Peeter Breughel.
In't jaer 1552. isser binnen Antwerpen oock gheweest een Constich Fraey Meester inde Schilder-const, by naem Peeter Breughel soo Carel van Mander beschrijft. Gheboren van een Dorp ghenaempt Breughel, niet wijt van Breda. Welcken Naem hy met hem ghedraghen heeft, ende sijn Nacomelinghen achter ghelaten. Den Natuer heeft wonder wel haren Man ghevonden, ter wijlen hy (onder de Boeren gheboren sijnde) een groot Constenaer was in Boeren kerremissen en boertighe actien naer te schilderen, daer ons vred-samich Nederlandt met recht op roemen mach. Hy heeft dese uytnemende ende noot-volpresen Const gheleert by eenen Peeter Cock van Aelst, wiens Dochter hy naermaels trouwde, hy hadde veel gheleert uyt de handelinghe van Jeroon vanden Bosch en maeckten oock seer drollighe en viese spoockerijen, waerom hy van veel wert gheheeten Peeter den Drol. In sijn reysen heeft hy veel ghesichten naer het leven ghedaen, soo dat hy (wesende in d'Alpes, al die berghen en rotsen had ingheslocken) en t'huys comende wist de selve op doecken en panneelen soo aerdich te spouwen dat het ghelijck mirakels sijn op de wereldt door de Const ende soete manier van handelingh die daer in uyt-ghewerckt zijn. Ende om niet buyten de spore van mijn voorghenomen grondt-stuck te loopen, om niet, segh ick, buyten den wegh van onse eeuwe te dwaelen, soo laet ick de eer aenden voorschreven Constrijcken Mander die van desen ouden Breughel wijder en breeder in het Boeck der Neerlandtsche Schilders gheschreven heeft. Maer om den Lof van Peeter ende Jan Breughel (des voorschreven Peeters Sonen) gheruchtbaer te maecken, daer Mander niet af en spreeckt als dat sy gheweest sijn goede Schilders, dat Peeter Breughel is gheweest een goet Conterfeyter naer het leven, die gheleert heeft by Gilis van Conincksloo en Peeter van Aelst. Soo wil ick daelen op den top der Consten die Ian Brueghel (diemen hiet den Flaweelen Breughel) soo heeft ten voorschijn ghebrocht, my soo veel materi ghevende, dat ick de penne te swack kenne om sijn verholentheydt van Pictura ten vollen in Rijm te stellen, want hy niet alleen en was ervaren in cleyn Figuren en ghesichten van Lantschap soo uytnemende te maecken daer den Natuer niet voorder en can comen, maer heeft oock uytstekende gheweest in Blom-schilderen, daer hy door edelheydt en soeten aert (die in dese Const verborghen sijn het leven schier afronteerde. Ghelijck aen veele van sijn Wercken compt te blijcken, ende namentlijck aen den Const-barenden Geest van Daniel Zeghers die sijnen Discipel is gheweest, en soo heeft aenghenomen dat sijn blom-