Der leken spieghel

Leerdicht van den jare 1330

Vanden riken die begonsten, ende van Moyses ende die tien gheboden^(*). - XL.

Inden tide, als ghi hebt ghehoort

(Alse van Abrahame hier voort),
Begonste menich sterc rike,
Die zere regneerden moghentlike:
Van Grieken ende van Babylone,
Van Carthago ende van Machedone,
Dat eerste begonste Alexander,
Thrike van Romen ende menich ander,
⁺ Die so sterc waren in haren dinghen,
Datsi al die werelt wouden dwinghen,
Ende datsi hem niet en wouden laten
⁺ Ghenoeghen met maten:

(*) Het tweede gedeelte van dit opschrift is zoowel in ons tekst - handschrift, als in de variant, geheel ongepast; want er wordt in dit hoofdstuk noch over mozes en de tien geboden, noch over de destructie van Babylon gesproken. Het laatste volgt straks in Cap. 41, het eerste wordt niet voor in Cap. 45 behandeld. Evenwel is deze vergissing van den schrijver of de afschrijvers ook reeds vroeger in de Tafle ingeslopen. Zie boven, bl. 9.

+ (I. Fol. XXX. v. 2.)

+ (E. Fol. XXIII. v. 1.)

[p. 160]

 

So werp God haren overmoet

 

Algader onder de voet;

15

Want ic hebbe ghelesen,

 

Dat cume enich van desen

 

Vierhondert jaer bleven in die ere,

 

Of daer boven luttel mere.

 

Nu bleef dat Roomsche rike

20

Thooft van al aertrike,

 

Ende hadden der werelt ommegaen

 

Metten zwerde al onder ghedaen,

 

Ende regneerden mit groten eren,

 

Ende waren der heren heren.

25

Die wile datsi dus orloghe hilden,

 

Ende daer om zorghen ende pinen wilden,

 

So droeghen si zo wel over een,

 

Dat elc des anders broeder scheen;

 

Maer doe sijt al hadden verwonnen

30

Dat was onder der zonnen,

 

Ende mit rusten leven zouden,

 

En consten si hem niet ghehouden,

 

Sine ghinghen onderlinghe twien

 

Met gheslachte ende met partien,

35

Om voordeel vander stat,

 

Ende elc ghinc gadren scat,

 

Den andren te bederven mede,

 

Alsoot noch doet te menigher stede.

 

Aldus wert, mids discoorde,

[p. 161]

40

Daer deendrachticheit mede scoorde,

 

Ende haer ghewelt ende hare macht

 

Algader te niete bracht,

 

Dat niet en dede dan overmoet,

 

Die hem algader maecte tgoet.

45

Daer bi seit een wijs man,

 

⁺ Dat ondrachticheit can

 

Grote dinghen te niete bringhen,

 

Ende dat eendrachtighe dinghen

 

Cleine dinghe maken groot.

50

Al noch so waers noot

 

Inden lande hier, twaren,

 

⁺ Dat poorteren eendrachtich waren

 

Inden lande daer si sijn,

 

Of het sal nemen quaden fijn,

55

Alst in vele landen heeft ghedaen:

 

God laet ons ten besten vergaen!

+ (I. Fol. XXXI. r. 1.)

+ (E. Fol. XXIII. v. 2.)

Titel. Dbeghin van vele rijcken, ende die destruxie van Babylone Vs. 1. In tijden. 2. van Abraham. 4. regneerde. 8. Trijcke. 10. al ontbr. - wilden. 11. dat ontbr. - en ontbr. - wilden.

Vs. 14. Altegader. 17. bleef. 18. b. een 1. 21. hadde die w. 22. zw. ende onder. 23. regneerde - groter. 26. omme. 28. des ontbr. 34. gheslachten. 35. Omme tfordeel. 36. gaderen. 37. anderen te bedervene. 38. Alsoe men n.

Vs. 40. D. eendrachticheyt met schorde. 41. haer m. 43. Dan n. 44. gader ontbr. 46. Dat eendracticheyt (!). 49. dinghen. 50. so ontbr. 51. Hier inden l. te waren. 53. Inden steden dan zij. 55. vele steden es gh. 56. ons ontbr.