De Tweede Ronde. Jaargang 25

[p. 154]

Acht gedichten
Ágnes Gergely^*
(Vertaling Mari Alföldy)

Jacht in 2000

Een reebok aan de oever.
Verhalen sterven uit.
Het gras spreekt in de greppel
sleetse gebeden uit.

Alle lijnen verwijzen
naar gerafelde tijd.
Ook geweerloop en venster
zijn daarop gericht.

De haveloze daken
moet eerst vaarwel gezegd,
als laatste der Hettieten
stevent hij daarna weg.

* Ágnes Gergely (1933) is dichteres, schrijfster en vertaalster. Na een jeugd vol beproevingen in een joodse familie die ze grotendeels verloor tijdens de Tweede Wereldoorlog, mocht ze na de middelbare school niet onmiddellijk gaan studeren, omdat ze door het nieuwe politieke systeem opnieuw tot een ongunstige sociale groep behoorde. Daarom werkte ze tussen 1950 en 1952 in een fabriek als metaalbewerker. Uiteindelijk kon ze toch Hongaarse en Engelse literatuur studeren en werd ze lerares op een middelbare school. Vanaf de jaren zestig werkte ze bij de Hongaarse Radio als reporter, bij verschillende literaire tijdschriften en bij een belangrijke uitgeverij. Vanaf 1992 doceert ze op de Eötvös Loránd Universiteit (literaire vertalingen en de poëzie van Yeats). Als vertaalster is ze vooral bekend door haar vertalingen van Yeats, Joyce, Dylan Thomas, en van Afrikaanse en Russische dichters. Ze publiceerde tien dichtbundels en vier romans.

Vadászat 2000-ben

Egy özbak jár a parton.
A történet kihal.
Az árkot fö borítja
elnyütt imáival.

A perspektíva csúcsán
a szétfeslö idö.
De egyformán mered rá
ablak vagy puskacsö

Torzonborz háztetökröl
kell még búcsúznia.
És elnyilall, miként az
utolsó hettita.

[p. 155]

Variatie op een ballade

Alleen een vedelboog gaat heen en weer
aan de horizon. Een sneeuwwolk hangt
boven de brug. In het laatste huis
is de lampenpit opgebrand.
Donker gezang klinkt,
een stoet mieren. Het steegje
houdt plotseling op. Dominus
vobiscum. Van het dak
staart een kat, geribbeld
flakkert de kaars. De luiken zijn dicht.
De vedelboog gaat heen en weer.
De toren bereikt de maan.
Voor het salvo vraagt de sergeant
wie de grootste droom heeft gehad.

Változat balladára

Egy szál nyirettyü ide-oda
jár a szemhatáron. Hófelhö
csüng a híd fölött. A lámpabél
az utolsó házban is végigégett.
Valahol sötéten énekelnek,
hangyaszerü vonulás. A sikátor
hirtelen végetér. Dominus
vobiscum. Macska mered
a háztetöröl, recésen imbolyog
a gyertya. Zárt spaletták.
A nyírettyü ide-oda jáár.
A torony eléri a holdat.
Az örmester a sortüz elött
megkérdi, ki álmodott nagyobbat.

[p. 156]

Londen
met Héda, 1968

‘Hier hoef je niet te fluisteren.
Je wordt niet afgeluisterd.’
We waren op vijf minuten afstand
van het British Museum, in die uiterst
intellectuele buurt waar zelfs de cake
door boeken wordt omringd
en waar je vergeet dat je boeken
in de oorlog geroofd en na de oorlog
zoekgeraakt zijn in de krochten
van huurkamers en gedeelde flats. ‘Hier hoef je
niet te fluisteren.’ Hier is alles gemaakt
van marmer en trots. Op de begane
grond van het museum schittert
het hoofd van Ramses de Tweede
door de hele gang als het ongelede
Lot. Alles is gaaf. In plaats van Latijnse
vrolijkheid en Germaanse orde
stralen de muren integriteit uit
als een witte schaduw voorbij
het verval van het rijk. ‘Je wordt

London
Hédával, 1968-ban

‘Nem kell halkan beszélned.
Itt nincs lehallgató készülék.’
Öt percre voltunk a British
Museumtól, abban a nagyon
intellektuális negyedben, ahol
a cukrászsütemény is könyvek
közé ékelödik, s az ember elfelejti,
hogy a háború alatt elrabolták
a könyveit. A háború után meg
elkallódtak az al- és társbérletek
vizenyöin. ‘Nem kell halkan
beszélned.’ Itt minden márványból
van és büszkeségböl, a múzeum
földszıntjén II. Ramszesz fej-
szobra végigsugárzik a föutcán,
akár a tagolatlan Sors. Minden
egészben van. Latin derü és
germán rend helyett mint fel-
fehérlö árny döl a falakból
az integritás, a birodalom

[p. 157]

[Nederlands]

niet afgeluisterd hier.’ Niet nodig.
Het nachtelijk getier van de hoer
die pest en kanker gilt is allang opgezogen
door de stinkende stoeptegels van de schilder
en de slapeloze, woeste wijk van de dichter;
haar levenloze baby maakt evenzeer deel uit
van het geheel als de bibliotheek,
de markt, de gardisten en de politici.
De buitenkant van de woorden is steeds hetzelfde.
Je kunt gerust de waarheid zeggen.
Je hoeft niet te fluisteren -
Maar ook niet te schreeuwen. Niemand hoort je.
Het woord klinkt niet door tot Ithaka.
Op de boot kun je het goed gedocumenteerde
verhaal van de omzwervingen lezen.

[Hongaars]

széthulltán túlnövekvö. ‘Itt nincs
lehallgatókészülék.’ Minek.
A festö büzhödt járdakövei
s a költö álmatlan, vad város-
negyede rég felszívta a dögvészt
siköltó utcalány éjszakai átkait,
félholt csecsemöje éppúgy része
a Teljességnek, mint a könyvtár,
a piac, a gárdisták, a politikusok.
A szavak burka folyvást ugyanaz,
nyugodtan lehet igazat mondani.
Nem kell halkan beszélned -
de hangosan sem. Nem hallják.
A szó nem hallatszik Ithakáig.
A hajón elolvashatod a vándorlás
kitünöen dokumentált történetét.

[p. 158]

Avond aan het meer

Het schiereiland. Het schiereiland.
Aan herfstdraden hangt de avondtover.
Een duik in het meer. Naakt. Het water
raakt je aan en geeft wortels.
In de plooi van de heuvel een kudde schapen.
De bellen luiden. Waar luister jij.
Sindsdien volg ik je spoor,
hangend aan herfstdraden, avondtover,
kudde, meer, schiereiland
ze zijn er ook voor mij, schaapskooi, korenbrand,
roeiboot, kroegdrempel, zwempartij
in het meer, om middernacht, voor altijd -
mijn zegenende vier vingers houd ik boven je hoofd
op het schiereiland, in het water en in de kroeg
tot in de dood.

Kései fürdözés

A félsziget. A félsziget.
Ökörnyálon hintál az esti bövölet.
Fürdés a tóban. Meztelen.
Kit víz érintett, nem lehet gyökértelen.
A dombhajlatban nyáj halad.
Ábel terelt Káin földjére nyájakat.
‘Kolomp szól.’ Merre hallgatod -
azóta is a lábnyomodban baktatok,
ökörnyálon hintálok, esti büvölet,
a nyáj, a tó, a félsziget,
s hogy nekem is szól juhakol, üszög,
lélekvesztö és kocsmaküszöb,
fürdés a tóban, éjfélkor, örökre -
áldó négy ujjam ott tartom fölötted,
félszigeten, vízen, kocsmában is,
holtodban is, holtomban is.

[p. 159]

Depressie

De grindgroeve komt de berg niet op.
De grindgroeve is een schande voor de berg.
In de groeve wordt het pas licht
als iemand er met een lamp binnenkomt.

De berg heeft zijn verleden. Kloof en rots.
Staf waarmee de rechterhand water slaat.
In tijden van wonderen dondert de groeve -
berg en groeve zijn eender van stof.

Niemand bezoekt hem. Zelfmoord of misdaad
drijft wie er ten slotte komt.
Zijn duisternis beperkt de horizon.
Tot zover komt de berg wanneer hij stort.

Depresszió

A kavicsbánya nem jut föl a hegyre.
A kavicsbányát szégyelli a hegy.
A bányában csak akkor van világos,
ha valaki lámpával odamegy.

A hegynek múltja van. Szakadék, szikla.
Vesszö, jobb kéz, ha kell, vizet fakaszt.
Csodák idején feldörren a bánya -
mint a hegyé, anyaga ugyanaz.

Nem keresik. Öngyilkossággal, bünnel
van verve, aki végül odamegy.
Sötétje határt szab a horizontnak. -
És hegyomláskor eddig jut a hegy.

Druïden

In het park een lange rij. Angst
om niet mee te mogen doen.
‘We overleven het,’ gebaart de priester.
Een oceaan vol maanlicht. Waar je ook gaat
verloochen hem nooit...!
Roeispanen. Hemel met eiken. Hoe zou ik
hem verloochenen? Hij is van mijn bloed.
De kust is tweemaal acht minuten.

Druidák
Honti Máriának

A ligetben a hosszú sor
A szorongás, kihagynak.
‘Túléljük’, int a föpap.
Holdfényes óceán. Bárhová

mégy, sose tagadd meg...!
Evezösor. A tölgyes ég. Hogy
tagadnám meg? Véremböl való.
Kétszer nyolc perc a part.

[p. 160]

De Japanse zee bij schemering

En welk masker hij ook opzet,
hij is het eerste creatuur,
welk masker hij ook opzet,
hij was de eerste.

En waar de woeste slagen
van de bijl ook klinken
de bijlslag vormt een omweg
voor de bomen.

En hoe vaak de avond ons ook overvalt,
die vogel zit daar op de klip
en weg vliegt hij, geheel en al,
die klip.

Maar hoe groot het sterrennet ook is
dat alle geluiden vangt,
in het net klinkt altijd weer
dat kiezelgeluid.

Want waar je zijn beeld ook hebt gelaten,
hij omringt je, theeblaadjes in een hol van klei,
waar hij ook is, hij blijft hier,
als de damp van thee.

Japán-tenger, sötétedéskor

És akármilyen maszkot ölt,
ö az elsö istenteremtmény,
akármilyen maszkot ölt,
ö volt az elsö.

És akárhonnét hallani
a vad fejszecsapásokat,
a fák kerülöútjai azok
a fejszecsapások.

És akárhányszor ránk esteledik,
ott a madár a sziklazátonyon,
és mindenestül elrepül
az a zátony.

De akármekkora csillagháló
fogja be a hangokat,
a hálóban felütödik mindig
az a kavicshang.

Mert akárhová tetted a képét,
körbefog, teafü agyagüregben,
akárhová tetted, ittmarad,
akár a tea göze.

[p. 161]

De verlenging van het teken

Misschien praten ook schoenen
in zichzelf zoals de graven buiten
of de mensen op straat.

Gisteren huilden orthopedische schoenen
dat niemand ze droeg. Niet de dingen waren verdwenen
maar de kennis om ze te gebruiken.

Ze kunnen als versiering dienen. Ze kunnen
in de vitrine staan, naast een tandeloze pop en
twee kopjes. Verder past er niets.

Geen plaats voor krukken en zwachtels,
de ziektestaat is er ook niet bij, de zalf
wordt ranzig, alles wordt bruin.

Op de ansichtkaart staat met potlood:
Groeten uit Varad, we zijn er op het bal
van de houtwerkers en denken veel aan U.

A jel meghosszabbodása

Talán a cipök is magukban
beszélnek, mint a sírök odakinn,
vagy az emberek az utcán.

Tegnap egy orthopéd cipö sírdogált,
nincs, aki elhordja. Nem a tárgy szünt meg,
hanem a használni tudása.

El lehet fogadni dísznek. Ott állhat
a vitrinben, egy ritkafogú baba és
két csésze mellett. Más úgysem fér el.

Kimarad a mankó, a fásli,
a leletek is kimaradnak, a kenöcs
megavasodik, minden elbarnul.

A képeslapon ceruzával az írás:
Üdvözlet a váradi fások báljáról.
Egész este Magát emlegetjük’