Logo DBNL
Der leken spieghel (1844-1848)

Der leken spieghel

(1844-1848)–Jan van Boendale–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Leerdicht van den jare 1330


Vorige Volgende

Van ghehoorsaemheden. - XXXVII.

 
Abraham, als ic voren sprac,
 
Ghewan enen zone, hiet Ysaac,
 
Van zinen wive verSaren,
 
Al was si out van jaren,
5
Een enich kint, datsi minden zere.
 
Doe zo hiet hem onse here,
 
Om dat hine proeven woude,
 
Dat hi sijn kint offeren zoude,
 
Hem te eren in eenre offerhande,
10
Op enen berch in enen brande,
 
Also men doe optien dach
 
Scape ende beeste tofferen plach.
 
Abraham woude ghehoorsaem zijn Gode
 
Ende doen al sine ghebode,
15
Ende leide tkint ten berghe waert,
 
Ende droech mit hem vier ende zwaert,
 
Omme dat kint te dodene daer.
 
Doe seide dat kint: ‘vader, waer
 
Is die offerande, die ghi offeren zelt?
20
Ic en zie gheen hier opt velt.’
 
Die vader antwoorde mittien:
 
‘Lieve kint, God zalt versien.’
 
Ende doe hi tswaert hoghe op hief
 
Tes kints halse, dat hi hadde lief,
25
So quam dinghel, mids Gods wille,
 
+ Ende hilt dat zwaert al stille,
 
So dat hi niet en conste gheslaen,
 
+ Ende wijsde Abraham also saen
 
Enen vetten weder daer ter stede,
30
Daer hi doen zoude mede(*)
 
Sijn offerhande, Gode te eren.
 
Hier aen zo moghen wi leren,
 
Dat een mensche door ghenen noot,
 
Noch door die vrese vander doot,
35
Gods ghebodt breken en sal.
 
Ja, al zoude die werelt al
 
Vervaren ende te niete gaen,
 
Men sal in Gods ghebode volstaen.
 
Aen die werelt leit mi cleine,
40
Maer aen minen scepper alleine
 
Leit al die macht van mire baten:
 
Ende sijn ghebodt en sal ic niet laten
 
Door al dat, des sijt ghewes,
 
Dat inden hemel ende optie aerde es.
45
Dese ghetrouwe man Abraham
 
Was Gode herde ghehoorsam,
 
Die sinen zone en spaerde niet;
 
Maer, die de dinc te rechte besiet,
 
So was die hemelsche vader
50
Ghetrouwer dan dit algader,
 
Die zinen zone en spaerde twint;
 
Maer hi heeftene hier neder ghesint
 
In desen vulen stinckenden zac,
 
Daer hi noit en hadde ghemac,
55
Ende daer hi sterf die bitter doot,
 
Om ons te helpene uter noot;
 
Daer hi onse misdaet mede gout,
 
Dies hi en hadde ghene scout.
 
Dit dede die here van hier boven,
60
Dien alle creaturen loven,
 
Ende zonder beheet van yeman;
 
Want boven hem en is nieman.
 
Hier en dwancken gheen dinc inne
 
+ Dan trouwe ende gherechte minne,
65
Die hi tote ons droech,
 
+ Daer hi den viant mede versloech,
 
Die alle menschen aen hem saecte,
 
Om dat Adam den appel smaecte.
 
Vele lude heeft wonder datmen zeecht,
70
Datter vele meer zonden aen leecht
 
Datmen Gods name verzwoere,
 
Dan alle die werelt vervoere,
 
Ende algader worde niet.
 
Nu merct dan ende besiet,
75
Hoe sterkelijc dat God wrac
 
Dat een ghebod dat Adam brac,
 
Dat in hemselven niet quaet en was nochtan,
 
Anders dant God verboot den man:
 
Hi moester tparadijs omme rumen,
80
Dies wi ons allen noch becumen,
 
Daert vol was van welden.
 
Ooc moestent mede ontghelden
 
Alle die ghene [die] na hem quamen,
 
Die ontsculdich waren der blamen;
85
Want in vijf dusent jaren
 
Moeste tfolc al ter hellen varen,
 
Ende wi alle ghemeenlike
 
Hadden gheweest ontstervelike,
 
Ende te hemele ghevaren zonder moude,
90
Hadde Adam tghebot ghehouden.
 
Dat wi met wee worden gheboren,
 
Anxt hebben ende toren,
 
Sorghe, hongher, coude, dorst,
 
Haghel, snee, storm ende vorst,
95
Met pinen winnen ende draghen
 
Daer of die lichame hem zal bedraghen,
 
Van deser werelt scheiden
 
+ In groter droever bitterheiden,
 
Orloghe, ziecheit ende quale,
100
Dese quamen altemale
 
Den mensche toe ghemene
 
Om enen appel beete allene,
 
Ende die zware pine daer toe
 
Der hellen, des vagheviers alsoe.
105
Ja, die goede zielen moesten varen
 
+ Binnen meer dan vijf dusent jaren
 
In die voorhelle, daer si langhe
 
Waren in groten bedwanghe;
 
Ende en dade dat heylighe doopsel,
110
Wi moesten daer alle also wel.
 
Al dat ye gheboren was,
 
En was niet waerdich das
 
Die zonden te beteren int ghemeen,
 
Dan die Gods zone alleen,
115
Die moeste door den groten noot
 
Om ons te quitene vander doot,
 
In aertrike comen, als mensche ghedaen,
 
Ende die bitter doot ontfaen,
 
Daer hi ganste algader mede
120
Die zonden die Adaem dede.
 
Hier bi moghedi gheloven claer,
 
Dat een zonde is herde zwaer,
 
Dat God verbien op ene stonde
 
Al aertrike om ene zonde,
125
Dies niement sculdich en was nochtan,
 
Dan Yeve ende Adaem haer man.
 
Lieve kindre, laet ons vroeden
 
Ende ons van zonden also hoeden,
 
Dat wi om een corte wile hier
130
Niet en bernen int ewighe vier;
 
Maer dat ons om dit corte leven
 
Hemelrike worde ghegheven.
 
Ons en derf roeken wat wi hier doghen,
 
Op dat wi hemelrike hebben moghen;
135
+ Want dit doghen is hier zaen ghetermineert,
 
Daer men ewelijc ghinder om regneert.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs