De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 1

[p. 76]

De cholera.
(Uit het dagboek van een geneesheer.)

Dat nummer 16 van zaal 33 wil mij niet uit het geheugen. Wie ooggetuige was van tooneelen uit het werkelijk leven, als 't geen mij die getallen herinneren, zoekt geene gemaakte ontroering meer op het gebied der logentaal.

O! dat was niet de sponde, waarop u de honig-maan beschijnen moest, jonge bruid, - die naakte, ijzeren bedstoel daar, in de rijen van 't gasthuis, 't Was dáár uwe plaats niet, minnelijke kranke. Eene gebeeldhouwde legerstede stond gereed in eene nieuwe woning, om uwe vermoeide leden te ontvangen, als ge zoudt terugkeeren van uwe speelreis. Een behangsel van zijde en kantwerk zou de omhelzing verbergen die ge voor hem bespaardet - voor hem alléén. Nog galmt ginder ver in uwe feestkamer de echo van 't bruiloftlied, de naklank der vreugde van bloedverwanten en vrienden, die ge lustig ontvloodt te zamen op vlerken van den stoom. Gij wildet ronddwalen met uw geluk, als twee torteltjes over veld en vloed, gij zocht óók eens de geuren te ademen van vreemde waranden, en te zweven onder 't sterrelicht van koeleren hemel. De wijde schepping was niet te groot om uw heil te bevatten. Aarde en zee lagen open voor u, rijkdom en liefde! De wereld werd uw paleis, en het uzuur uw dak, daar ge toekomst en verleden, hoop en alles overal met u draagt, omsluit in uwe armen en voelt aan uw hart. Overal dacht ge u veilig onder 't schild van uwen zegen. Overal waart ge ten uwent, benijdbare geliefden; maar hemel! toch hier niet, toch hier niet in 't gasthuis!....

Waar anders konden ze er ook meê blijven, met die schoone vrouw, reeds half een lijk, al is 't dat ze nog al de sporen droeg van de sterkste gezondheid? Met haren gemaal te Antwerpen aangekomen, sloeg haar schielijk de geesel, en het toonbeeld der bewondering werd een voorwerp van afschuw. Van hier was de weg niet lang naar het kerkhof.

[p. 77]

Neen, vrouw, het is geene begoocheling uwer zinnen, 't is hier uw huis niet; de loodkleurige aanzichten, die daar spookachtig te grijnzen liggen voor uw verglaasden blik, dat zijn niet de genooden van uwen disch; neen, kermende martelares, de drank, die eene liefderijke hand u toereikt en aan uw ijskoud ingewand te vergeefs een oogenblik warmte geeft, dát is de teug niet die de rozetint uwer wangen deed gloeien. - Neen, zinnelooze echtgenoot, die daar te sidderen staat als een stroohalm, dat aanbiddelijk schepsel is voortaan niet meer uwe bruid. Een machtiger minnaar dan gij - de Cholera heeft ze gescheurd van uwen boezem, en laat ze niet los, al licht ze te wringen van de kramp onder 't vreeselijk monster, dat snikken perst uit hare schoone borst, dat haar de longen droog zuigt en haar de tong verbrandt met zijne kussen, zoo dat ze u zelfs niet meer zeggen kan hoe ze dorst heeft, noch doen verstaan wat zij murmelt met gesmachte stem: ‘U, vriend, en u alleen!’

Ook 't zou nutteloos zijn. De klopping van haar hart is zóó verflauwd dat hare verslenste vingerlippen-niet langer gezwollen van 't bloed- het vuur niet meer gewaar worden van zijn klemmenden handdruk. Droomde hij haar te weerhouden van te sterven, met ze te zoenen in wanhopige vervoering? Of zocht hij op hare lippen de besmetting der dood, zoo gretig als vroeger den wellust des levens, om haar immer aan te kleven, om haar te volgen, onscheidbaar, in leven en dood?

Nutteloos ook dat alles!

Want na twee dagen worsteling bezweek zij voor de hardnekkige plaag, en ze zette - zonder vaarwel - alleen in den nacht der graven, die huwelijksreize voort, in den zonneglans van zoo vrolijk een zomer begonnen.

En hij sprak niet, vloekte niet! geene vermaledijding kon de kracht evenaren, noch uitstorten de diepte van zijn wee. Gelaten was hij gelijk de eikenstam, geknakt door den storm. Zijne kroon storte neêr aan zijnen voet, maar recht staat de gesplinterde tronk en tart met machtelooze dreiging den donder. Hij had het geluk, nog eens te kunnen weenen - weenen alsof al zijn bloed zou wegstroomen met zijne tranen: hij - de kloeke man - die sedert zijn kinderjaren maar éénmaal geweend had, 't was toen uit genot, als hij het jawoord had

[p. 78]

gekregen, en in de eenzaamheid van zijne slaapkamer den toover der liefde smaakte in eene dronkene en dorstige ziel.

Wie zou dien rampzalige na beleedigen met onmogelijken troost? En toch, er wierd aan zijn duizelig oor gefluisterd: ‘'t Is de wil Gods. De Heer kastijdt dien hij lief heeft.‘Hij sprak niet, hij vervloekte niet; geene vermaledijdlng kon de kracht evenaren van zijn wee.

O Heer en God! o voorzienigheid eens Vaders! wat doet gij met uwe kinderen toch? Ik ben maar een mensch vol gebreken, en indien ik iemand haten kon, zulk een slag zou ik mijnen ergslen vijand niet wenschen.

Dr D.V.

Elsene-Brussel, 22 October, 1868.