De crumen diet volc niet eten en mochte. Nederlandse beschouwingen over vertalen tot 1550

Vertaalhistorie. Deel 6

Regelnummers proza verbergen

[p. 96]

24
Jan van Brederode: Des coninx summe

Des coninx summe is een Middelnederlandse bewerking van de Somme le roy, een ruim verspreid traktaat waarin leken kennis over de voornaamste punten uit de christelijke geloofsleer werd aangeboden. De vertaling werd in 1408 vervaardigd door de ridder Jan van Brederode (†1415), die was ingetreden bij de kartuizers van Zeelhem. In zijn proloog zegt Brederode dat een letterlijke vertaling vanwege de verschillen tussen het Frans en het Nederlands onmogelijk was. Aan de structuur van zijn bron, waarin paragrafen en een inhoudsoverzicht ontbreken, durft hij niet te sleutelen. Vgl. Tinbergen 1900 en Warnar 1993 (m.n. p. 37-39).

1Mer wantmen die Francsoyse woerde niet al properliken in Duutsche en kan ghe-¹2setten also si staen, want het een ander maniere van spreken heeft dan dat Duutsche 3 doet, als ghi wel weet, so heb ic onderwilen mere woerde daer toe gheset, onderwi-4len min, mer ic hope dat ic den sinne ende die grote materie heel ghelaten hebbe.⁴

...

5Ic en darre mi niet onderwijnden enighe capittele te delen in desen boeke of enyghe⁵ 6 tafele te maken, want die goede man diet makede, die hevet slecht sonder prologo⁶ 7 ende sonder tafele gheset ende beghinnet slecht aldus: ‘Le primir conmandement 8 que Dieux commanda est chest etc.’ ‘Dat eerste ghebot, dat God gheboet, is dit.’

1 properliken: precies.

4 die grote materie: de stof als geheel.

5 en darre mi niet onderwijnden: durf er niet toe over te gaan.

6 tafele: inhoudsoverzicht.
slecht: simpelweg.