Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1794

[p. 623]

Handelingen van het Geneeskundig Genootschap, onder de Zinspreuk: Servandis Civibus. Zestiende Deel. Te Amsterdam by Petrus Couradi, 1792. In gr. 8vo. 174 bl.

Het Deel voorhanden, waarschynlyk het laatste, welk men van dit Genootschap te wagten heeft, behelst een tweetal Prysverhandelingen, ter beantwoording van het volgend Voorstel: ‘Hoedanig is het juiste denkbeeld der Paraphrenitis? Verdeelt zy zich ook in soorten, naar den onderscheiden aart der aangedaane Deelen, als het Middelrif, Hartzakje, Mediastinum, enz.? Welke zyn de tekenen, die haar van alle andere Ziekten onderscheiden? En eindelyk: Zyn 'er, onder de Ziekten, daar zy uiterlyk de meeste overeenkomst mede heeft, ook zulke, die eene geheel strydige behandeling, namelyk voor eene Paraphrenitis volstrekt doodelyk, vereischen? Heeft dit laatste ook byzonder zyn opzigt tot sommige Epidemische Ziekten? tot welke dan meest?’ - De Eerste is van den Heer j.r. klynpenninck, Stads Medicinae Doctor te Nymegen, en onlangs aldaar overleden. Naar aanleiding van het Voorstel is dit Antwoord in vier Hoofdstukken gesplitst. In het eerste wordt de bepaaling der Paraphrenitis uit de beste Schryvers opgegeven, en tevens beweerd, dat de Ziekten van het Mediastinum en Hartzakje geen soorten van dezelve uitmaaken. In het tweede geeft hy de tekenen op, die de Paraphrenitis eigen zyn, en te gelyk de onderscheidende kenmerken van zodanige Ziekten, waar mede zy de grootste overeenkomst heeft. In het derde wyst hy aan, welke Ziekten onder de zo evengenoemde, op dezelfde wyze als de Paraphrenitis behandeld, doodlyk zouden afloopen; waat onder vooral de pleuritis en peripneumonia biliosa betrokken worden. Eindelyk wordt in het laatste Hoofdstuk aangetoond, in welke Epidemische Ziekten men ten dezen opzichte de grootste behoedzaamheid noodig heeft, als b.v. in sommige Gal-Rot-Zenuw-Koortsen, ook in eenige febres Exanthematicoe als Scharlaken-Gierst-Vlek-Koortsen, enz. Alhoewel de Hr. klynpenninck zeer weinig van zyne eigene ervaring schynt by te kunnen brengen, blykt het echter, dat hy met de beste Autheuren over dit onderwerp bekend is; ook heeft hy de kenmerken en ge-

[p. 624]

neezingen dier Ziekten, die zo dikwers het mom van waare ontstekingen vertoonen, en als zodanig zeer verkeerd behandeld worden, inzonderheid volgens de Leerstellingen van den wydberoemden stoll, zeer naauwkeurig opgegeven en met veel oordeel behandeld.

Het tweede Antwoord heeft tot Opsteller den Heer d. fas, Med. Doct. te Leyden. In hetzelve worden voornaamlyk de eerste gedeelten der Vraage, wegens den aart, de onderscheiding en kentekenen, der Paraphrenitis, uitvoerig behandeld, terwyl het laatste, de strydige geneeswyze naamlyk der gelykschynende Epidemische Ziekten, waaromtrent het voorgaande Antwoord zich voornaamlyk bezig hield, slegts ter loops wordt aangeroerd. Niettemin laat ook deze Schryver veel belezenheid en geneeskundige kennis blyken, en de aanmerkingen, die hy wegens de oorzaaken, saamstellingen en merktekenen, der genoemde Ziekte mededeelt, verdienen wel gelezen te worden.

Eindelyk wordt dit Deel, als gewoonlyk, met Waarneemingen besloten. De eerste behelst een belangryk voorbeeld eener gelukkig geslaagde doorbooring der Blaas, boven de saamvoeging der Schaambeenderen, in eene hardnekkige opstopping van water; door den Heere s. popta, Stads Heel- en Vroedmeester te Harlingen. De tweede, door den Heere a.w. brans schippers, Med. Doct. te Zegwaardt, betreft de zonderlinge uitwerkselen van Kreefts - oogen, die, tegens den witten vloed gebruikt, eene geweldige bloedstorting der baarmoeder veroorzaakten, en, herhaalde reizen gegeven, telkens het zelfde gevolg hadden.