Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1785

De gronden van hoop op verhooring van onse plegtige Gebeden, in eene Leerreden over Ps. CXLV. 18, 19. Door Y. van Hamelsveld, Hoogleeraar in de Godgeleerdheid te Utrecht. Te Amsteldam, by J. Weppelman, 1785. Behalven het Voorbericht, 32 bladz. in gr. octavo.

Uit ene beknopte oordeelkundige verklaringe der textwoorden, Ps. CXLV. 18, 19, leid de Hoogleeraer gegrond de vier volgende Stellingen af. (1.) ‘Zy, die zich zullen vertroosten met de gunst des Allerhoogsten, moeten oprechte Godsdienstigen, moeten Waarheids-minnaars zyn. (2.) Hun gebed moet behoorlyk ingericht en wel geschikt zyn. (3.) Hunne begeertens, in hun Gebed voorgedragen, moeten zyn het welbehagen van zulken, die God vreezen, zy moeten niets tegen Gods wil, of tegen het geen betaamlyk is, bidden, en aanhouden in het gebed. En eindelyk (4.) Zulke bidders verhoort God: altyd is hy hun naby, hy doet hun welbehagen, hy hoort hun geroep, en hy verlost ze.’ Zyn Hoogeerwaerde, de bondigheid dezer stellingen kort en klaer getoond hebbende, brengt dezelven zeer gepast over op de tegenwoordige omstandigheden, met een ernsti-

[p. 198]

gen aendrang om dezelven behoorlyk op te merken en te betrachten, in de troostryke hoop der Godlyke verhooringe, door zynen zegen uit te storten over onze poogingen, ter reddinge uit onze nooden. Het aenwenden dier poogingen betrekt de Hoogleeraer met regt onder de tweede stelling; nadien het gebed des luiaerds niet verhoord word; en hy, die, in nood zynde, iemand om hulp verzoekt, zo veel mogelyk, die middelen moet gebruiken, die in zyne magt zyn. ----- Zulks doet hem, met betrekking tot dit gedeelte van zyn onderwerp, in zyne Toepassing aldus spreken.

‘Onder de middelen, die ons Land behouden kunnen onder Gods zegen, al was niet alleen de Duitsche Keizer, maar al waren, gelyk in de voorgaande Eeuw, meer magtige Vorsten te gelyk tegen ons in optogt, is voor eerst: Eendragt en Eensgezindheid. ----- ô Nederlanders! Eendragt zal u behouden onder Gods zegen! Tweedragt zal u te grond doen gaan, al vermeerdert gy de Biduuren. Ik bezweer u, by al wat dierbaar is, Beminnaars van Vaderland en Vryheid, bewaart de eendragt; Sluit de handen vast in één: Verbant alle eigenbelang, byoogmerken, jaloezy, kwaade verdenkingen. Het is nu geen tyd, elkander om byzondere veete te haaten, het Vaderland eischt onzer aller vereenigde poogingen. ----- Overheden, Vaderen des Vaderlands, ik bid U, toont, dat gy uwe Burgers bemint, en hun belang, het welk het uwe is, ----- want wy hebben allen één belang, de bewaaring van onze Vryheid en Staatsinrigting als vrye Republikeinen! Toont, dat gy hun belang, in allen opzicht, daadlyk wilt behartigen! Burgers, vereenigt u onderling, en met uwe Volksvertegenwoordigers, om hunne hand te styven in alles, wat tot welzyn van Stad en Land strekken kan. Och, dat de eendracht herleeve in onze Raadsvergaderingen, anders is het Land weg!

Het ander middel is de oude Dapperheid, in het ter handvatten der Wapenen. ----- Te Wapen! Vliegt te Wapen! Nederlanders! Rust u toe, om Haardsteden en Altaaren te verdedigen! anders loopt uw goed en bezitting, de eer van uwe Vrouw en Kinderen, uwe Vryheid en leven gevaar. ----- Maar, op den Stoel, daar het Euangelie des Vredes verkondigd word, te Wapen te roepen, bevreemd u dat, Toehoorders? Zo weet, dat ik als Christen het Oorlog verfoei. ----- Wee hem, die onder Christenen dit monster nog voedzel geeft, en levend

[p. 199]

houd! ----- Wee hem, die eenen onrechtvaardigen Oorlog begint! ----- Och! hoe bid ik, dat eens Gods Ryk op aarde alom heerlyk worde, dan zal het vrede zyn; waarvan de Godspraaken ons de dierbaarste belofte doen. Maar als mensch, als Burger van eenen vryen Staat, die onrechtvaardig word aangevallen in zyne wettige bezittingen, die door laffe toegevendheid, door eene werkeloosheid, welke, in den laatsten Oorlog met Engeland, zo verregaande schandelyk zich heeft vertoond, de spot word der Nagebuuren, als zulk een Burger, voorgegaan door onze Overheden, roep ik nogmaals; te Wapen. ----- Hier behoort niemand zich te onttrekken; de zwakke zy een Held, en die struikelen zoude, als David, als de Engel des Heeren voor ons aangezigt! Vreest dan niet voor den Vyand! Bezadigde dapperheid zal hem voor u doen vlieden, en hy, die zig aangordende beroemd heeft, zal geen oorzaak van roem hebben, wanneer hy zig losmaakt. ----- Ik houde alle voor Aterlingen, voor onwaardigen, om vrye burgers van eenen vryen Staat te zyn, die zich tegen de algemeene Wapening verzetten, het zy openlyk, het zy door slinkse wegen en listen. Zy zouden hun regten loon hebben, als zy het Juk der Slaverny moesten dragen, daaronder gekromd gingen zichzelven vervloekende, en door hunne kinderen vervloekt wordende. Men zegge niet, dat men Krygsbenden kan huuren, en bezoldigen, om ons te verdeedigen; ook dit kan, ook dit moet geschieden. Maar aan gehuurde Benden, alleen en geheel, zelf ongewapend, zyne Vryheid, het dierbaarste dat men bezit, toe te vertrouwen! ----- Myne Landgenooten! Burgers! ziet toe, dat gy niet, als weerlooze schapen, wolven ter uwer beveiliging inroept, aan welke uwe Vryheid naderhand ligtelyk ten prooi zou vallen.’