De Tweede Ronde. Jaargang 25

[p. 15]

Op koninklijk bezoek
Hans Plomp

We willen naar de overkant van de reusachtige Mahanadi-rivier, die hier een halve kilometer breed is. Bruggen zijn er niet, maar in de verte zien we een jeep drijven op een houten vlot, dat met behulp van lange stokken in onze richting wordt gemanoeuvreerd. Dat is dus de pont.

Onze auto wordt op het vlot geduwd en rustig naar de overzijde gepunterd. Daar ligt een slaperig stadje waar weinig te zien valt, behalve de ruïnes van een paleis. De minst bouwvallige vleugel is in gebruik als lokale vestiging van de Bank of India, maar zelfs daar is geen leven te bespeuren. We willen alweer verder reizen, als er een jongeman komt aanslenteren die ons erop attent maakt dat de koning en de koningin nog steeds in deze bouwval wonen. De jongeman zelf blijkt de kroonprins te zijn. Hij verzoekt ons dringend even te wachten en verdwijnt door de gammele poort naar binnen.

Even later verschijnt een imposant maar mottig livrei met een lakei erin, die ons meedeelt dat de Raja en de Rani ons verwachten. Met kloppend hart betreden we het spookhuis. De lakei leidt ons door schemerige gangen, waar vale wandkleden ritselen in de tocht. Of ritselt er iets anders?

We worden in een halfdonkere zaal achtergelaten, waar een twintigtal stoelen op ongezellige wijze langs de muren staat opgesteld.

‘U zitten,’ zegt de lakei. ‘Waar land?’

‘Wij zijn gekomen uit de Nederlanden,’ antwoord ik onwillekeurig plechtig.

Als we ons op de stoelen laten zakken, stijgen er stofwolken op, terwijl er een jammerlijk gekraak klinkt: ik zak onmiddellijk door de totaal vermolmde zitting. De lakei doet net of hij niets merkt en verwijdert zich. Wij besluiten te blijven staan. Met behulp van een aansteker proberen we de fletse familiefoto's aan de muur te bekijken. Men heeft hier duidelijk betere tijden gekend. De meeste foto's tonen imposant opgedofte gezelschappen gegroepeerd rond dode tijgers.

Dan klinkt er een kreet in de verte: ‘The Netherlands?’

Voetstappen snellen naderbij en een heer verschijnt in de deur-

[p. 16]

opening. We houden onze adem in. Het is duidelijk dat de naam van ons land een heftige reactie oproept, maar of deze negatief of positiefis, weten we niet.

‘Vrienden uit de Nederlanden, eindelijk bent u gekomen!’ roept de man, terwijl hij ons hartelijk en langdurig de hand schudt.

‘Ik ben de Raja, de koning begrijpt u. U bent meer dan welkom. Ik houd van Holland, het koninkrijk der Nederlanden. Ik houd van uw koningin Wilhelmina, ja, ja, ja, ik houd van haar!’

We zijn enigszins verbouwereerd door de koninklijke geestdrift, durven hem niet te attenderen op het feit dat Wilhelmina tientallen jaren geleden is gaan hemelen.

De Raja legt zijn armen om de schouders van mijn vriendin en mij, in een allerhartelijkst maar hoogst on-Indiaas gebaar. Tussen ons ingeklemd begeleidt hij ons naar de grote keuken, die nog redelijk intact blijkt. Hier dringt daglicht door en er branden bovendien een paar neonbuizen, die voortdurend aan- en uitflikkeren. Niemand schijnt zich eraan te storen. We kunnen onze gastheer nu beter zien. Hij is een kleine, slanke man van een jaar of vijfenveertig, in westerse kledij.

‘Mijn vrouw de koningin is zich aan het klaarmaken. Ze zal zich spoedig bij ons voegen.’ We kijken de keuken rond. Een paar vrouwen doen alsof ze bezig zijn met onduidelijke werkzaamheden, maar in werkelijkheid staan ze nieuwsgierig te ginnegappen. Opeens valt me op dat de koning mijn reisgenote van terzijde opneemt, waarbij hij duidelijk likkebaardt. Onwillekeurig moet ik denken aan het ‘jus primae noctis’ van middeleeuwse heersers, het ‘recht’ om de eerste nacht door te brengen met iedere vrouwelijke onderdaan waarop hij zijn zinnen had gezet. Ik kan niet laten hem de vraag voor te leggen of dat recht ook in India heeft bestaan.

De koning krijgt een begerige trek in zijn ogen en stuurt op overdreven barse toon de vrouwelijke bediendes weg, hoewel ik niet de indruk heb dat ze Engels verstaan. Het doet me goed om te zien dat het personeel niet bang is. Ze blijven giechelend op de gang staan, waar ze ons nog steeds kunnen gadeslaan.

De koning buigt zich naar ons over, waarbij hij zijn neus bijna tussen de borsten van mijn reisgenote steekt. Op samenzweerderige toon fluistert hij: ‘Voor een absolute heerser als ik is natuurlijk alles mogelijk. Maar wij zouden niet gauw een vrouw van een lagere kaste aanraken, tenzij...’ Nu pas ziet hij de nieuwgierige blikken van de dienstmeisjes.

[p. 17]

‘Weg daar jullie!’ sist hij.

De dames giechelen nog harder en verplaatsen zich hoogstens een halve meter.

‘Natuurlijk zijn uitzonderingen mogelijk,’ gaat de koning verder. ‘Vooral als het buitenlandse dames betreft. Zijn jullie getrouwd?’

Mijn vriendin werpt me een veelbetekenende blik toe en ik lieg:

‘O ja, absoluut.’

‘Hoeveel kinderen?’ wil de koning weten.

‘Niet een. Wij haten kinderen,’ antwoordt zij met een uitgestreken gezicht. Geschokt deinst de Raja opzij, bij haar vandaan.

‘Hoeveel kinderen heeft u?’ vraag ik.

‘Ik heb één zoon. Wij zijn westers georienteerd.’

‘Wij zijn oosters geoccidenteerd,’ probeer ik een grapje. Hij vat het niet en er dreigt een communicatiestoornis. Gelukkig verschijnt op dat moment de koningin. Ze is tweemaal zo omvangrijk als haar echtgenoot en draagt een indrukwekkende uitstalling aan sieraden op haar traditionele sari. Ze bijt de bediendes iets toe, die zich meteen weer in de keuken storten en voortgaan met kwasi-bezigheden als het wegpoetsen van vlekken die toch nooit meer verdwijnen. Tegenover ons is ze intens beminnelijk en ze staat genadiglijk toe dat ik haar hand kus.

‘Mijn man en ik zijn dol op westerse gebuiken,’ zegt ze kirrend.

‘Ja, dat zijn we,’ bevestigt de koning.

‘Wij eten alleen westers voedsel weet u. Honigsoepen uit uw land, het koninkrijk der Nederlanden.’ Hij trekt een grote kast open, die tot onze verbazing is volgestouwd met honderden pakjes Honigsoep!

‘Uw koningin stuurt ons elk jaar duzend pakjes Honigsoep,’ legt de koning uit.

‘Die komen aan in Calcutta, waar ik ze laat ophalen door mijn bediende. Kom.’ Hij opent de deur naar een andere ruimte, die inderdaad vol staat met lege kisten met Nederlandse opdruk.

‘Mijn vrouw en ik eten elke dag twee pakjes Honigsoep. Wat we niet opeten, geven we aan mijn broer, de Maharaja van Rambha. Als we daar gaan logeren, nemen we altijd soep mee. Hij is heel rijk, weet u, want hij heeft zijn water verpacht aan garnalenkwekers. Als we bij hem logeren eten we kilo's en kilo's garnalen met Honigsoep. Ik heb vier smaken, ziet u wel?’

Met enige moeite leest hij voor: ‘Gro-ente-soep, kip-pe-soep, os-se-staart-soep, championsoep.’

[p. 18]

‘Geweldig!’ roep ik, zo enthousiast als ik kan. Als ik ergens een hekel aan heb, is het aan soep uit een pakje. ‘Welke smaak vindt u het lekkerst?’

‘Ik heb het liefst championsoep, die is voor kampioenen. Maar mijn vrouw wil altijd os-se-staart-soep.’

Ik zeg hem maar niet dat ossestaartsoep koeienvlees bevat, om hun plezier niet te vergallen. Koeienvlees is volstrekt taboe voor hindoes.

‘Als u in uw koninkrijk bent teruggekeerd, kunt u misschien vragen aan uw koningin of ze voortaan alleen championsoep en os-se-staart-soep wil sturen. Wel duizend pakjes graag. Vijfhonderd van elk. Mijn broer, de Maharaja van Rambha, houdt het meest van kip-pe-soep. Hij kent de championsoep nog niet, want die eet ik allemaal zelf op.’ De koning glimlacht bij de gedachte dat hij op soepgebied zijn broer te slim af is. Een grote pan water op een butagaspit is blijkbaar warm genoeg.

‘Laten we aan tafel gaan. Welke smaak prefereert u?’

‘Mijn vrouw en ik vinden ze allemaal even lekker,’ zeg ik zonder blikken of blozen.

‘Ja, en in Nederland hebben we zelfs nog meer heerlijke smaken,’ valt mijn vriendin me bij. De koning en de koningin staan paf. Dan stampvoet ze even en zegt:

‘Wij moeten die andere smaken hebben.’

Ook de koning verliest nu even zijn kalmte en zegt ijzig: ‘Ik begrijp niet dat uw koningin ons dat niet heeft laten weten.’

‘De vier smaken die Hare Majesteit u stuurt, zijn absoluut de lekkerste,’ probeer ik de zaak te redden. Ze klaren op.

‘Aha, dat verklaart alles. Koninklijke smaak is koninklijke smaak, overal ter wereld. Welke smaak wilt u?’

‘Doet u mij maar koninklijke smaak,’ grap ik. Ik weet niet of ik ze een plezier zou doen door een favoriete smaak te kiezen, of juist de soepen die ze niet graag lusten.

‘Laten we de speciale mix maken,’ stelt de koningin voor. Ze geeft een streng bevel in de lokale taal en loopt dan naar de kast om vier pakjes Honigsoep uit te zoeken, van elke smaak een. De koning zelf knipt plechtig de zakjes open en schudt de inhoud in het warme water.

‘Wij doen dit altijd zelf,’ licht de koning toe. ‘Je kunt het personeel tegenwoordig niets meer toevertrouwen.’ Een bediende doet het deksel op de pan, de koning begint rustig in het Engels te tellen.

[p. 19]

Als hij bij honderdtachtig is, roept zijn vrouw: ‘Klaar!’

Nu raken de bediendes in rep en roer. Er worden vier borden op tafel gezet, met de pan in het midden. Een meisje tilt het deksel van de pan, maar brandt daarbij haar vingers en laat het deksel op tafel vallen. De koningin ontsteekt in woede en trekt haar keukenmeid gemeen aan haar vlecht. De andere personeelsleden giechelen onbesmuikt.

Intussen schept de koning onze borden vol met de grijzige, waterige substantie. De soep is verkeerd klaargemaakt en zit vol glibberige, muffe klonten. Maar het excentrieke echtpaar slurpt zichtbaar genietend het ene bord na het andere naar binnen. Ook wij doen ons best, maar ik heb in India nog nooit zoiets smerigs gegeten. We eten zo langzaam mogelijk, maar kunnen niet voorkomen dat onze borden tot driemaal toe worden volgeschept.

Na het eten volgt een rondleiding door kamers en zalen van de bouwval. Vooral de foto's van schaars geklede Westerse vrouwen, die de Raja overal heeft opgehangen, vallen op. Ook heeft de koning een ballpoint met een vrouw in badpak. Als je de pen omdraait, zakt het badpak omlaag, wat hij mij steeds opnieuw demonstreert. Er is ook een slingerklok met een buikdanseres, die bij iedere beweging van de slinger haar heupen verleidelijk wiegt.

‘U kunt zien dat wij van het westen houden,’ zegt de koning trots.

Nadat we de draagbare telefoon en het draagbaar televisietoestelletje bewonderd hebben, gaan we naar de binnenplaats. Daar staan, in wat ooit de stallen waren, twee auto's met hetzelfde nummerbord: het koninklijk wapen en het cijfer 1.

Mijn gezellin zet haar lichtpaarse zonnebril op, waarop de Rani in extase raakt.

‘Oh, such marvellous goggles,’ roept ze. Zulke goggles heeft zelfs de schatrijke Maharani van Rambha niet. Ze wil de bril proberen en zet hem niet meer af.

‘Mijn schoonzuster wordt gek van afgunst als ze deze goggles ziet,’ glundert de koningin.

Natuurlijk moeten we blijven logeren, er is al een kamer voor ons in gereedheid gebracht. ‘Morgen gaan we jagen,’ zegt de koning tegen mij. ‘Onze zoon is ook verzot opjagen. Dieren schieten.’

Mijn vriendin en ik wisselen weer een blik. Koortsachtig overwe-

[p. 20]

gen we allerlei smoezen, totdat zij de reddende inval heeft.

‘We moeten vanavond in Sambalpur zijn. Een vriend van ons is gegrepen door een krokodil en ligt zwaargewond in het ziekenhuis. Hij verwacht ons.’

‘We hebben daarover gehoord,’ zegt de koning. ‘Ik zal het ziekenhuis bellen om te zeggen dat jullie morgen komen.’ Hij klinkt nu als iemand die gewend is gehoorzaamd te worden.

‘Wij zouden dat enorm graag willen, maar onze vriend is zo zwaar gewond dat we bang zijn dat hij de ochtend niet zal halen,’ overdrijf ik. Ze blijven aandringen, maar we zijn onvermurwbaar en moeten het gastvrije echtpaar teleurstellen.