Der leken spieghel

Leerdicht van den jare 1330

⁺ Hoe Joseph Marien laten woude, ende bi wat redenen God woude datsi man trouwede. - VIII.

Hier voren dede ic u verstaen,

Dat Joseph was ghegaen
In sine stat te Bethleem,
Om te versiene hem
Van dinghen die dochten
Te sijnre brulochten.
Nu weet dat hi daer naer
Keerde te Nazareth, daer
Maria sine bruut was
Bi haren vader, als ic las.
Ende alse Joseph ane siet,
So en kende hise niet;
Want uut haren aensichte
Ghinc die claerheit zo ghedichte
Vanden lichte datsi hadde binnen,

+ (E. Fol. XXXVIII. r. 1.)

[p. 60]

 

Dat hise niet en conste ghekinnen,

 

Noch ooc niement die daer was,

 

Voor dat si des kinds ghenas.

 

Joseph wert wel gheware,

20

Dat daer anders ghevaren ware

 

Zeder dathi van haer schiet;

 

⁺ Mar hine wiste niet

 

Hoe dat met haer stoet;

 

Maer doe hi wert vroet

25

Dat haer die lichame wies,

 

Wart hi te rade dies

 

Dat hise woude laten

 

Ende wech gaen zijnre straten.

 

Doe quam dynghel zonder beide,

30

Die dus tote Joseph seide:

 

‘Joseph, en duchte di niet daer ane

 

Maria te wive tontfane.

 

Datsi ontfaen heeft, zijt zeker des

 

Dat vanden heylighen gheest es,

35

Daer den mensche of sal comen

 

Vele baten ende vromen.’

 

Dus bleef Joseph bi hare,

 

Ende nammer toe grote ware,

 

⁺ Ende diende haer, vroech ende spade,

40

Beide mit rade ende mit dade,

+ (I. Fol. XLVII. r. 2.)

+ (E. Fol. XXXVIII. r. 2.)

[p. 61]

 

Ende heeft voort aen bekent,

 

Dat was van Gode ghesent

 

Tkint dat Maria droech,

 

Ende datter groot ghevoech

45

Der menscheit of comen zoude

 

Ten eweliken behoude.

 

Gods ons heren voorsienichede,

 

Die noit in gheenre stede

 

En ghebrac, woude dan

50

Dat Maria trouwede man

 

Bi drie redenen, die ic u

 

Cort sal overlopen nu.

 

Die eerste redene is dat

 

Die heilighe verborghene scat,

55

Ende die zonderlinghe zalicheit

 

Die ons daer bi was ghereit,

 

Den duvel niet en soude sijn cont,

 

⁺ Die belet in alre stont

 

Onse zalicheit, daer hi mach;

60

Want aen dier drach[t] so ghelach

 

Hem sijn verlies groffelike;

 

Want die heerscapie van aertrike,

 

Die hi allene hilt vermoghen,

 

Wert hem mids dit kint ontoghen.

65

Dander redene also men vint:

+ (I. Fol. XLVII. v. 1.)

[p. 62]

 

Hadde Maria ghehadt een kint

 

Ende ghenen ghetrouweden man,

 

Men hadde haer gheteghen an

 

Dat sijt in overspele wan,

70

Ende hadse willen steenen dan,

 

Also dat recht is der wet,

 

Die die Joodscap hadde gheset.

 

Die derde redene, alsict bevroede,

 

Was datsi ene hoede

75

Ende ene hulpe hebben zoude:

 

Dat was Joseph, die oude,

 

Die haer niet en zoude ofgaen,

 

Maer als haer knecht bi staen.

 

⁺ Bi desen drien redenen woude

80

God datsi man troude,

 

Ende die duvel ende die Joden bede

 

Ghehoont bleven daer mede.

 

Beschaand zouden staan.

+ (E. Fol. XXXVIII. v. 1.)

Titel. I. wilde - r. dat G. wilde; H. Het eerste woude ontbr. - man hadde. Vs. 1. H. vore; I. H. dedic. 3. I. sijn. 4. I. Omme. 5. I. die hem d. 6. I. Tote s.; H. Tote sire. 7. I. na. 10. H. ic u las. 11. I. H. Ende ontbr. 12. I. So ne k.; H. hiere. 13. H. ut.

Vs. 16. H. niet ne c. 17. H. niemen. 18. H. vore datsi skinds; I. d. so tskints. 19. I. w. dies w. 20. I. a. was gh. 21. I. Sindert; H. Sider; I. H. hare. 22. I. hine en w. 23. I. Hoet m.; H. Hoe dat het m.; I. H. hare. 25. H. hare. 27. I. wilde. 28. I. H. Ende henen g. siere. 30. I. Die Joseppe dus toe zeyde; H. Die Josephe aldus doe seide. 31. I. ducht; I. H. di ontbr. 32. I. Marien uwen w. tontgane; H. Marien tenen w. 34. I. H. Dat het vd. 38. I. nam daer t. 39. H. hare.

Vs. 41. I. H. hem v. ane; H. vordane. 42. I. H. Dat v.G.w. gh. 43. I. Dlam d. 47. I. vorisinnichede. 48. I. Die niement in; H. Die nie in en gh. 49. I. gh. die wilde; H. gh. die w. 50. I. H. troude. 51. I. H. drien. 52. I. s. vertrecken nu. 53. I. Deerste redenne; H. Dierste. 54. I. H. Die hoghe; I. verborghen. 56. I. H. bereit. 57. I. duvelen; H. Dien - niene s. 60. I. H. ane die dracht. 61. I. verlief grotelike; H. groflike. 62. I. eerterike. 64. I. Wardt mids hem o. 65. I. Dit is dander; H. Dits dander - ment.

Vs. 67. I. Ende ne gheenen ghetruden; H. Ende enghenen ghetrouden. 68. H. hare. 70. I. Men haddese; H. steinen. 71. I. Alsoe trecht was vander; H. r. was d. 72. I. Die dJoedscap; H. Die dat J. 73. I. als ic. 74. H. dat si in h. 77. I. H. hare; H. niene. 79. I. dese drie redene; H. drien ontbr. 81. I. duvele; H. Ende duvle. 82. I. H. Bleven gh. d. m.