Het dagboek van Anne Frank
Vervolg van pagina 57
maanden voordat Nederland bevrijd werd.
Haar dagboek werd ‘gered’ door een vriendin die in het Achterhuis kwam nadat de Duitsers het hadden leeggeroofd. Op de grond tussen een stapel kranten en tijdschriften vond ze niet alleen het dagboek maar nog meer schrijfwerk van Anne. Ze bewaarde dit allemaal zorgvuldig en gaf het na de oorlog aan vader Frank.
Anne's dagboek werd uitgegeven en het maakte grote indruk. Niet alleen omdat het gaat over de wreedheid van de jodenvervolging. Maar vooral omdat ze echt voor je gaat bestaan. Je gaat al lezend van haar houden omdat ze zo eerlijk is en zo dapper. Ze blijft in die ellendige tijd een gewoon meisje dat vasthoudt aan haar verlangens en dromen.
Het dagboek van Anne werd in 56 talen vertaald en er zijn meer dan 15 miljoen exemplaren van verkocht. In Het Achterhuis (zo heet het) staat niet alles wat Anne heeft opgeschreven. Vader Frank heeft na de oorlog flinke stukken van haar tekst geschrapt. Niet zo gek, want Anne had een bepaalde periode van haar onderduiktijd tweemaal beschreven. De tweede keer liet ze gedeeltes weg die ze zelf onbelangrijk vond. Waarschijnlijk deed ze dit na de radiorede van een Nederlandse minister die opriep om brieven en dagboeken uit oorlogstijd te bewaren. Behalve de overbodige tekst heeft vader Frank ook stukken weggelaten waarin Anne stevige kritiek spuit op een paar van haar vriendinnen en op haar moeder. Ook de tekst waarin ze openhartig schrijft over lichamelijke gevoelens en veranderingen - ze wordt tijdens haar onderduiktijd voor het eerst ongesteld en verliefd, dat kan niet missen voor een meisje van die leeftijd - is door vader Frank geschrapt.
Pagina uit het dagboek van Anne Frank, 18 oktober, 1942
Bij het overlijden van Anne's vader, vorig jaar, werd de complete tekst van de dagboeken toevertrouwd aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, het RIOD. Dit instituut heeft bekendgemaakt dat het dagboek opnieuw zal worden uitgegeven, maar ditmaal compleet - dus met de gedeeltes die Anne's vader had weggelaten.
Een aantal mensen is daar erg verontwaardigd over. Zij vinden dat er in het dagboek zoals het nu is al genoeg over Anne's leven staat. Als Anne's vader bepaalde dingen privé wilde houden en daarom geschrapt heeft moet je die wens respecteren, zeggen ze. Anderen vinden het juist goed om het dagboek opnieuw uit te geven, mét de geschrapte stukken. Dat maakt het nog echter, vinden ze. En ze wijzen op de pogingen van neo-nazi's die via de rechter hebben willen aantonen dat het dagboek van Anne Frank niet echt zou zijn. Ze wilden daarmee ‘bewijzen’ dat er helemaal geen zes miljoen joden in de oorlog zijn vermoord. Juist door het complete dagboek uit te geven kunnen we eens en voorgoed een einde maken aan alle twijfels die deze lieden proberen te zaaien, vinden voorstanders van een nieuwe niet bekorte uitgave. Wat vindt de heer A.H. Paape, directeur van het RIOD, van de kritiek op hun plannen om het dagboek opnieuw uit te geven? Hij zegt: ‘Ik kan die kritiek wel begrijpen en ik kan het ook waarderen dat mensen zo reageren. Maar we moesten afwegen wat wij het belangrijkst vinden. En dan zeggen we: tóch helemaal uitgeven, zodat niemand meer kan zeggen dat het niet echt is. Het complete dagboek kan een nog beter beeld geven van hoe het was. Wij zullen van tevoren de tekst laten zien aan mensen die zich misschien gekwetst zouden kunnen voelen.’
De draaikast waarachter de schuilplaats was
Over de gedeeltes die Anne's vader destijds niet in het boek wilde hebben, omdat ze te privé waren: ‘Die zijn zo onschuldig, ze gaan over dingen waar men toen niet over sprak, zoals menstruatie. Nu vindt men dat heel gewoon. Die stukken horen bij Anne's groei van kind naar jong meisje, ze horen dus ook in het boek. Ze laten zien hoe verbluffend snel dat meisje in haar onderduiktijd veranderde, en hoe hevig ze die veranderingen beleefde. En wat de kritiek op haar moeder betreft: de mensen moeten bedenken, Anne kon nergens naartoe met haar problemen. Dat dagboek was echt haar enige uitlaatklep.
Anne schrijft zelf in haar dagboek dat ze na de oorlog in elk geval een boek met als titel Het Achterhuis wil uitgeven. Ze schrijft: ‘Of het lukt weet ik niet, maar mijn dagboek kan daarvoor dienen.’
Auteursrechtelijk beschermd