Verstrooide gedichten uit vroeger en later tijd (1831-1861)

[p. 95]

Aan een dichter.

Voor u niet - voor my niet - voor niemand wiens hart
Iets hoogers durft eischen dan wareldsche vreugd,
Iets wreeders kan lijden dan wareldsche smart,
Bestaan de genoegens en weelden der jeugd; -
Gelukkig wiens boezem de zucht nooit geblaakt,
De drift nooit beheerscht heeft, wier offers wy zijn,
Den gloed, die de wangen ons bleek heeft gemaakt,
Niet kent, noch uw noodlot kan gissen of 't mijn.
Want hem streelt een zeepbel van ijdel genot,
Een dwaasheid, een niet, dat uw hoogmoed veracht,
Hy kent een geluk, waar mijn deernis meê spot;
Onze Ernst keert zich af, waar hy afgunst verwacht.
En licht valt hem 't leed, dat hem 't leven bereidt;
Hy draagt en vergeet het, en hoopt weêr en lacht,
Ras droogt hy de tranen in droefheid geschreid,
En spoedig vervangt weêr de juichkreet zijn klacht.

‘Juist zoo als het behoort, zou men zeggen! Neen; luister:

Maar ons..... - O wy koestren, wy minnen de smart,
Ons, ons is zy dierbaar aan 't dichterlijk hart
Wy lieven haar meer dan genoegen en lust,

[p. 96]

 

Wy offren haar willig de kalmte der rust;

 

Zy sloope en verteere ons: ons hart kleeft haar aan, -

 

Voor hem, dien de vreugde der wareld mishaagt,

 

Die de dwaasheên veracht, waar zy glorie op draagt,

 

Is weemoed iets zoets en iets zaligs de traan;

 

Iets zoets en iets zaligs te lijden; een leed

 

Te kennen, waar de aarde geen oorzaak van weet,

 

Een leed, waarvan de indruk verflaauwt noch verkoelt,

 

Een leed, waar het leven by kwijnt en vergaat,

 

Maar waar 't harte te sneller, te hooger door slaat,

 

Waar de ziel zich verheven en groot in gevoelt!

 

 

 

Voor u en voor my is die zalige Smart; -

 

Maar waar is zy, die hoogere Vreugd, die ons hart

 

Zich gehoopt, zich voorspeld, zich beloofd had - misschien

 

In poëetischen droom reeds naby had gezien?! -

 

Waar toeft zy, die wareld van Liefde en Gevoel,

 

Die een hemel zou zijn voor ons teder gemoed?

 

Ach, hoe droef heeft ons hart voor dien waanzin geboet;

 

Is de wareld niet arm, zijn de menschen niet koel?

 

Voor den sombren, den stillen, den mijmrenden Bard,

 

Heeft de wareld geen troost, hebben menschen geen hart.

‘De aanhef,’ zeide ik, ‘gelijkt op die van da costaas

Noch voor u, noch voor my is deze aarde gemaakt,

Noch de droom van haar laffe vermaken;’

[p. 97]

‘Misschien was die aanhef een opgevangen toon,’ andwoordde starter; ‘maar by da costa spreekt eene religieuse verontwaardiging, by my eene sentimenteele. Zie hier het onderscheid tusschen waarachtig en valsch gevoel: beide klagen; maar het eerste stelt voor datgeen waar het over klaagt iets beters in de plaats:

Onze vleugels gerept! onze boeien geslaakt,

Om een hooger aanschouwing te smaken!

‘Ziet gy, het gezonde gevoel heeft vleugels! het ziekelijke blijft op den grond liggen.

Vliegen we uit naar de Hoop, die de Toekomst omkleedt

zegt da costa. Ziedaar een denkbeeld, dat de sentimenteele dweeper zich verbiedt. Hy wil in den laauwen dommel der smart blijven, waarvan hy in zijne oogen al zijn waarde ontleent. Foei; ondersteld dat àl zijn leed werkelijk bestond, is het dan menschelijk, is het mannelijk; om niet te vragen of het dankbaar, of het christelijk is, verzen te schrijven als deze: