De borgerlyke tafel, om lang gesond sonder ziekten te leven

Waar in van yder spijse in ’t besonder gehandelt werd. Mitsgaders een beknopte manier van de spijsen voor te snijden, en een onderrechting der schikkelijke wijsen, die men aan de tafel moet houden. Nevens De Schola Salernitana

[p. 1]

De Burgelyke Tafel, Of Het Rechte Middel, Om lang sonder siekten gesond te leven.

I. Hooftstuk. Inleiding tot het Boek.

’T Is al van ouds bekend, dat de gulsigheid, en d’onmanierlyke levenwys, duisenden van siekten heeft ingevoert. in d’eerste Werelt is des menschen leven tot

[p. 2]

honderden van jaren opgesteigert, om datse een seer eenvoudige kost en drank gebruikten, welke de lighaamen niet ontstelde: sulx siet men ook by de boeren, die verre van de Stad gelegen sijn, datse hoogen ouderdom krygen, sterk blyven, en van weinig siektens geplaagt werden; in tegen-deel in de steden, daar men de tong op alle delicatessen slypt, heeft men zeer veele siektens, en door den bank lagen ouderdom. Dese quaal heeft sijn oorspronk nergens anders van, als dat men meer op de smaak leeft dan na de gesondheid. Het eten van suur, sout, suiker, en ooft, is oorsaak dat soo veele sneuvelen en met langduirige siektens gaan kwynen. Men weet somtijds den Doctor in sijn aansigt te seggen, dat hy die en die siekte niet genesen kon, maar hoe komt dit by? Niet door den Doctor, maar door de sieke en des

[p. 3]

selfs dienaars: die de wyse voorschriften in de wind slaan, en spysen nuttigen na haar eigen goed-dunken. om dit nu te verhoeden, en de burgers lang in gesondheid te houden, heb ik het mijn pligt gedacht van yder spyse, kortelijk in ’t besonder te verhandelen, op dat een iegelijk huys-vader en huis-moeder sien mag, wat in haar huis-houden goed of quaad kan sijn: met voorwaarde dat yder Leser eerst sijn voor oordeel uitschudde, en niet en denke, dit smaakt wel, en dat heeft my niet qualijk bekomen: maar het gaat hier mede even als met die genen, welke dikwyls dief-stal gepleegt hebben, en noit van de Schout betrapt sijn, die ten lesten in dit hand-werk volherdende, eens met hun rug, of hals betalen moeten.