De Tweede Ronde. Jaargang 28

[p. 167]

Tien gedichten
Kamala Das^*
(Vertaling Peter Verstegen)

Een man is een jaargetij

Een man is een jaargetij,
Jij bent eeuwigheid,
Dat leer je me wanneer je mijn jeugd als muntgeld
In diverse handen werpt, mij met schimmen laat paren.
Je laat mij zingen in lege tempels, je laat je vrouw
Vervoering zoeken in armen van anderen. Maar ik zag
Hoe elke schim je wazig beeld in mijn spiegel wierp,
De woorden en gebaren waren ergens vertrouwd. Ja,
Ik zong solo, mijn liedjes waren eenzaam, maar ze
Echoden voorbij de lichtloze rand van de wereld, geen
Slaap bleef toen onverstoord, de oude honger
Was alom wakker. Wie weet was ik verdwaald, wie weet
Ontspoord. Hoe moet een blinde vrouw haar verloren
Man vinden, hoe een dove vrouw haar man horen roepen?

* Kamala Das (Malabar, 1934) kwam uit een geletterd milieu en ontwikkelde zich tot de grande dame van de Indiase poëzie. Haar taal is het Malayalam maar ze schrijft ook in het Engels (of vertaalt haar werk zelf in het Engels). Voor Indiase begrippen is haar poëzie seksueel expliciet. Ze schreef verhalen en een geruchtmakende autobiografie (My Story). Ze vergaarde ook roem als feministisch columniste. In 1999 veroorzaakte ze nationale consternatie door zich tot de Islam te bekeren.

A Man is a Season

A man is a season,
You are eternity,
To teach me this you let me toss my youth like coins
Into various hands, you let me mate with shadows,
You let me sing in empty shrines, you let your wife
Seek ecstacy in others’ arms. But I saw each
Shadow cast your blurred image in my glass, somehow
The words and gestures seemed familiar. Yes,
I sang solo, my songs were lonely, but they did
Echo beyond the world's unlighted edge, there was
Then no sleep left undisturbed, the ancient hungers
Were all awake. Perhaps I lost my way, perhaps
I went astray. How would a blind wife trace her lost
Husband, how would a deaf wife hear her husband call?

[p. 168]

Reigers

Gesedeerd
Ben ik liever
Zegt mijn man
Mijn spraak wordt als land in de mist
De woorden komen naar buiten met sporen van slaap
Ze rijzen op uit stille dalen van dromen
In ongehaaste vlucht als reigers...
En mijn lappenpop-leden zijn beter afgestemd
Op zijn veelzijdige lust... als hij kon zong hij
Wiegeliedjes bij de slapende ziel van zijn vrouw
Lieve wiegeliedjes om de bezwijming te verdiepen
Gesedeerd
Word ik liever
Zegt mijn man.

Herons

On sedatives
I am more lovable
Says my husband
My speech becomes a mistladen terrain
The words emerge tinctures with sleep
They rise from the still coves of dreams
In unhurried flight like herons..
And mu ragdoll-limbs adjust better
To his versatile lust.. he would if he could
Sing lullabies to his wife's sleeping soul
Sweet5 lullabies to thicken its swoon
On sedatives
I grow more lovable
Says my husband.

Een wond in mijn zij

Hij was een wond in mijn zij
En hij wilde niet genezen.
Lange maanden van pijn...
Een wond die niet wou genezen...
Want ik hield van hem
Zonder kans op wederkerigheid,
Hij had zijn politiek
En alle callgirls stonden aan zijn kant.
O hij was een wond in mijn zij
Dat mooi mannetjesdier, maar in oktober
Genas de wond
En hij viel af als een korstje.

A Wound on my Side

He was a wound on my side
And he would'nt heal.
For long aching months..
A wound that would'nt heal..
For I loved him
And there was no way to make him
He had his politics
And all the call-girls were on his side
Oh he was a wound on my side
That beautiful male, but in October
The wound healed
And he fell off like a scab.

[p. 169]

Broom

Het eerste teken van waanzin
Is dat je minnaars je niet meer kussen
En alleen nog langskomen met hun grijze vrienden
Professoren in de psychologie
En meer van dat soort...
Dan merk je dat je woorden
Gewichtloos worden: robuust van de broom
Moesten ze stuiteren
Maar ze maaien alleen met armen en benen
En vliegen, ze dansen zo mooie blauwe dansen
Maar de anderen zien het haast niet
Ze kijken naar de schilderijen
Aan je wand, urenlang zitten ze te kijken
Naar de schilderijen aan je wand...

Bromides

The first sign of madness
Is that your lovers stop their kissing
And visit only with their grey-haired friends
Professors of Psychology
And such..
Then you notice that your words
Become weightless; fattened on bromides,
They ought to bounce
But all they do is flail their limbs
And fly, what lovely blue dances they dance
But the others hardly see them
They are looking at the paintings
On your wall, for hours they sit looking
At the paintings on your wall...

Waanzin is een land

Waanzin is een land
Dat net om de hoek ligt
Waarvan de kusten nooit zijn verlicht
Maar als je erheen gaat
Op de veerboot van wanhoop
Moet je strippen van de soldaten
Eerst de kleren, dan het vlees
En daarna, natuurlijk, je botten,
Hun enige wet is de vrijheid
Ja, ze eten zelfs hapjes uit je ziel
Als ze honger hebben.
Maar als je die kust bereikt,
Die onverlichte kust,
Ach, keer dan niet terug, keer niet terug...

Madness in a Country

Madness in a country
Just around the corner
Whose shores are never lit
But if you go there
Ferried by despair
The sentries would ask you to strip
At first the clothes, then the flesh
And later, of course, your bones.
Their only rule is freedom
Why, they even eat bits of your soul
When in hunger,
But when you reach that shore,
That unlit shore,
Do not return, please do not return...

[p. 170]

Het mooie ding

Hoe vaak heb ik geprobeerd
Met mijn zenuwen en bloed
En dit vlees iets moois te maken
Zodat men zich om mij heen zou verdringen
En vragen: O Kamala, heb jij dit gemaakt
Heb jij in je eentje
Dit mooie ding gemaakt?
Aan al het gezaag en gehamer
Ben ik mooi onderdoor gegaan.
Ik was daar echt niet meer.
Ik was een vrouw, weet u nog?
Nu ziet u hier niets meer
U hoort alleen mijn gil...

The Beauteous Thing

How often I tried
With my nerves and blood
And this flesh
To shape something beautiful
So that they would crowd round me
And ask, Oh Kamala did you make th[is?]
Did you by yourself
Make this beauteous thing?
All the sewing and the hammering
Took me apart neatly,
Certainly I was no longer there.
I was a woman, remember?
Now you see nothing here
You only hear my scream..

Gekostumeerde voorstelling

Elke deugd vereist vandaag de dag
Een kostuum; de soutane is
De voornaamste deugd van de priester, de knappe
Politicus dost zich uit in het povere kleed
Van de heilige. De heilige as bevindt zich
Op het rechtmatige voorhoofd,
En het wijwater is in
Het juiste bakje. Regelmatig wordt
De biecht gepreveld in het donker.
De goede vaderlanders hebben hun lange
Vasten overleefd; de kinderen van de armen
Hadden die mazzel niet, horen we.
Jammer. De lijkenhuizen van de stad
Zijn vol onopgevraagde kadavers, ja,
God zit in zijn hemel en alles gaat
Goed in deze stinkwereld.

The Fancy-dress Show

Every virtue requires today
A fancy dress; the cassock is
The priest's main virtue, the cle[ver]
Politician dons a saint's mean
Apparel. The holy ash is
On the legitimate forehead,
And the holy water is in
The right container. Confessions
Are mumbled regularly in the da[rk]
The patriots have survived their
Long fasts: the children of the po[or]
Have not been so lucky, we hear.
A pity. The city morgues are
Full of unclaimed cadavers, yes,
God is in his heaven and all
Is right with this stinking world.

[p. 171]

Bosbrand

Pas ben ik een honger gaan voelen
die gretig wil verorberen - als een verterende
bosbrand die bij elke prooi een wildere, fellere
charme krijgt - al wat mijn kant op komt. Kaal kind
in open wagentje, je denkt dat ik alleen maar kijk,
en jullie, slank verliefd stel achter de boom en jij,
ouwe met krant in je hand en zonlicht in je haar...
Mijn ogen lekken aan je als vlammen, mijn zenuwen
vreten aan je; en als ik klaar met jullie ben, in het
wagentje, bij de boom en op de bank in het plantsoen,
spuug ik hoopjes as uit, meer niet. Maar in mij
gedijt wat ik zie en ruik en hoor en het gaat door en door
en door. In mij slaapt de baby die
in wagentjes zat, en slaapt en wordt wakker en lacht
zijn tandeloos lachje. In mij wandelt het verliefde
stel, hand in hand en in mij, waar anders, zitten de
oudjes en voelen de zon die streelt. In mij glimmen
de straatlantarens, schuilen de dansmeisjes, klinken
de bruiloftstrommels, de eunuchs wervelen in kleurig
gewaad en zingen een triest liefdeslied, gekwetste
maan, en in mij kijkt de stervende moeder met
hoopvolle ogen om zich heen, op zoek naar haar kind,
nu groot en naar andere steden gegaan, andere armen...

Forest-fire

Of late I have begun to feel a hunger
to take in with greed, like a forest-fire that
consumes, and, with each killing gains a wilder,
brighter charm, all that comes my way. Bald child in
open pram, you think I only look, and you
too, slim lovers behind the tree and you, old
man with paper in your hand and sunlight in
your hair. My eyes lick at you like flames, my nerves
consume; and, when I finish with you, in the
pram, near the tree and, on the park bench, I spit
out small heaps of ash, nothing else. But in me
the sights and smells and sounds will thrive and go on
and on and on. In me, shall sleep the baby
that sat in prams, and, sleep and wake and smile its
toothless smile. In me shall walk the lovers, hand
in hand, and in me, where else, the old shall sit
and feel the touch of sun. In me, the street-lamps
shall glimmer, the cabaret-girls covert, the
wedding-drums resound, the eunuchs swirl coloured
skirts and sing sad songs of love, the wounded moon
and in me the dying mother with hopeful
eyes shall gaze around, seeking her child, now grown
and gone away to other towns, other arms...

[p. 172]

De woestenij

Eens dacht ik te horen bij mensen als mijn vader,
Moeder zuster echtgenoot
Toen dat ik van mijn geliefde was
En later naarmate ik groeide,
Wist ik zeker dat alleen
Mijn lezers mij nodig hadden
Vandaag ben ik het spoor bijster, ik betwijfel
Of wie dan ook mij nodig heeft
Dit papier is witte woestenij
En mijn kreten zijn stil.
Er is niemand bij me...
Ik ben wat eens Kamala heette.

The Wilderness

Once I thought I belonged to

people like my father,

Mother sister husband
Then I thought myself my lover's
And later as I grew,
For certain I knew
That only my readers needed me
Today I am lost, I doubt if anyone
Needs me at all
This paper is white wilderness
And my cries are silent.
There is nobody with me...
I am what they once called Kamala.

Briefje voor een echtgenoot

Haal uit het puin van ontwrichte gezinnen
Mijn gebroken gezicht,
Het gezicht van je bruid
Is wat veranderd met de jaren.
Ik zal niet denken aan
De verraden huwelijksreis;
We zijn allebei zo cynisch,
Jij en ik.
Als liefde voor mij voelen toen moeilijk was
Is het nu moeilijker
Maar voel die liefde één dag
Voor de grap
Voel liefde voor de zevenenzestig
Kilo's verouderend vlees
Voor de beschadigde lever
Het hart en zijn aderverkalking
Ja voel één dag liefde voor mij
Gewoon voor de grap
Laat me zien hoe ons leven geweest was
Als jij liefde had gevoeld.

Lines to a Husband

From the debris of housewrecks
Pick up my broken face,
Your bride's face.
Changed a little with the years.
I shall not remember
The betrayed honeymoon;
We are both such cynics,
You and I.
If loving me was hard then
It's harder now
But love me one day
For a lark
Love the sixty seven
Kilogrammes of ageing flesh
Love the damaged liver
The heart and its ischemia
Yes love me one day
Just for a lark
Show me what our life would have been
If only you had loved.