Het streven naar evenwicht
Vervolg van pagina 38
ze conclusies trekken, waarvan ze leren en als mens en als groep sterker worden.
De duidelijkste illustratie hiervan geeft Irving in de manier waarop hij de groep een einde laat maken aan de zorgen die Franny jarenlang gedragen heeft naar aanleiding van haar verkrachting. Om met de aanstichter van die verkrachting af te rekenen schrijft Lilly het mooiste wat ze ooit geproduceerd heeft: een surrealistisch scenario waarin alle gezinsleden en de dierbaarste vrienden een rol spelen. ‘Sorrow floats,’ is en blijft echter de belangrijkste, steeds terugkerende maxime die de Berry's geleerd hebben en hanteren: zorgen blijven drijven, ze zinken nooit. Ze beleven een happy fatalism omdat ze weten dat de zorgen steeds weer zullen toeslaan en tegelijk beseffen dat ze daarvan als mens en als groep kunnen leren.
Behalve door deze hoofdpersonen worden de kamers in het Hotel New Hampshire afwisselend bewoond door de meest uiteenlopende personen. De meest opvallende semipermanente gasten zijn: een sportcoach met hartklachten, een man in een witte smoking die uit The Great Gatsby ontsnapt is, een heer die op een Indian motorfiets met zijspan kan rijden, een Weense hotelhouder die blind is en Freud heet, een hond die scheten als neutronenbommetjes kan laten, een meisje dat haar lelijkheid verbergt door vrijwel ononderbroken in een berenkostuum rond te waggelen, een groep Weense prostituées waarvan ik er één bij dezen de wereldtitel orgasme-simuleren wil verlenen, en een bende terroristen die de Opera van Wenen op wil blazen.
Het zal duidelijk zijn dat ook deze personen van Irving zulke opvallende trekken gekregen hebben om nog meer aspecten van de samenleving onder de pen te krijgen. De verhalen die hij over hen vertelt variëren aan de oppervlakte van dolkomisch tot tragisch maar komedie en tragedie krijgen altijd een symbolische hoofdbetekenis die steeds weer een voorbeeld is van de relatie tussen individu en groep.
Die twee laten zich vaak slechts met moeite verenigen. Zo blinken de prostituées in Wenen uit in individuele vrijheid zonder enige werkelijke verwantschap met hun groepsgenoten; de terroristen stellen de groepseenheid voorop maar ondermijnen de vrijheid van de individuen in hun groep.
De roman is een pleidooi voor het streven naar het evenwicht: een maximum aan individuele vrijheid in samenhang met een maximum aan groepsverwantschap. Alleen dan is het resultaat maximaal. Volgens Irving is het gezin de thuisbasis, de eerste leerschool voor zulke mensen maar het dient hier ook, zoals ik al opmerkte, als maquette voor een betere uitvoering van onze moderne samenleving.
Misschien is ‘de maximale mens’ gedoemd een fictief of puur filosofisch gegeven te blijven. Irving maakt in ieder geval duidelijk dat het zinvol is naar dat predikaat te streven, waarom dat zinvol is, en welke de te volgen wegen kunnen zijn. In die zin is The Hotel New Hampshire een maximale roman.
Auteursrechtelijk beschermd