Toni Morrison
Vervolg van pagina 53
waar we zo van smullen. Joyce heeft het manuscript van Ulysses veertien keer teruggekregen. Van zo'n verhaal smul ik niet, ik vind het afgrijselijk. Fitzgerald was leeg en kon niet meer werken. Hemingway werd wanhopig en kon niet meer werken, A werd krankzinnig, B stierf verpauperd, C heeft zich zelf doodgedronken, D kwam op de zwarte lijst en E pleegde zelfmoord. Zulke verhalen vind ik afschuwelijk. In gevangenissen en concentratiekampen zijn meesterwerken geschreven, maar ook stompzinnige boeken. Leed geeft een boek geen waarde. Het maakt je razend en schaadt je werk. Het enige dat die verhalen ons leren is dat eenzaamheid, concurrentiedwang en verdriet het lot van een schrijver zijn zolang hij zich niet tot een organisatie of netwerk kan wenden.
Wat we nodig hebben, zit hier geloof ik al: drieduizend schrijvers bij elkaar. Om ons vrij te kunnen uiten, moeten we gezamenlijk een vuist maken. Als ons dat lukt, hangt ons lot niet langer af van de grillige smaak van het publiek, een wetenschappelijk fiat of demonstratief onbenul. We staan al op de barricaden. De emotie die het gedrukte woord soms opwekt, sleurt ons naar de barricaden, of we willen of niet. In een leerboek voor onderdrukkers zouden de schrijvers meteen worden aangewezen als de eersten die je in de gaten moet houden. En terecht. Taal is heilig. Als je een cultuur wilt vernietigen, begin je met de taal. Je verbiedt het spreken van die taal en legt het gedrukte woord aan banden. Je zeeft en filtert haar net zolang totdat zij zich aan de heersende taal aanpast, de taal die de grootste marine en de meeste kanonnen heeft. Om over latere generaties te kunnen heersen, moet je het woord in bedwang houden en de boeken waar dat woord in staat. We hebben geen behoefte aan schrijvers als eenzame helden. We hebben behoefte aan een heldhaftige schrijversbeweging - assertief, militant en vechtlustig. Dat is onze opdracht, welk risico we ook lopen: we hebben er voor gekozen. Maar het is ook onze kracht: we hebben het verdiend. Als er op dit congres maar één resolutie wordt aangenomen, laat het dan een resolutie zijn waarbij we besluiten op de barricaden te blijven, want daar horen we. We moeten niet alleen de spil van onze cultuur zijn. We moeten soeverein worden.
© The Nation, 24 oktober 1981
Auteursrechtelijk beschermd