De dichtwerken van Bilderdijk. Supplement. De mensch en de dichter Willem Bilderdijk

Eene bijdrage tot de kennis van zijn leven, karakter en geschriften

[Naar Haarlem]

Eer hem intusschen de laatste en beslissende slag

[p. 349]

aant.trof, waarmede de avondschemer zijns levens in diepe middernachtsdonkerheid overging, moesten ook nog, min gewichtige en toch veelzins kwellende, te leur stellingen zijn deel zijn. In 1827 was (het werd reeds met een woord te kennen gegeven) in Leyden geene woning voor hem te vinden. Het stond geschapen, dat nog wellicht de Dichter, als met den voet in het graf, naar België verhuizen zou, van waar welmeenender stemmen, dan hem in het voor hem steeds zoo koude Noord-Nederland plachten te beurt te vallen, hem toeriepen: ‘Kom over tot ons; wy zullen een huis voor U vinden, des noods bouwen.’ Onderscheidene omstandigheden werkten mede om de keus te bepalen by Haarlem, al waar hem veel te wachten stond, van op dat overgevoelig gestel geheel verschillenden indruk met het geen zoo langen tijd Leyden voor hem geweest was. Ook te Haarlem intusschen ontbrak het hem niet aan oude en nieuwe deelnemende vrienden: zijn hoogschatter van ouds, de Dichter der Heidebloemen, J. van Walré, - de ook in dit opzicht met zijn broeder Jeronimo zoo zeer eensgevoelende Abraham de Vries, - anderen, deels hier reeds vermeld, deels vooral niet stilzwijgend voorby te gaan, als de grijze van der Zandt, rechtzinnig Predikant en vurig Oranjevriend, mitsgaders diens amptgenoot, in zijne manlijke eenvoudigheid een der edelste en tederste harten, uit wier

[p. 350]

binnenste misschien immer het Evangelie van een gekruisten Christus vernomen is, - de trouwe en beminlijke Israëlsvriend, Manger, ook in dit opzicht met Bilderdijk zoo eenstemmig en eensgevoelend. Hy was het, die, na talrijke blijken van hoogachting en liefde aan heel het huis van Bilderdijk gegeven, eerst aan de Dichteres, daarna aan haren Egade, de laatste eer en herbergzaamheid op aarde bewees. Beide rusten te zamen in des vroomen Leeraars grafkelder in de Groote Kerk.