Der leken spieghel
(1844-1848)–Jan van Boendale– AuteursrechtvrijLeerdicht van den jare 1330
Dbedieden vander messen. - [LII.]Eermen die messe ane slaet,
Als ghi wel siet ende verstaet,
Maectmen dwijwater om docsoen
Dattet daghelijcs zonden can afdoen
5[regelnummer]
Ende die quade gheeste henen hissen:
Daeromme werptment vore der missen,
Om dat hi te min sal becoren
Die ghene die daer messe horen.
Alse die priester dan ane sal slaen
10[regelnummer]
Die messe, gaet hi neder staen
Oetmoedelike vordien outaer,
Ende seeght den Confiteor daer,
Dats biechte van dagheliken zonden,
Om dat hi ten selven stonden
| |
[pagina 399]
| |
15[regelnummer]
Messe wilt doen werdelike
Gode teren van hemelrike,
Ga naar margenoot+ Buten zonden ende allen smetten
Die hem vor Gode moghen letten.
Want priester die in hoefzonden es,
20[regelnummer]
En sal niet, des sijt ghewes,
Dien hoeghen dienst bestaen,
Ende doet hijt, ets sere mesdaen
Ende sine groete verdoemenesse;
Nochtan es die messe
25[regelnummer]
Ende dat sacrament aldare
Alsoe volcomen in dien outare,
Alse van hem die clare
Buten hoefzonden ware.
Dsacrament es alsoe fijn,
30[regelnummer]
Dat verarghert niene mach sijn
Vanden quaden prister no belet,
Noch vanden goeden ghebetert met;
Want spriesters meninghe ende die woert,
Ghelijc dat ten sacramente hoert,
35[regelnummer]
Die maken daer dat sacrament
Mids der macht dier God toe sent;
Maer die dienst die de goede doet,
Es Gode bequamer, des sijt vroet,
Ende oec salechleker, zonder waen,
40[regelnummer]
Den ghenen dier omtrent staen:
| |
[pagina 400]
| |
Daeromme eist beter messe horen
Vanden goeden dan vanden doren.
Alse die Confiteor es ghedaen,
Soe gaet die priester thant staen
45[regelnummer]
Wel vast an dien outaer,
Ende maecter op een cruce daer.
Dat cust hi thant inder eren
Der heilegher passien ons heren.
Vandien outaer ter rechter side,
50[regelnummer]
Alsoe mi die scrifture lide,
Betekent dat hemelsche rike,
Ende dslinke side diedt ertrike.
Ga naar margenoot+ Ende om dat Cristus sine pine leet
Op ertrike, diemen daer begheet
55[regelnummer]
Ter messen tier selver stat,
Ende dat oec ertrike bedarf bat
Goeder woerde, des sijt vroet,
Dan dat hemelrike doet,
Soe leestmen daer tallen tiden
60[regelnummer]
Dewangelie ter slinker siden,
Ende doet daer oec alsoe wale
Dat sacrament altemale.
Datmen ter ewangelien opstaet
Ende ter epistlen sitten gaet,
65[regelnummer]
Dats daeromme, in waren zaken,
Dat sante depistle spraken
| |
[pagina 401]
| |
Ende God selve dewangelien sprect
Daer al onse gheloeve in stect;
Ende om die reverentie daer af
70[regelnummer]
Doetmen den caproen af.
Crucen maken wi ter stede
Vore hoeft ende vor herte mede,
Alsmen dewangelie aneslaet:
Dat bediedt, dat verstaet,
75[regelnummer]
Dat wi met herten ende met sinne
Selen laten comen inne
Dat gheloeve ende ontfaen,
Ende daer in altoes volstaen.
Dat hem die priester, alsmen ons leert,
80[regelnummer]
Ter missen vijfwerf omme keert,
Betekent datmen Cristum sach
Vijfwerf opten Paeschdach,
Doen hi op was verresen:
Ghebenedijt soe moet hi wesen!
85[regelnummer]
Die offrande, des sijt vroet,
Diemen daer ter messen doet,
Bediedt doffrande, alsic las,
Die ant cruce gheoffert was
Ga naar margenoot+ In goeden Vridaghe jammerlike,
90[regelnummer]
Om die zonden van ertrike.
Dat die priester onsen here dan
Hoeghe heft, daer merkewi an
Sine ghebenedide opvaert,
| |
[pagina 402]
| |
Doen hi voer tsinen vader waert
95[regelnummer]
Litteken voeren dat hi,
Als een kimpe stout ende vri,
Verwonnen hadde sduvels macht,
Ende den mensche daer toe bracht
Dat hi, op dat hi woude,
100[regelnummer]
Hemelrike hebben soude,
Dat te voren niene mochte gheschien:
Gheloeft si hi van dien!
Eermen op heft onsen here,
Soe bidt die priester herde sere
105[regelnummer]
Vore hen die op ertrike leven,
Ende als ons here es gheheven,
Bidt hi vore doede zonderlinghe.
Ende wet dat dese bedinghe
Die de priester daer doet,
110[regelnummer]
Sonderlinghe starc es ende goet
Vore den oeghen ons heren,
Ende bat can impetreren
Saleghe dinghe, sijds ghewes,
Dan ander bedinghe die es.
115[regelnummer]
Die priester keert hem omme int lest,
Ende seeght: ‘Ite, missa est!’
Daer in moghen wi verstaen:
‘Ghi liede moght wel henen gaen!
Goeds dienst es nu gheïnt,
120[regelnummer]
Ende onse bede es ghesint
| |
[pagina 403]
| |
Vor Gode van hemelrike,
Die gheloeft si ewelike!’
Men vint vele meer leringhen
Van desen selven dinghen
125[regelnummer]
Ga naar margenoot+ Dan ic hebbe ghenoemt nu;
Doch hebbic gheseeght u
Dbeste ende dprincipale,
Daer ute altemale
Dese vorseide dinghen ruren,
130[regelnummer]
Alsment vint inder scrifturen.
Men vint leringhen menegherhande,
Die deen ende dander achter lande
Op dese dinghen vinden.
Soudemen dat al ontbinden,
135[regelnummer]
Men mocht cume overliden:
Ic wille tandren dinghen tiden.
|
|