Logo DBNL
Der leken spieghel (1844-1848)

Der leken spieghel

(1844-1848)–Jan van Boendale–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Leerdicht van den jare 1330


Vorige Volgende

Vanden coninc David. - XLVI.

 
Na Moyses dusent jare
 
Was coninc David openbare,
 
Die der Joden coninc was,
 
Ende een der bester, sijt zeker das,
5
Die ye was onder der zonnen.
 
God woude hem des gheonnen,
 
Dathi binnen zijnre tijt
 
+ Verwan herde menighen strijt
 
Op die ghene, die niet en wouden
10
Hem an Abrahams God houden,
 
Daer ic hier voren seide af,
 
Die Moyses die wet gaf,
 
Daer die vadere ghemeenlike
 
Aen gheloofden heylichlike.
15
David is waerlijc gheheten
 
Een vanden meesten propheten,
 
Die alle scriven ende leren
 
Die heilighe toecoomst ons heren,
 
Alse hi wel toonde ende bedreef
20
Inden zoutere, die hi screef
 
+ Ende dichte in zine stonde,
 
Daer hi gheeft zine orconde.
 
Gode vruchtich was hi zere;
 
Ende alse hi jeghen onsen here
25
Mesgrepen hadde ende mesdaen,
 
Woude hi thant in boeten staen,
 
Ende hadde so groot berou daer af,
 
Dat hem God die zonden vergaf.
 
Hi was in sinen bedrive
30
Gherecht; nochtan van live
 
En was hi niet wel rene,
 
Hine hilt hem niet allene,
 
Maer aen zo vele wive, zijts ghewes,
 
Dat wonder te hoorne es.
35
Dat toonde hi wel in eenre stont,
 
Dat ic u sal maken cont,
 
Niet om die mesdaet die hi dede,
 
Maer om sine gherechtichede.
 
David lach op enen dach
40
Op sinen casteel, ende sach
 
Een scone vrouwe baden
 
In haren hof, met goeden staden,
 
Daer si vri waende sijn, die vrouwe,
 
Jeghen alle oghen ghescouwe,
45
Sonder hare joncwive, die dare
 
Te diere tijt waren mit hare.
 
Barsabee si gheheten was,
 
+ Ende haer man hiet Urias,
 
Een vroom ridder ende goet,
50
Die in Davids orloghe stoet.
 
David, die de vrouwe sach naect,
 
Wert van minnen so gheraect
 
Om haer grote scoonhede,
 
Dat hi den raet doen dede,
55
Dathi die vrouwe al stille
 
Ghewan te sinen wille.
 
+ Ende also zaen als David heeft verstaen,
 
Datsi van hem kint heeft ontfaen,
 
Sende hi om haren man te hande,
60
Die jeghen die Gods viande
 
Lach ende oorloghede te dier tijt,
 
Dathi thuus quame zonder respijt.
 
Dit dede David, om dattie man
 
Bi sijnre vrouwen soude slapen dan,
65
Ende tkint zoude houden over zine;
 
Mar dit was al verloren pine;
 
Want hi quam, also men hem hiet,
 
Maer bider vrouwen en sliep hi niet,
 
Om dathi Gode niet en woude vererren;
70
Want hi woude al zonder merren
 
Ten orloghe waert, danen hi quam.
 
Ende alse die coninc dat vernam,
 
Dattie ridder dus henen woude,
 
So heeft hi also houde
75
Metten selven man ghesant
 
Enen beslotenen brief te hant
 
Anden maerscalc vanden orloghe,
 
So wanneer dat hi striden moghe,
 
Dathi Urias, zonder lette,
80
Int vergadren vanden stride sette.
 
Hier of en wiste Urias niet;
 
Doch ist aldus gheschiet,
 
Dat Urias, in corten daghen,
 
In enen strijt wert verslaghen;
85
Ende David hilt te wive
 
Die vrouwe scone van live.
 
God ontboot hem te hant,
 
margin Dathi moeste in sijn lant
 
Hebben over al ghemene
90
Van drien plaghen emmer ene,
 
Om dese grote zonde,
 
Ende dat die kuere an hem stonde:
 
+ Dat ene hongher voorwaer,
 
Tander sterfte, ofte oorloghe zwaer.
95
Nu hoort die waerheit hier af,
 
Wat antwoorde David gaf:
 
‘Na dien dat wille onse here,
 
Dat op mijn lant sine plaghe kere,
 
Om ander saken en ghene
100
Dan om mine misdaet allene,
 
Ende die kuere aen mi staet
 
Van drien, so is dit mijn raet:
 
Waert dat ic core dieren tijt,
 
Ofte core ic oorloghe of strijt,
105
Mijn volc, dat niet en heeft misdaen,
 
En soude des niet moghen ontgaen;
 
Maer ic, die sculdich ben van desen,
 
Souds emmer moghen ghenesen;
 
Ic hebbe ghelts ende castele
110
So vele te mine dele,
 
Ic mocht mijn lijf emmer ontdraghen,
 
Ende ontgaen deser plaghen;
 
Daer bi kiese ic die sterfte dan,
 
Die coninc en spaert noch andren man;
115
Also wel mach si mi gheraken,
 
Die sculdich ben deser saken,
 
Alse hem die onsculdich si:
 
Gods wille gheschie met mi!’
 
Ende omme dese gherechtichede
120
Gaf hem God vander plaghen vrede.
 
Hier op sal elc mensche mecken,
 
Ende wijslijc voor sijn oghen trecken:
 
Alse onse here den mensche sent
 
Vernoye, plaghe ende torment,
125
Sal hi dincken te hant,
 
Dat hem God heeft ghesant,
 
Overmids zine zonden,
 
+ Ende sal ten selven stonden
 
Verduldelike dat ontfaen,
130
+ Ende in rechten rouwe staen,
 
Ende sijn vernoy ende sijn verseren
 
In Gods ontfermicheit keren,
 
Die niement en is ontseit,
 
Die sijn hope daer in leit.
135
Sijts zeker, dat hem God onse here
 
Helpen sal uut sinen sere;
 
Want sine goedertierenheit
 
Die is altoos ghereit,
 
Datsi elken mensche ontfaet,
140
Hoe groot dat is zine misdaet.
 
Sine vaderlike hulpe is so groot
 
Elken mensche in sijnre noot,
 
So datmen op aertrike
 
Van vadre en wiste sijn ghelike;
145
Want hi den mensche vele meer mint
 
Dan vader of moeder doen dat kint,
 
Ja, dusentwerven mere;
 
Dat hi wel toonde wilen ere,
 
Doe hi hem, om onse grote salichede,
150
In dien groten tormente dede,
 
Dat noit vader noch vrient en gheen
 
Alsulke tormente en ghereen
 
Door kint noch door ghenen vrient:
 
Dies hi twint en hadde verdient.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs