Der leken spieghel

Leerdicht van den jare 1330

⁺Van Noe ende van sinen kindren ende van Gods wraken. - XXX.

Doe dat water was sijnre vaerde,

Stont die arke optie aerde,
Op enen berch in Armenien.
Noe met sijnre partien,
Kindre ende wive, ghinghen uut.
Doe sproten bome ende cruut
Uten wortelen weder te hant,

+ (L. Fol. XXIII. r. 1.)

[p. 118]

 

Die doe laghen int sant;

 

Want huse, bome ende gras,

10

Ende al dat opter aerden was,

 

Was al verloren ende vervaren

 

Vanden watre ende vanden baren,

 

Die de aerde also stac,

 

Datsi scoorde ende brac.

15

Dat boven lach, quam onder:

 

Dit jammer ende dit wonder

 

Wrachte God, tien stonden,

 

Al omme des menschen zonden.

 

Aertrike hadde doe ghestaen voorwaer

20

Twalef hondert jaer min een jaer.

 

Nu verstaet dan ende mect,

 

Hoe coomt dan dat God niet en wrect

 

Die zonden nu also grammelike,

 

Alse hi wilen dede op aertrike.

25

God en woude, dat weet wale,

 

Nie zeder teenen male

 

Tfolc bederven, als hi doe dede;

 

Maer zeder heeft gheweest zijn zede,

 

Dat hi die zonden wrac,

30

⁺ Nu hier, nu daer, alst hem bestac.

 

Hi ghehinghet, dat verstaet,

 

Dat deen den andren verslaet,

 

Doot steect ofte verminct.

 

Sulc verbrant, sulc verdrinct,

+ (E. Fol. XVII. v. 2.)

[p. 119]

35

In sulc lant doet die hongher noot,

 

⁺ In sulc lant is orloghe zo groot,

 

Dat den volke cume yet blijft,

 

Ofte dats zo vele wort ontlijft,

 

Datmen tghetal cume weet:

40

Aldus wreect God ghereet

 

Op aertrike die zonden,

 

Nu hier, nu daer, mit stonden,

 

Ende ooc in vele andre manieren,

 

Die ic hier niet en can visieren.

45

Hi isser wel aen, zekerlike,

 

Die hier op dit aertrike

 

Om zine zonden wert gheplaecht,

 

Ende dat verduldelike verdraecht;

 

Hi is quite der pinen ghinder;

50

Want dese pine is minder

 

Dusent werven, dats waer,

 

Dan ene pine is daer.

 

Doe si uter arken waren ghegaen,

 

Dede hem God onse here verstaen,

55

Datsi kindre winnen zouden,

 

Ende aertrike menichfouden,

 

Alsi daden herde zere,

 

Want het woude also onse here.

 

Noe was een out man,

60

Doe die diluvie ran;

 

Nochtan was volcs, eer hi sterf,

+ (I. Fol. XXIII. r. 2.)

[p. 120]

 

Dusent vierendetwintich werf.

 

Sine drie zonen, vintmen bescreven,

 

Die met hem te live bleven,

65

Hieten Sem, Cham ende Japhet,

 

Ende hare wive daer toe met.

 

Van desen ist comen al,

 

Dat zeder was ende comen zal.

 

Maer echt, na dien ouden zede,

70

⁺ Sette hem tfolc na die quaethede,

 

Ende vergaten der goeder zeden te male,

 

Die Noe hilt vele wale.

 

Roof, diefte, cracht ende moort

 

Hilden die gheslachten voort,

75

Sonder Sem ende dat van hem bleef,

 

Dat was meest goet ende dat dreef

 

Der naturen ghebode,

 

Ende gheloofden aen Gode:

 

Dus hilden sijt van kinde te kinde,

80

Na dat ict bescreven vinde,

 

Toten goeden ouden Abraham,

 

Die van Sems gheslachte quam.

 

Daer tusschen, dattie diluvie ran

 

Ende Abraham, den heilighen man,

85

Waren wel dusent jaren.

 

Hier moghedi merken clare,

+ (E. Fol. XVIII. r. 1. I. Fol. XXIII. v. 1.)

[p. 121]

 

Hoe God in sine hoede

 

Altoos ontfaet die goede.

 

Dit is noch tgheslachte, daer ic of sprac,

90

Dat uut Seth, Adams zone, trac

 

Sijn beghin ende strijct voort

 

Tote Jhesus Christus gheboort,

 

Alse ghi hier sult verstaen.

 

Op Noe willic weder gaen,

95

Eer ic op Abraham kere:

 

Hier leit tusschen een lere.

Vs. 1. dit w. - sire. 4. sijnder. 5. kindere ende hair wiven.

Vs. 8. int lant. 10. al ontbr. 11. al ontbr. 16. Dat j. - dat w. 17. te dien. 18. der m. 19. Eerderike. 21. ende merct. 22. dan ontbr. 23. nu zo. 24. Als. 25. en wilde niet, dat. 26. Noyt sindert al t. 28. sindert. 31. ghehinght, dat wel v. 32. anderen. 33. off. 34. Die selc verbernt.

Vs. 36. dorloghe. 38. Of. 41. In eerderike. 43. andere. 47. sijn. 48. verduldichleec. 49. Ende hij der pine es quite gh. 51. Dusentich w. voerwaer. 55. kinderen. 56. eerderike. 57. Als sij oic d. 58. W. hem jonste God onse. 59. Want N.

Vs. 65. Hietem. 66. haer. Na vs. 66 volgt nog:

Dit sijn vier husche metten vader,
Dat sijn achte te gader.

68. sindert. 69. echter - zeden. 70. tfolc ter quaetheden. 71. altemale. 72. D.N. haer vader hilt wale. 73. crachte. 75. dat na hem. 76. Het tweede dat ontbr. 78. gh. in eenen G. 81. Tote opten g. - ouden ontbr. 83. Daer ontbr. 85. wel ontbr. 86. moechdi.

Vs. 89. noch tghetal d. 90. Dat Seth uut A. 92. Tote op C. 93. Als ghij hier na s. 95. op Abrahamme.