Der leken spieghel
(1844-1848)–Jan van Boendale–
AuteursrechtvrijLeerdicht van den jare 1330
[pagina 392]
| |
Daermen van gheenre zake
10[regelnummer]
En sal hebben ander sprake
Dan Gode bidden tallen stonden
Verghefnesse vanden zonden.
Alle hoer lede willic u
Ga naar margenoot+ In corten woerden dieden nu:
5[regelnummer]
Bider dore vander kerken
Moeghdi recht gheloeve merken;
Want alsoemen, dat verstaet,
Ter dore inde kerke gaet,
Alsoe leidet tgheloeve ghewesse
20[regelnummer]
Den mensche in Gods kinnesse,
Ende vanden Gods kinne
Vordane in sine minne;
Want zonder gheloeve en moghen wi
Niet werken dat goet si.
25[regelnummer]
Gregorius seeght, alsmen daer siet:
Gheloeve zonder werc en doech niet:
Die duvle gheloeven, maer dat
En mach hen helpen niet en blat,
Want zonder werc es haer gheloef:
30[regelnummer]
Soe es oec dit algaeder doef.
Die twee wande bedieden
Twee manieren van lieden,
Dat Joedsche ende dat Heidijn.
Die steene die daer versaemt sijn
35[regelnummer]
Deen opten andren menech een,
| |
[pagina 393]
| |
Die bedieden dat ghemeen
Volc der heilegher kerstenheden,
Dat in minnen ende in vreden
Te samen sal sijn ghemeene,
40[regelnummer]
Alsoe versaemt daer sijn die steene.
Die hoghe torre die daer staet,
Die hoghe ende scarp op gaet,
Wijst ons onse erve daer boven,
Daer dingle Gode loven,
45[regelnummer]
Daer wi na selen poghen
Met scarpen senne, dat wi moghen,
Ende onse herte, spaede ende vroe,
Innechlec gheven daer toe.
Dcruce daer boven, wet dat wel,
50[regelnummer]
Ga naar margenoot+ Bediedt die selve slotel
Die den hemel ons onsloet
Mids Cristus heileghe doet.
Biden pilaren vander kerken
Moghen wi die apostlen merken,
55[regelnummer]
Die tgheloeve staende hilden
Ende daeromme oec sterven wilden.
Si bedieden oec mede
Prelate der kerstenhede,
Die mids leere ende goet leven
60[regelnummer]
Dien volke souden gheven
Goede exemple, daer si
Te beter souden wesen bi,
Ende lijf ende goet, zonder letten,
| |
[pagina 394]
| |
Vore der kerken recht setten.
65[regelnummer]
Hier toe sijn tallen stonden
Prelate van rechte ghebonden:
Anders sijn si Pylate
Bat gheheeten dan Prelate.
Glasen venstren die daer sijn,
70[regelnummer]
Daer dore blict dat sonneschijn
Dat die kerke verlicht binnen,
Daer bi moghen wi versinnen
Die scrifture die doet
Verlichten den goeden moet.
75[regelnummer]
Die clocke bediedt die predecaren
Die Goeds woert openbaren;
Want alsoe die clocken
Die goede liede te gaeder locken,
Alsoe roepen die predekeren
80[regelnummer]
Ten gheloeve die zonderen.
Die vonte gheeft ons te verstane
Die riviere vander Jordane;
Want alsoe Cristus, alsic las,
Indie Jordane ghedoept was,
85[regelnummer]
Alsoe doeptmen, dat cont es u,
Ga naar margenoot+ Die menschen inder vonten nu,
Daer derfsonde met gaet af,
Dat ons Cristus passie gaf.
Doutaer vierhoect diedt ghewes
90[regelnummer]
Dcruce dat oec vierhoect es:
| |
[pagina 395]
| |
Die priester oec, die den dienst doet,
Bediedt Cristum die ant cruce stoet.
Dat witte linen cleet
Dat boven sine cleedre gheet,
95[regelnummer]
Bediedt rechte suverheit al,
Die elc priester hebben sal.
Die doec scone ende wit,
Diemen heet een ammit,
Bediedt die doec, alsict vant,
100[regelnummer]
Dien men Gode vore doghen bant,
Doen die Joeden seiden: ‘Sech mi,
Die welke van ons sloech di?’
Dalve, dats dat langhe cleet
Dat hem tote op derde sleet,
105[regelnummer]
Bediedt dat purperen cleet dan
Dat hem die Joeden daeden an,
Doensi spot met hem maecten
Nachts doen si met hem waecten
Ende riepen lude dese dinc:
110[regelnummer]
‘Ic gruete di, der Joeden coninc!’
Ende bespouwen sijn soete anschijn:
Gheloeft moet hi ewelec sijn!
Dgordel maect ons den bant bekant
Daermen Cristum mede bant
115[regelnummer]
Ane die columme, vast ende stijf,
Daermen gheeselde al sijn lijf
| |
[pagina 396]
| |
Van boven tote beneden ontwee:
Noyt en hadde mensche soe wee.
Die langhe stole, dat verstaet,
120[regelnummer]
Die hem toten voeten slaet,
Bediedt die columme, alsic las,
Ga naar margenoot+ Daer Cristus ane ghebonden was,
Daer hi ontfinc ten selven stonden
[Groote smerte van sinen] wondenGa naar voetnoot(*),
125[regelnummer]
Met dien cnoepen hart ghebonden,
Ende algaeder om onse zonden.
Die hantvane dien hi dan langt
Ende anden slinken arm hangt,
Bediet den bant daer met, twaren,
130[regelnummer]
Sijn hande doen ghebonden waren,
Die al die werelt ontbinden mach
Ende al ontmaken op enen dach.
Die casufle diemen dan
Boven al dander doet an,
135[regelnummer]
Bediedt caritate ende minne,
Die elc priester sal hebben inne
Soe volcomelec datsi al
Boven dander doeghde gaen sal,
Alsoe ghelijc alse dat cleet
140[regelnummer]
Boven dandre ghewaeden gheet;
| |
[pagina 397]
| |
Want karitate, des sijt ghewes,
Van allen doeghden moeder es.
Die kelc, alsoe ic lese daer af,
Bediedt ons heren Cristus graf;
145[regelnummer]
Want alsoe Cristus int graf lach
Twe nachte ende enen dach,
Alsoe sacreert men, des sijt vroet,
Inden kelc Cristus bloet.
Die patene die mer op leit,
150[regelnummer]
Betekent inder waerheit
Den steen michel ende groet
Daermen dat graf mede sloet,
Ende men verstaet in desen
Dat Cristus es verresen.
155[regelnummer]
Tcorporael volght hier nare:
Dat bediedt die sudare
Daermen in want ter selver tijt
Ga naar margenoot+ Gods lichame ghebenedijt,
Ende int graf doet leide
160[regelnummer]
Na sine sterflike menscheide.
Wijn ende waeter, des sijt vroet,
Dat die priester inden kelc doet,
Bediedt bloet ende water dan
Dat uut Cristus siden ran:
165[regelnummer]
Die wijn betekent sine godhede,
Ende dat water sine menschede,
Die te samen vereent sijn,
| |
[pagina 398]
| |
Ghelijc dat water ende wijn.
Die piscine, vorwaer gheseit,
170[regelnummer]
Bediedt rechte suverheit;
Want daer en slamen niet dwaen
Dat met vlecken es bevaen.
Aldus, als ghi hier siet,
En es die messe anders niet
175[regelnummer]
Dan ghedinken ende leren
Vander heilegher passien ons heren.
|
|