De Tweede Ronde. Jaargang 29

[p. 184]

Drie gedichten
Vinyet Panyella^*
(Vertaling Helena Overkleeft)

Atelier Cézanne

Laat het fruit en de voorwerpen waar ze zijn,
ook het stoffige blauw van de muur met zijn schaduwplekken.
De tijd doet zijn werk.
Wat eerst een teken van slordigheid was
hoort nu bij de inrichting.
Wat geeft het dat het hout van de treden kraakt.
Het tafeltje, de doeken, de blauwe kan met bloemen:
Alles is goed in het uur van de schemering.
Zorg dat de appels niet verrotten.

* Vinyet Panyella (Sitges, 1954) schrijft behalve poëzie ook essays, cultureel-historisch werk en kinderboeken. Ze is specialist op het gebied van de Catalaanse cultuur tussen 1890 en 1936, en heeft daarover gepubliceerd en tentoonstellingen samengesteld. Haar debuutbundel Memorial de platges (1993) kreeg de Rosa Leveroni-poëzieprijs; recente bundels zijn Miralls de marbre (2000), Quintet de L'Havana (2001), Dins del cercle d'Orfeu (2004) en Taller Cézanne (2007). Deze laatste bundel werd onderscheiden met de Màrius Sampere-poëzieprijs. In 2000 trad zij in Nederland op tijdens The Maastricht International Poetry Nights.

Taller Cézanne

No canviïs de lloc fruites i objectes,
ni el blau polsós de la paret amb les ombres marcades.
El temps va fent la seva.
El que abans era un punt de descurança
ara forma part del decorat.
Tant se val que grinyoli la fusta dels graons.
La tauleta, les teles, el pitxer blau amb flors:
tot és en ordre a l'hora del crepuscle.
Tingues cura que les pomes no es podreixin.

[p. 185]

[Vervolg Nederlands]

De geur vermengt zich met het aroma uit de tuin.
Ze ruiken naar jou.

Hou van me.

Pas op dat je het niet breekt. Het is broos,
het stilleven van de liefde.

Cézanne: Nature morte avec l'amour en plâtre

[Vervolg Spaans]

La sentor es barreja amb la volior del jardí.
Fan olor de tu.

Estima'm.

Procura que no es trenqui. És fragil,
la natura morta de l'amor.

Cézanne: Nature morte avec l'amour en plâtre

[p. 186]

Kindertijd

Kijkend vanuit de stilte leerde ik van jou
het wonder van de lachende geraniums,
de verborgen verleiding van de varens,
de vreugde van de goudsbloemen en het bloeien
zoet en sterk van rozen die je plantte
in de krappe bloembakken voor het raam.
Ik vierde het voor jou van binnenuit,
niet binnen in huis, maar binnen in mij.
De planten leefden voor jouw handen
die het instinct van overleven overdroegen
en van groeien in schoonheid, zelfs al was het
voor een toneel zo bescheiden
als het breekbare en kleine balkon van het huis.

Ik ben je dankbaar dat je me hebt geleerd
wat niet in de schoolboeken staat.
Nu heb ik een tuin die ik niet weet te bewonen,
en daarom voel ik me een slechte leerling.
Maar toch geloof ik in dat vasthoudende instinct
van overleven en van overdragen
dat mij doordringt vanaf het begin.
Je zal altijd leven in de tuin, in ons vieren,
en ik, misschien, in grijs papier met gedichten.

Infància

Mirant des del silenci vaig aprendre de tu
el miracle dels geranis riallers,
l'oculta seducció de les falgueres,
l'alegria dels boixacs i la florida,
dolça i tenaç de roses que plantaves
en l'ampit escàs de la nostra finestra.
Jo t'ho celebrava des de dintre,
no pas dintre de casa, sinó de més endins.
Les plantes vivien per les teves mans
que transmetien l'instint de sobreviure
i créixer en la bellesa, ni que fos
per a un escenari tan modest
com el fràgil i petit balcó de casa.
T'agraeixo que m'hagis ensenyat
allò que no s'aprèn ni als llibres ni a l'escola.
Ara tinc un jardí que no sé habitar,
i per això em sé mala deixebla.
Però, en canvi, crec en aquell instint
tenaç de sobreviure i de transmetre
que em penetrà ben bé des dels orígens.
Viuràs sempre al jardí, en nosaltres quatre,
i jo, potser, en gris paper de versos.

[p. 187]

De archeologen
(Nocturne bij Athene)

Ze hebben er vele uren, lange dagen aan besteed
om binnen te dringen in de ingewanden der aarde,
niet op zoek naar de oorsprong van het leven
maar naar het getuigenis van de dood:
Enkel scherven, vage en ancestrale sporen
van gemeenschappelijke voorouders herboren in mythes.
De zon van het zuiden heeft ze verbrand
en ze hebben de smaak van stof geproefd
bitter als de wind, als de verdroogde klei.

Toen de avond viel zijn ze van huid verwisseld
en hebben de woning van goden en mythes verlaten.
Ze zijn teruggekeerd naar de menselijke maat.
Gekleed in blue jeans
wandelen ze door de kalmte van de nacht
en dansen met de armen om elkaar heen, alles vergeten,
op de klanken van nabije muziek
uit een ommuurde tuin vol mirte in bloei
met de passie die hen weer sterfelijk maakt
en hen kluistert aan de resten van het leven.

Els arqueòlogs
(Nocturn vora Atenes)

Han passat moltes hores, dies llargs
penetrant les entranyes de la terra
cercant-hi no els orígens de la vida
sinó el testimoni de la mort:
només fragments, rastres lleus i ancestrals
d'avantpassats comuns regenerats en mites.
Els ha cremat el sol meridional
i han tastat el regust de la pols
amarga com el vent, com l'argila resseca.
En arribar el capvestre han canviat de pell
i abandonant la llar dels déus i els mites
s'han retrobat en la mesura humana.
Vestits de blau texà
passegen en la calma de la nit
i ballen abraçats, absents de tot,
al so d'alguna música propera
dins del clos d'un jardí florit de murtra
amb la passió que els retorna mortals
i els aferra a les restes de la vida.