi gheloeft clare
 
In Jhesum Cristum ende in hare
 
Die wi draghen hier ten grave,
110
Ghi moeghter bate hebben ave.’
 
- ‘Ja ic,’ sprac hi doen, die here,
 
‘Ic gheloeve emmermere
 
In Jhesum Cristum, sijds ghewes,
 
Die ghewarech Gods sone es,
115
+ Ende in sire moeder, die maeght,
 
Die ghi hier ten grave draeght.’
 
Doen hi dit sprac aldos,
 
Wart hi vander baren los,
 
Maer dwee ende de droecheide
120
Bleven hem in darme beide.
 
Peeter, die dit sach an,
 
Sprace aldus tote dien man:
 
‘Gaet, nemt die palme thant
 
Die Jan draeght in sine hant,
125
Ende legse den volke opt hoeft,
 
Dat daer blint staet ende verdoeft.
 
Die gheloevech wille wesen,
 
Si werden siende van desen;
 
Ende die gheloeven en willen twint,
130
Selen ewelec bliven blint.’
 
Dapostlen droeghen na dat
 
Den lichame in Josaphat,
 
Ende leidenne daer tien stonden
 
In een nuwe graf datsi daer vonden,
135
Ende sijn alle daer bi gheseten,
 
Alsoe hen God hadde gheheten.
 
Des derds daghs quam Cristus dare
 
Ende met hem der ingle scare.
 
Vriendelike soe sprac hi:
140
‘Vrede met u allen si!’
 
Si antwerdden weder: ‘Here,
 
Glorie met u emmermere,
 
Die groete wondre doet allene!’
 
Doe sprac Cristus int ghemene:
145
‘Wat eren dunct u goet sijn
 
Dat ic doe der moeder mijn?’
 
- ‘Here, dat segghen nu u knechte,
 
Dat ghi uwer moeder van rechte
 
Verwecken zelt te deser tijt,
150
Alsoe als ghi verwect sijt
 
+ Vander doet ewelike,
 
Ende setse in uwe rike
 
Bi u tuwer rechter hant.’
 
Doen was daer Michiel thant,
155
Ende presenteerde die ziele scone
 
Vorden behoudere, horen zone.
 
Doe sprac onse here ende seide:
 
‘Staet op, mijn duve, zonder beide,
 
Mine alre liefste vriendinne,
160
Die ic van allen rechte minne,
 
Tabernakel mire glorien,
 
Van euweliker memorien,
 
Ghi sijt die hemelsche tempel,
 
Vat des levens alsoe wel.
165
Alsoe ghi in al uwen stonden
 
Nie ghewont smette van zonden,
 
Alsoe en sal inden grave
 
Uwe lichame niet nemen ave.’
 
Thant ghinc Marien ziele claer
170
Inden reinen lichame daer,
 
Ende quam uten grave saen,
 
Ende es inden hemel ontfaen
 
Met alle dier ingle scaren,
 
Die om hare daer comen waren.
175
Daer soe bleven hare ghewaeden,
 
Te troeste ende te ghenaden
 
Allen den ghenen die wouden
 
Hoere gheloeve an hare houden.
 
Men leest dat in ouden jaren,
180
Doen die Normanne heiden waren,
 
Datsi met groeter moghenthede
 
Belaghen Chaerters die stede,
 
Om dat sise wouden winnen.
 
Die bisscop doen van daer binnen
185
Nam onser vrouwe himde thant.
 
Ane enen schacht dat hijt bant,
 
Ende staect daer boven schiere
 
+ Optie mure tere baniere.
 
Die viande zaghen dan
190
Di[e] selsene baniere an,
 
Ende maecten der mede hoer scop.
 
Soe langhe saghensi daer op,
 
Dat si worden staer blint.
 
Doen dat binnen wart bekint,
195
Trockensi ute ten vianden,
 
Ende sloeghen tote hen te handen,
 
Ende scouffierden hoer conroet,]
 
 
 
+(*) Ende sloeghenre vele doot.
 
Dus wart ontset die poort
200
Mids Marien, als ghi hoort,
 
Die ghelooft is ewelike
 
Bi haren zone in hemelrike!

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs