De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 8

Levensgenoegen.^*

Wat is blijdschap in dit Leven,

Wat is vreugde voor een hart

Immer tot geluk gedreven,

Waar het meê bevredigd werdt?

Ligt het in de feestrumoeren,

Vol vermoeiing, vol gewoel,

Die de rust der ziel beroeren,

Zonder innig heilgevoel?

Ligt het in een woest rinkinken

Van een dolle zwelgery,

En den menschenrang te ontzinken

In der driften slaverny? -

* Krekelzangen III, 101.

[p. 243]

 

Is 't genieting van vermaken,

 

Zoutloos laf en walglijk zoet,

 

Waar de Christen naar kan baken

 

Tot verstoring van 't gemoed? -

 

 

 

Waant het, ongebonden knapen,

 

Die van dolle blijdschap tiert,

 

Of, onachtzaam ingeslapen,

 

Aan uw lust den teugel viert!

 

 

 

Sluimert zorgloos, in die droomen

 

Omgewiegeld en gesold;

 

En ontslaat u van de toomen,

 

Hoe de kar des levens holt!

 

 

 

Sluit uwe oogen voor de stralen

 

Van den hemelhellen dag,

 

By den damp der Bachanalen,

 

Dien geen licht doordringen mag! -

 

 

 

Of, verkiest gy 't, loopt ze zoeken

 

In geleerdheids rijke kraam,

 

By de stapels oude boeken,

 

Als verbonden aan een naam.

 

 

 

Want ook dit is onder dwazen

 

Dronkenschap en blinde drift;

 

En niet minder doet dit razen

 

Eer men wijs van onwijs schift. -

 

 

 

In gestadig geld te tellen

 

(Als men vroeger eeuw verwijt)

 

Zal wel niemand vreugde stellen

 

In dees meer verlichten tijd. -

[p. 244]

 

Maar 't vermogen van bevelen

 

Is voorzeker wonderschoon,

 

't Geen nu ieder wenscht te deelen,

 

Als nieuwmodisch Vrijheidszoon!

 

 

 

Dit is in dees fraaie dagen

 

De onbesuisdste dronkenschap,

 

Die den mensch herom doet jagen,

 

Boven punch en druivensap.

 

 

 

Voor gerust en veilig slapen,

 

Is nu ieder heer van 't Land,

 

Ieder raadpleegt, voert het wapen,

 

En - verwildert in 't verstand.

 

 

 

't Drie-miljoenpart onder 't stemmen,

 

ô Wat geeft dat voor gewicht!

 

Doet het lasten zwaarder klemmen,

 

Dit maakt immers alles licht.

 

 

 

Leven naar zijns buurmans nukken

 

Mits ons oordeel zij gevraagd,

 

Mits men niet voor hem moet bukken,

 

Die de kroon en scepter draagt;

 

 

 

Onderdoen voor 't domste schreeuwen

 

Van die Staat noch Staatszorg kent;

 

Dit's het recht der later eeuwen

 

Nu het paard den voerman ment.

 

 

 

Ploeg en ambacht laten drijven

 

Voor...voor bedelstaf of ampt,

 

Om slechts wetten voor te schrijven,

 

Van den honger aangeklampt:

[p. 245]

 

God verliezen, God verzaken,

 

Heiden, niets zijn, of Deïst;

 

En die domheid na te kwaken,

 

Die thands alles stout beslist;

 

 

 

Hiermeê waant men 't nu verkregen

 

Wat men zóólang vruchtloos zocht;

 

Dat is nu de hoogste zegen,

 

Aan het menschlijk lot verknocht.

 

 

 

'k Mag het lijden, scheepsgezellen!

 

Elk aan 't roer, dat zal wel gaan.

 

Wie er 't hoofd zich meê wil kwellen,

 

'k Laat het op den Stuurman staan.

 

 

 

'k Kwam niet om matroos te spelen,

 

Maar betaal mijn overvaart.

 

'k Grijp in toomen noch gareelen;

 

Pass' mijn voerman slechts op 't paard.

 

 

 

Neen, ik wensch my stil genoegen

 

In de schuts van wet en recht.

 

Maar in 't amptgekrui te zwoegen,

 

Gun ik aan mijn minsten knecht. -

 

 

 

Doch wat (eindlijk) zal 't dan wezen,

 

Daar de zielenvreugd in rust?

 

Niet te hopen noch te vreezen,

 

Nooit verwonderd, nooit onthutst:

 

 

 

Steeds gedachtig aan zijn plichten,

 

Aan hun inspraak steeds gehecht,

 

Dulden, willen, en verrichten,

 

Wat ons God heeft opgelegd:

[p. 246]

 

Niet te duchten voor het morgen,

 

In het heden steeds te vreên;

 

En zijn God te laten zorgen:

 

Dit's des levens heil alleen.

 

 

 

Geef my dit, ô Hemelkoning,

 

En, in weêrwil van heel de aard,

 

Met een woesteny tot woning

 

Ben ik nog benijdenswaard.

 

 

 

1823.