Watapana. Jaargang 4

Redaktiekommentaar

Wij menen dat sommige argumenten waarmee de heer Frank Martinus het Spaans als eerste tweede taal afwijst zeer aanvechtbaar zijn: Als F. Martinus stelt dat de waarden van de Spaanssprekende landen ‘trieste waarden’ zijn, die verantwoordelijk zijn voor armoede, ondervoeding en sterfte, dan stellen wij daartegenover dat de waarden van het grootste en technisch meest geavanceerd Engelssprekend land zeer twijfelachtige waarden zijn als dat land, om bij onze tijd te blijven, zich schuldig maakt aan rassendiscriminatie en zelfs genocide.

Als F. Martinus verder de cultus van de individualiteit als een van die trieste waarden met funeste sociale consequenties identificeert dan confronteren wij hem met het feit dat datzelfde technisch zeer progressieve land de ‘private enterprise’, de commerciële formule die sociaal egoïsme dekt, als één van zijn essentiële waarden huldigt. Daar komt nog bij dat juist inde Spaanssprekende landen -in Cuba en in Chili- die cultus van het egoïsme is afgebroken voor meer menselijke solidariteit en nog steeds niet in welk Engelssprekend land dan ook.

Wat betreft het linguïstische argument dat het Papiamentu in het Spaans dreigt op te gaan (indien wij het Spaans als tweede taal zouden invoeren), vragen wij ons af of dat gevaar niet eveneens bestaat t.o.v. het Engels. Loopt het Spaans op Puerto Rico, bijvoorbeeld, geen gevaar door het Engels te worden beïnvloed? En is het ‘Spanglish’ in Mexico niet een duidelijk bewijs, dat het Spaans aldaar aan Anglicaanse invloed onderhevig is? Staat het Papiamentu, vooral op Aruba, niet voortdurend bloot aan een infiltratie van Amerikaanse woorden en uitdrukkingen?

Overigens is het illusoir van F. Martinus te menen dat het Engels en het Spaans op Puerto Rico gelijkwaardig naast elkaar bestaan. Ziehier een ontnuchterend citaat:

‘Na de militaire bezetting van Puerto Rico in 1898 begon de nieuwe regering alle stappen te ondernemen om dit volk te veramerikaansen, door o.a. het instellen van het onderwijssysteem van het moederland. De taal van het onderwijs, de officiële taal werd nu het Engels; het Spaans werd teruggedrongen tot de familiekring en de privé-relaties. In hun jaarverslagen verklaarden de “gecommitteerden van onderwijs” -zo werden ze genoemd- uitdrukkelijk dat de belangrijkste doelstelling van hun programma was “het onderwijs van het Engels en het be-

[p. 10]

houd van het Spaans”. Deze doelstelling prevaleerde boven de waarachtige universele doelstellingen van het onderwijs.

Maar in werkelijkheid ging het om de vervanging van de eigen taal door de vreemde taal onder de dekmantel van de verklaring van Puerto Rico een tweetalig volk te maken.’ (‘El porvenir del español en puerto Rico’ van Margot Arce de Vázquez, uit: Casa ae las Américas nr. 70 ‘Viva Puerto Rico Libre’). Een situatie die ons op de Ned. Antillon met soortgelijke ervaringen niet vreemd zal aandoen.

Tot slot dit: we zijn geen tegenstanders van het Engels als eventuele eerste tweede taal, alléén delen we bepaalde gezichtspunten van F. Martinus niet.

We zijn hem dankbaar voor zijn uiteenzettingen en vinden dat het artikel van W. de Bekker ondanks tegenwerpingen van onze kant toch een bevruchtende bijdrage is geweest. Dit blijkt wel uit F. Martinus' spontane reactie.