Der leken spieghel

Leerdicht van den jare 1330

⁺ Hoe die coninghen Joseph berechten, ende hoe si van hem schieden. - XIIII.

Doe dese heren dus te zamen

Uten crochte te gader quamen,
Was Joseph daer voren ghestaen.
Tote hem spraken si zaen:
‘O man, is dit kint dijn?’
Hi sprac: ‘Wies zoudt sijn dan mijn?’
⁺ Doe antwoorden si hem recht:
‘Dune best niet vader, mer sijn knecht.
Dune soute hem handelen niet
Alse dijn kint, wats ghesciet,

+ (I. Fol. LII. v. 2.)

+ (E. Fol. XLII. v. 2.)

[p. 89]

 

Maer alse dinen God, dinen here,

 

Soutune eren voort mere.

 

Met aernste ende met groter vresen

 

Saltu altoos houden desen,

15

Alse dune in dinen hande heefs.

 

Al ist dattu hem tetene gheefs,

 

Hi is God ende here mede

 

Boven alle heerlichede,

 

Der ynglen coninc van hemelrike,

20

Van aertrike dies ghelike.

 

Hi sal die helle breken.

 

Alt volc sal aen hem treken,

 

Ende sullen roepen aldus:

 

Du biste Jhesus Cristus,

25

Onse God, onse trooster,

 

Onse behouder, onse verlooster,

 

Die nu ende ewelike sijt

 

Boven al ghebenedijt!’

 

Joseph antwoorde doe:

30

‘Segt mi, ghi heren, hoe

 

Is u dese dinc becant?’

 

- ‘Vrient,’ seiden si, ‘in onsc lant

 

Sijn boeken van ouden propheten,

 

Die Cristus coomst doen weten;

35

⁺ Ende noch ouder boeke sijn daer,

+ (I. Fol. LII. r. 2.)

[p. 90]

 

Die zegghen openbaer

 

Vander sterren die comen zal,

 

Daer wi dese dinc aen kennen al.

 

Si segghen ende doen verstaen,

40

Hoe die sterre sal sijn ghedaen;

 

Welke vorme ende ghedane

 

Noit mensche en scouwede ane.

 

Dese sterre zachmen nu,

 

Ende si bediet, dat zegghen wi u,

45

Dat Gods ons heren volc al

 

In des daghes claerheit regneren zal.

 

⁺ Dese sterre en ghinc niet

 

Al omme ghelijc dat ghi ziet

 

Dat zonne ende sterren omme gaen,

50

Ende sine was niet ghedaen

 

Ghelijc dat andre sterren zijn,

 

Die lopen haren termijn;

 

Si was zo groot, als ons dochte,

 

Datse die hemel cume onthouden mochte;

55

Der zonnenschijn en constse niet

 

Verblusschen also vele als yet,

 

Ghelijc datsi verblint

 

Ander sterren ende verwint;

 

Maer dese sterre, dat dochte ons wale,

60

Verwan die zonne altemale.

 

Dese sterre is Gods woort,

+ (E. Fol. XLII. v. 2.)

[p. 91]

 

Ende si bediet sine gheboort;

 

Ende Gods woort, des sijt ghewes

 

Dat dat God zelve es,

65

Dien vergronden en can nieman,

 

Alsoot dese sterre en can.

 

Si heeft ons hier gheleit aldus,

 

Daer gheboren is Cristus.’

 

Joseph seide: ‘Ghi heren, ghi

70

Hebt herde zere verblijt mi

 

⁺ Met deser hogher mare.

 

Ic bidde u met herten clare,

 

Dat ghi hier blijft huden mere.’

 

Si seiden: ‘Wi moeten teere

75

Weder keren omme dat

 

Dats ons Herodes bat,

 

Dat wi keerden met haesticheiden,

 

Ende hem mare vanden kinde zeiden.’

 

Doch sijn si dies avonds bleven,

80

Ende hebben Maria ghegheven

 

Dierbaer ghiften ende scone,

 

Door die ere van haren zone.

 

Nachts quam dynghel van Gode ghesint,

 

Die hem in slape dede bekint,

85

Datsi enen andren wech zijn ghetyet

 

Ende Herodes en spraken niet,

+ (I. Fol. LII. v. 1.)

[p. 92]

 

⁺ Also ic u hier voren las;

 

Dies Herodes herde erre was,

 

Ende dat hi wrac herde zwarc

90

Aen die ander kinderkine dare,

 

Dat ic u hier na sal verclaren

 

Hoe datter mede is ghevaren;

 

Mar teerst sal ic u verstaen doen

 

Een zonderlinghe visioen,

95

Dat Octavianus sach scone

 

Van Marien ende van haren zone.

+ (E. Fol. XLIII. r. 1.)

Titel. I. coninghe Joseppe; H. coninghe Josephe - scheeden. Vs. 2. I. Uten cr. gaende q.; H. Uter crocht gaende q. 3. H. vore. 6. I. wiens. 7. I. H. hem echt. 9. I. Ghine soudt; H. Du en souten h. 10. H. Als.

Vs. 11. I. H. als; I. dijn G. ende d. 12. H. Soutune gherinen min no mere; I. Soe ne ghereine v.m. 13. I. Met anxste e. - groter ontbr.; H. groeten. 14. H. Soutu. 15. I. H. Als - dine - heves; I. handen. 16. I. Ende eest; I. H. gheves. 18. I. heerlicheden. 19. I. inghelen; H. ingle. 20. I. H. Van alder werelt d.; H. die. 22. H. Al tfolc; I. sal hij an h. trecken. 23. I. zelen; H. sal. 24. I. bist; H. best. 27. I. H. nu ende ontbr. 28. I. al gader gh. 32. I. ons. 33. H. boeke. 35. H. oudere; I. ander boucken.

Vs. 38. I. dingen. 41. H. Welker; I. e. welke gh. 42. I. H. scoude. 44. H. segwi. 45. I. Dat God onse h. 46. I. daechs; H. daeghs. 49. I. Die sonne e. die st. 50. I. H. Sine w.n. vaste ghestaen. 51. I. ander; H. sterre. 53. I. w. also gr. 54. I. houden; H. behouden. 55. I. conste zo niet. 56. I. Gheblusschen alse groot als; H. als goet als. 58. I. Andere. 59. I. H. dat ontbr.

Vs. 62. H. b. Gods gh. 65. I. Die. 66. I. Alse d. 68. H. gh. es Jhesus Cr. 71. I. maren. 72. H. biddu. 73. I. H. hier ontbr. - heden meer. 74. I. teer; H. eer. 75. I. om. 76. I. Dat ons die coninc Her.; H. Dat ons coninc Her. 78. I. Ende niemare hem vd. 79. I. H. des. 80. I. H. h. Marien. 81. H. Diere gh. 82. H. Dore dere. 83. I. H. Snachts. 84. I. inden slaep; H. slapen. 85. I. anderen. 86. H. Dat ende Herodessc; I. en spracse n.

Vs. 87. H. Alsoe alsic u; I. u ontbr. 88. I. H. Daer Her. h.; I. e. om w.; h. e. omme w. 89. I. H. Ende ontbr. - swaer. 90. I. H. Anc. - ander ontbr. - daer. 91. I. u ontbr. 92. I. H. Hoe daer met es. 93. I. u ontbr. 95. H. S. harde sc. 96. I. H. Het tweede van ontbr.