Der leken spieghel

Leerdicht van den jare 1330

[p. 26]

tekstkritische noten

Vanden ynglen die ons hoeden. - VI.

Elc mensche, so wie hi si,

Heeft enen ynghel, die hi
Bevolen is, om dat hi sal
Den mensche hoeden over al
Jeghen des viants subtijlheden,
Die haer nette altoos spreden,
Omme den mensche te vane
Ende aen die ziele te verslane.
En dade des ynghels hoede,
Hi maecte ons tongoede
Lijf ende ziele ende alle dat
Des ons zoude zijn te bat.
Maer alse wi lude ende stille
Algader onsen wille
Den duvel consenteren,
So laet hi ons gheberen,
Alse diet niet ghebetren en can.
Maer altoos is hi ons an
Mit sinen subtilen vermane,
Om uten zonden te stane;
So gherne behieldi in die ere
Die ziele, die hem sijn here
Op trouwe bevolen heeft.
⁺ Ende so wanneer die ziele sneeft,
So is die ynghel verzeert:

Vs. 1. so ontbr. 2. dien. 6. hare netten. 8. ane - slane. 9. En daet die ingelen die ons hoeden. 10. tongoeden. 11. al. 15. duvelen. 16. ons dan g. 17. ghebeteren. 21. behilde hi. 24. so ontbr. 25. dinghel.

+ (E. Fol. IV. v. 2. I. Fol. VI. v. 1.)

[p. 27]

 

Ende als zi haer te duechden keert

 

Ende die zonden wille laten,

 

So wert hi blide utermaten,

 

Om dathi dat behouden sal,

30

Dat hem zijn here op trouwen heval.

 

Dits ghelikenisse albloot,

 

Of een lants here groot

 

Sinen lieven knape bevale

 

Sijn kint, op dat hijt wale

35

Leren soude ende beleiden,

 

Ende dat kint dan ter quaetheiden

 

Tructe ende te blamen,

 

So zoude hem dan die knape zere scamen

 

Voor sinen here, om dese zake;

40

Aldus sijn dyngle tonghemake,

 

Alse hem die ziele ontvecht

 

Ende aen die quaetheit emmer plecht.

 

Niet en verstaet dat moghen

 

Die yngle rouwe doghen:

45

Al sien si datsi node zien,

 

Haer vruechde en mindert niet van dien.

 

Weet dat met groten zinnen

 

Die yngle den mensche minnen,

 

Ende dat hem leet is harde zere,

50

Datsi verwerken onsen here;

 

Want si begheren boven al,

 

Dat volmaect ware tghetal,

[p. 28]

 

Daer dyngle uut vielen neder.

 

Want dat moet emmer weder

55

Met menschen sijn voldaen;

 

Ende so meer liede ter hellen gaen,

 

Soot langher is, des sijt ghewes,

 

Eer^(*) tghetal volmaect es.

 

Die na lieve vriende haect,

60

⁺ Sine vruechde en is niet volmaect,

 

Eer hi die ghene bi hem weet,

 

Daer hem sinen sin toe steet;

 

Aldus verlanghet den ynglen mede

 

⁺ Daer na, dattie ydele stede

65

Met zielen ghevolt zoude wesen.

 

Men zoude u noch vele lesen

 

Vander ynghelen state,

 

Mar dat ict nu late,

 

Dunct mi goet te desen male:

70

Ic woude si dit behilden wale.

(*) Het HS. heeft eert.

+ (I. Fol. VI. v. 2.)

+ (E. Fol. V. r. 1.)

Vs. 26. als sij ten d. 27. willen. 29. dat hij bat houden. 30. trouwe. 34. om dat. 36. te q. 37. Trocke. 38. dan ontbr. 40. dinghele. 41. Als. 42. quaethede. 44. dingele. 47. Wat dat. 48. Dingele die m.

Vs. 53. dingele. 56. lieden. 57. es, sijts gh. 62. die sin. 63. verlanct den ingel. 64. ydel. 65. vervult sal w. 67. Van diere. 69. Dinket mi ghenouch t.d.m. 70. Ic woudsij. - Na vs. 70 volgt nog:

Diet horen ofte lesen,
Souden daer bij ghesalicht wesen.