Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst
(1662)–Cornelis de Bie–
AuteursrechtvrijAdriaen Brouvver
| |
[pagina 92]
| |
de omstanders die daer in groot ghetal vergadert waeren) in dese oft dierghelijcke woorden: vrinden vande wereldt, en weest niet verwondert over de seldsame costelijckheydt van mijn Cleedt, daer soo menighe oogh der Amstelredamse Joffvrouwen ende Edele Damen hebben op gheloert: jae ghetracht om vande selve stoffe te vinden, ghelijck de selve nievers en is te becomen, uyt dien ick alleen daer van den wever ende jnventeur ben, en om te thoonen dat het niet en is als vuylicheyt, bedroch, ende ydelheyt, soo sult ghy vinden en moeten bekennen dat het met de wereldt aldus ghestelt is als met dit Cleet, die bedrieghelijck ende vals is. Waer mede hy het selve Cleedt af-wiesch, en met de voorseyde twee schotel-vodden de blommen en helle coleurkens soo schoon dede vergaen datmen niet meer en sach als het grof ende slecht lijnwaet. Siet hoe veer de verstanden van perfecte Meesters sijn swierende. Hoe veer dat hunnen gheest de stoffe gaet soecken om de ydelheydt des wereldts aen hooveerdighe menschen voor ooghen te houden.
Mundus exteriora rerum ostendit, interiora tegit.
Voorwaer de wereldt thoont haer van buyten soo aengenaem en schoon voor d'ooghen, als sy van binnen grouwelijck en schroomich in aensien is. Al het gene sy weet te bedecken tot op het lest, als wanneer den Mensch soo diep in haer wellusten verdroncken leyt, dat hem onmoghelijc daer is uyt te raecken. De wereldt is een ydel schijn
Van binnen valscheyt en fenijn.
De woeste Zee thoont haer aenden Schipper somtijts calm en stil, maer hout van onder bedeckt de clippen en steenrotsten die het schip dreyghen, en daer naer ten grondt trecken. De wereldt schenckt den mensch lichtelijck eer, staet, ende wellust, maer houdt bedeckt de perijckelen die daer in ghelegen sijn. Soo heeft de Ga naar margenoot+ wereldt oock verthoont aen Absalon den glans der Conincklijcke digniteyten, de ghehoorsaemheydt der ondersaten, de Regeringhe der Provintien, de Conincklijcke Macht over de leghers en al den wensch der wellustigheyt, maer heeft bedeckt de perijckelen die in elck besonder verborghen laghen, sy en heeft hem den boom niet ghethoont daer hy met sijn gout-geele hayr sou aen verweirren, noch de lancie niet laten sien daer hy door Ioab mede sou doorloopen worden. De wereldt heeft de ooghen van Judas verblint door de vermaledijde penninghen die hy inde Ga naar margenoot+ Sinagoge had ontfanghen ende daer voor onsen Salighmaecker verkocht, en heeft hem niet ghetoont den boom daer hy hem daer naer aen sou verhanghen. My dunckt dat onsen Constrijcken Brouwers sulckdanighe gheschiedenissen en duysent meer ander die door de bedrieghelijkheyt des wereldts comen te geschieden, niet qualijck met sijn beschildert lijnwaeten cleedt te pas en brocht. Waerom ick voorder sijnen handel van Rijm-const sal ontdecken. Den smaeck van Brouwers Const, die Brouwers heeft ghebrouwen,
Die sal de wereldt noch ghewis al lanck onthouwen,
Die arm van gheeste was, maer inde Const heel rijck,
Seer wreck aen al sijn werck, in't gheven mindelijck.
| |
[pagina 93]
| |
Hy menghden sijn vermaeck door Const met wonder voordeel,
Hy trachten naer gheen Eer, maer naer een vlijtich oordeel,
Om dit met claerder sin te dringhen in't ghemoet
Hy heeft altijdt veracht al 's wereldts ydel goet.
Was traegh in't Schilderen, en milt in het verteren
Met 't pijpken inden mont, in slechte pis taveren,
Daer leefden sijne jeught, schoon hy was sonder gelt
Ghelijck hy meestendeel was al den dagh ghestelt,
Maar sijne wetenschap, daer hy sijn hop' op bouwde,
Op't lest sijn voordeel was, daer hy hem op betrouwde.
Hy loegh met 's wereldts pracht en achte meer de Faem
Die hy door Const vercreegh, tot lof van sijnen Naem.
En soo hy was in't werck, soo droegh hy hem in't leven
En heeft tot 's wereldts spot veel aepery bedreven.
En als hy was in noot by eenen stueren weert
Daer hy had eene som van vyftich pont verteert
En had hy cruys noch munt om hem dan te betaelen,
Soo ded' hy wat papier, wat enck, en pennen halen
Om niet tot sijne schandt te spelen broecxken uyt
Die dickwils niet en was weert een ses dobbel duyt.
Daer hy met cloeck verstant een aerdich beldt op stelde,
En soomen hem daer voor gheen hondert daelders telde,
Soo wierp hy sijne Const met haesten in het vier
Schoon datmen twintich pont hem bode voor 't papier.
En woumen hem voor een van sijne teeckeninghen
Gheen hondert pattacons of hondert croonen bringhen
Geringh liet hy sijn werck versengen inden brandt,
En liever bleef hy cael, jae sitten in veel schandt.
Al sijne snaeckery waeren mismaeckte boetsen
Die hy soo aerdich wist met d'eel pinceel te toetsen
Dat niemandt sijns ghelijck in onse Eeuw en is
Die soo compt over een met sijn ghesteltenis.
| |
[pagina 94]
| |
Hier sietmen eenen Boer van satticheydt staen spouwen,
En 't wijf met eenen stock, om sijne huyt te touwen,
Daer eenen Boots-ghesel met 't pintjen inde vuyst
Hier eenen Fielen-roth dat met de caerten tuyst.
Daer stopt een viese snaeck de verse toeback-pijpen
Hier sietmen eenen quant naer 't meysens voorschoot grijpen.
Daer vechtmen om 't ghelach met pot, stoel, ende banck,
Daer sietmen boers ghevry, daer vreught ghemenght met sanck
Hier vaeght een wijf haer kindt dat hem heel heeft bescheten.
Daer sietmen eenen hondt den heelen huspot eten;
In sin al 't gen' men siet in sijne schoon Schildry
En is niet als ghewoel van alle apery.
Waer in dat Brouwers noyt jemandt en heeft gheweken,
Iae altijdt door sijn Const daer in heeft uyt-ghesteken.
Als Rubbens, en Van Dyck, en ander Meesters meer
Beleden dat hy heeft behaelt de grootste Eer,
Door sijne Edelheydt en geestighe Manieren
Waer med' hy sijne Const ded' in malcand'ren swieren,
Diemen noch hedendaeghs voor d'alderraerste hout
En noch seldsamer wordt, hoe datse meer verout.
Men sach naer sijne doodt niemandt om 't goedt crackeelen:
Want hy niet achter liet als eenighe pinceelen,
Met esel en pallet, maer sijne Schilder-const
Die wordt van jeder een door d'edel Faem bejonst.
 |
|