De crumen diet volc niet eten en mochte. Nederlandse beschouwingen over vertalen tot 1550

Vertaalhistorie. Deel 6

Regelnummers proza verbergen

[p. 135]

39
Nicolaus van Winghe: Navolging Christi

In 1548 verscheen niet alleen Van Winghe's Nederlandstalige bijbel in druk, maar ook zijn vertaling van De imitatione Christi van Thomas à Kempis. De titel luidt: Van die werelt te versmaden ende Christum te volghen. Een devoet tractaet vol goeder leeringhen, wijlen ghemaect bi eenen devoten Regulier, ghenaemt heer Thomas Hamerken van Campen, welc boecxken men pleech te noemen Qui sequitur me. Het boekje verscheen bij de Antwerpse drukker Henrick Peeters van Middelborch, die de voorrede van Van Winghe zo bewerkte dat niet de vertaler maar de drukker het woord voert. Hij richt zich tot Theodoricus van Hese, met wie Van Winghe bevriend was. De uitgave heeft volgens de drukker tot doel eerdere, slechte vertalingen van Thomas' tekst te vervangen.
De tekst wordt hier uitgegeven naar het exemplaar van de druk uit 1548 dat in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam onder signatuur 1365 F 31 bewaard wordt (fol. Ai,V-Aij,V). Vgl. Van Herreweghen 1949 (in het bijzonder p. 357-363).

1Eerweerdighe heere, tis eenen corten tijt geleden dat ic was te Loven bi eenen re-2ligiosen persoon, minen goeden vrient, die welcke mi seyde hoe dat ghi onlancx 3 seer van hem begeert haddet dat hi soude willen van nyeus in Duytschen uuten 4 Latine overstellen dat seer goet boecxken welcmen gemeynlic noemet Qui sequi-^4-55tur me in gemeynder Brabantscher talen. Het welcke om zijn seer goede leerin-6ghen in voortijden overgestelt is geweest in verscheyden talen, als in Italiaensche, 7 Spaensche, Walsche ende Duytsche, mer nergers en waert (na u goetduncken) qua-8liker overgestelt dan in Duytschen. Aldus want hi dat na uwer begheerten ende zijn 9 vermogen voldaen hadde, so begheerde hi van mi dat ic dit soude willen prenten, 10 met sommige andere devote tractaetkens, welc die selve ooc uuten Latijne verduyt-11schet hadde. Het welcke ic seer gheerne ontfangen hebbe te doen - hoe wel dattet 12 selve boecxken seer dicmael geprent is geweest in Duytschen - goet betrouwen heb-13bende dattet selve te meer behagen sal veel geestelike personen, aengesien dat van 14 uwer eerweerdicheyt so sonderlinge ghepresen wort ende so neerstelijc besorcht is 15 om wederom beter ende claerliker verduytscht te worden in gemeyn Brabansch-16duytsch, dwelc te voren int sticht van Uutrecht of daer ontrent verduytscht is ge-

4-5 Qui sequitur me: het incipit van het Latijnse origineel. Indertijd werden de incipits van teksten gebruikt als titelaanduiding.

[p. 136]

17weest. Dus heb ict na mijn beste correctelijck ende suyverlic geprent, hopende ooc 18 mede deelachtich te worden der devotien vanden genen die daer wat beter verstant 19 oft smaec in vinden sullen dan si te voren deden als zijt in haer eyghen tale lesen 20 mogen. Het welcke vol goeder leeringen is om deser werelt gansschelic te sterven 21 ende tot een volcomen geestelic leven te comen, gescreven ontrent over hondert ja-22ren, niet vanden eerweerdighen cancellier van Parijs Johannes Gerson (als die tij-²²23tels van sommige geprente exemplaren in Latijn ende Duytsch inhouden) maer, als 24 uwer eerweerdicheyt wel kenlijc is, van eenen seer devoten religioes genaemt heer 25 Thomas Hamerken van Campen, wijlen regulier van sinte Augustijns oorden, int 26 clooster van sinte Agneten berge bi Zwolle. Die ooc noch meer dier geliker devote 27 tractaetkens gemaect heeft, den simpelen geesteliken menschen seer nut ende wel 28 dienende, want alle zijn leeringen zijn meer gescreven uut eygen ondervinden van 29 een goet leven ende gevuelen der devotien dan uut grote geleertheyt der scriftueren, 30 alst wel kenlijc is den devoten menschen die desghelijcx ooc wat ondervonden ende 31 ghesmaect hebben. Aldus, eerweerdige heere, bid ic u dat ghi in dancke wilt nemen 32 onsen dienst - te weten des oversetters ende mijns des prenters - die beyde desen ar-33beyt van scrijven ende prenten sonderlingen geerne aengenomen hebben om uwer 34 eerweerdicheyt te believen ende uwer devoter begeerten te voldoen. Ende ist dat 35 ghi daer yet in misraect vint, dat suldy toescrijven der menscheliker onwetentheyt 36 oft versuymelicheyt ende tselve ons te kennen geven, op dat wi dat beteren mo-³⁶37ghen metter tijt ten naesten drucke (eest dat desen haest vercocht mach worden). 38 By den welcken ic ooc geprent heb drie ander devote tractaetkens vanden selven 39 geesteliken persoon overgestelt uuten Latijne in Duytschen.

22 Johannes Gerson: het auteurschap van De imitatione Christi is omstreden. Volgens Van Winghe werd het traktaat soms ten onrechte op naam gesteld van de invloedrijke theoloog Johannes Carlerius de Gerson (1363-1429).

36 versuymelicheyt: onachtzaamheid.