Der leken spieghel

Leerdicht van den jare 1330

[p. 13]

tekstkritische noten

Hier beghint die eerste boec van den Leken Spieghel.

⁺Vanden beghinne hemelrijcs ende aertrijcs. - I.

⁺ God, die sonder beghin es
Ende sonder ende, gheluste des,
In sijn godlike milde rueren,
Dat hi maecte creaturen.
Ende dat en dede hi daer om niet,
Dat hi hems behoefde yet,
Maer om dat hi hem woude
Sine ghifte ende sine vroude
Gheven ende tonen mildelike,
Beide hier ende in hemelrike.
Want, eer hemel of aerde waren,
Of yet datmen daer in siet baren,
So was God, zonder beghin,
Also machtich, meer noch min,

De hoofdtitel van het boek ontbr. Vs. 3. sine. 5. daer omme. 6. haers bedorste. 11. ende eerde.

+ (I. Fol. IV. r. 1.).

+ (E. Fol. II. v. 1.)

[p. 14]

15

Ende in also groter blijscapen,

 

Alse doe hijt al hadde ghescapen.

 

Ende dat alle dese dinghen

 

Weder te niete ghinghen,

 

Ende ynghele ende menschen ghemene,

20

Ende niet en bleve dan hi allene,

 

Sine macht ende sine glorie daer af

 

En warens te minder niet een caf.

 

Onder allen creaturen

 

En heeft God mar twee naturen

25

Redenlijc verstaen ghegheven,

 

Ja, ende ooc ewelijc leven:

 

Dats dinghel ende die ziele smenschen,

 

Die onse here na wenschen

 

Maecte ende formeerde,

30

Alsoot sine wijsheit ordineerde.

 

Hemel, water, lucht, berch ende dal

 

⁺ Maecte God van niete al,

 

Ende die ynghele daer toe mede.

 

Mar die menschelichede

35

Maecte hi in een ander maniere:

 

Dats, van elementen viere,

 

⁺ Lucht, water, vier ende aerde.

 

Mar die ziele heeft een ander waerde:

 

Si is ghemaect, wildijt leren,

40

Vanden ademe ons heren;

 

Want God den mensche in blies

 

Den gheest des levens, sijt zeker dies,

+ (I. Fol. IV. r. 2.)

+ (E. Fol. II. v. 2.)

[p. 15]

 

Dats die ziele ende anders twint,

 

Also ment wel bescreven vint.

45

Dus syn dyngle ghemaect van niet,

 

Maer die ziele, als ghi wel siet,

 

Blies uut hem onse here,

 

Die noyt, noch min noch mere,

 

Beghin noch ende en heeft,

50

Ende altoos zonder ouden leeft.

 

Welc is dan edelre, berecht mi des:

 

So dat van niete ghecomen es,

 

So dat eerst nam sijn rueren

 

Uter godliker naturen,

55

Die edelre is dan al

 

Dat ye was ofte wesen sal?

 

Hi machs vraghen dies begaert,

 

Maer ten dunct mi gheens vraghens waert.

 

Niemen en ghelove nochtan des

60

Dattie ziele zonder beghin es;

 

Al bliesse God den mensche in,

 

Daer so was haer eerste beghin.

Vs. 16. Als doen. 19. inghelen. 21. ende sine gheboorte. 22. En waers. 23. alle. 24. En hevet. 27. dingele ende oic de z. 28. na sinen wensche. 29 ende oic f. 33. dingele. 36. Dat es. 38. hevet. 42. Den geest selve.

Vs. 43. Dat es. 44. men. 45. dingele. 46. also g. 47. ons h. 48. noch nemmermeere. 50. oude. 51. edelere. 52. commen. 53. rure. 56. off. 57. maeghs. 58. Mer en dinct. 61. bliese. 62. Daer soe was ierst beghin.