De Tweede Ronde. Jaargang 22
(2001)– [tijdschrift] Tweede Ronde, De–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 161]
| |
Ridder Schraalhans (tweede scène)Ga naar voetnoot*
| |
[Сцена ii
(Подвал.)
Барон.
Как молодой повеса ждет свиданья
С какой-нибудь развратницей лукавой
Иль дурой, нм обманутой, так я
Весь день минуты ждал, когда сойду
В подвал мой тайный, к верным сундукам.
Счастливый день! могу сегодня я
В шестой сундук (в сундук еще неполный)
Горсть золота накопленного всыпать.
Не много, кажется, но понемногу
Сокровища растут. Читал я где-то,
Что царь однажды воинам своим
Велел снести земли по горсти в кучу,
И гордый холм возвысился - и царь
Мог с вышины с весельем озирать
И дол, покрытый белыми шатрами,
И море, где бежали корабли.
Так я, по горсти бедной принося
Привычну дань мою сюда в подвал,
| |
[pagina 162]
| |
[Vervolg Nederlands]Nu kijk ik van mijn berg neer op de wereld
Waarover ik mijn macht kan laten gelden.
En er is niets waarover ik geen macht heb.
Van hieruit kan ik heersen als een demon;
Op mijn bevel verrijzen er paleizen
En komt een hele schare nimfen dansen
En spelen in mijn koninklijke tuinen;
De muzen brengen mij hun offergaven
En trotse, vrije geesten zijn mijn slaven;
Wie goed doet en zich onzelfzuchtig uitslooft
Staat onderdanig op mijn loon te wachten;
De moordenaar die niets en niemand vreest
Komt, als ik fluit, gehoorzaam aangekropen
En likt mijn hand en kijkt me in de ogen
Om te ontdekken wat ik van hem wil.
Aan niets gehoorzaam, word ikzelf gehoorzaamd.
Verlangens heb ik niet, ik sta erboven.
Ik ken mijn macht en heb aan het besef
Van deze macht genoeg...
(Hij kijkt naar zijn goud.)
Het lijkt maar weinig,
Maar het vertegenwoordigt, zwaar als lood,
De zorgen en het ongeluk van velen -
Bedrog en tranen, vloeken en gebeden.
Waar is bijvoorbeeld die dubloen? Hier, deze:
Ik kreeg hem van een weduwe, die eerst
Een tijdlang op haar knieën had gelegen
Voor mij, door haar drie spruiten geflankeerd.
Het regende, het werd weer droog, begon weer
| |
[Ѵеrvolg Russisch]Вознес мой холм - и с высоты его
Могу взирать на всё, что мне подвластно.
Что не подвластно мне? как некий демон
Отселе править миром я могу;
Лишь захочу - воздвигнутся чертоги;
В великолепные мои сады
Сбегутся нимфы резвою толпою;
И музы дань свою мне принесут,
И вольный гений мне поработится,
И добродетель и бессонный труд
Смиренно будут ждать моей награды.
Я свистну, и ко мне послушно, робко
Вползет окровавленное злодейство,
И руку будет мне лизать, и в очи
Смотреть, в них знак моей читая волн.
Мне всё послушно, я же - ничему;
Я выше всех желаний; я спокоен;
Я знаю мощь мою: с меня довольно
Сего сознанья...
(Смотрит на свое долото.)
Кажется не много,
А скольких человеческих забот,
Обманов, слез, молений и проклятий
Оно тяжеловесный представитель!
Тут есть дублон старинный... вот он Нынче
Вдова мне отдала его, но прежде
С тремя детьми полдня перед окном
Она стояла на коленях воя.
Шел дождь, и пересrал, и вновь пошел,
| |
[pagina 163]
| |
[Vervolg Nederlands]Te regenen, maar zij wou maar niet opstaan,
De aanstelster. Haar wegjagen? Dat kon wel.
Maar ik vermoedde dat ze niet wou zitten
Voor wat haar man aan schulden had gemaakt.
En hier, dit geld? Ik heb het van Tibeau,
Maar hoe zou hij eraan komen, die nietsnut?
Gejat, natuurlijk, op de grote weg
Of in het bos, misschien, vannacht. De smeerlap.
Ach ja, als al het bloed en zweet en tranen
Waar mijn bezittingen mee zijn vergaard
Op zouden wellen uit de schoot der aarde,
Dan zou ik zelf verdrinken in die zondvloed -
Hier, in mijn trouwe kelder. Het is tijd.
(Hij wil de kist openen.)
Mijn hele lichaam beeft, ik voel me koortsig
Als ik de kist open - altijd hetzelfde...
Het is geen angst - waar zou ik bang voor zijn?
Ik kan me immers op mijn zwaard verlaten?
Mijn goud is veilig. Nee, wat me beklemt
Is een gevoel dat ik niet kan doorgronden.
Er zijn volgens de dokters moordenaars
Die welbehagen scheppen uit hun misdaad.
Als ik de sleutel in het slot steek, voel ik
Hetzelfde wat die lieden moeten voelen
Als zij hun dolk toesteken: het is lekker
En angstig tegelijk.
| |
[Vervolg Russisch]Притворщица не трогалась; я мог бы
Ее прогнать, но что-то мне шептало,
Что мужнин долг она мне принесла
И не захочет завтра быть в тюрьме.
А этот? этот мне принес Тибо -
Где было взять ему, ленивцу, плуту?
Украл конечно; или, может быть,
Там на большой дороге, ночью, в роще...
Да! если бы все слезы, кровь и пот,
Пролитые за всё, что здесь хранится,
Из недр земных все выступили вдруг,
То был бы вновь потоп - я захлебнулся б
В моих подвалах верных. Но пора.
(Хочет отпереть сундук.)
Я каждый раз, когда хочу сундук
Мой отпереть, впадаю в жар и трепет
Не страх (о, нет! кого бояться мне?
При мне мой меч: за злато отвечает
Честной булат), но сердце мне теснит
Какое-то неведомое чувство...
Нас уверяют медики: есть люди,
В убийстве находящие приятность.
Когда я ключ в замок влагаю, то же
Я чувствую, что чувствовать должны
Они, вонзая в жертву нож: приятно
И страшно вместе.
| |
[pagina 164]
| |
[Vervolg Nederlands](Hij opent de kist.)
Wat is dit heerlijk!
(Hij giet het geld erin.)
Voor jullie is het over, al die drukte
In dienst van 's mensen driften en behoeften.
Hier mogen jullie van de rust genieten,
Als in een godenslaap, gezond en heilzaam.
Ik ga mezelf vandaag maar eens verwennen:
Voor elke kist zal ik een kaars opsteken
En dan het deksel opendoen en kijken
Naar het geschitter van mijn gouden bergen.
(Hij steekt kaarsen aan en doet alle kisten open.)
Ik heers! Hoe schitterend is mijn domein,
Hoe sterk en onverzettelijk mijn macht!
Hieraan dank ik mijn faam, mijn zelfrespect
En mijn geluk. Ik heers! Maar wie neemt na mij
De heerschappij over? Mijn erfopvolger!
Een idioot, een snotjoch dat met geld smijt
En omgaat met de meest verdorven lieden!
Omringd door hebberige hielenlikkers
Zal hij zodra ik doodga binnendringen
In deze stille, vreedzame gewelven.
Hij zal de sleutel stelen van mijn lijk
| |
[Vervolg Russisch]
(Отпирает сундук.)
Вот мое блаженство!
(Всыпает деньги.)
Ступайте, полно вам по свету рыскать.
Служа страстям и нуждам человека.
Усните здесь сном силы и покоя,
Как боги спят в глубоких небесах
Хочу себе сегодня пир устроить:
Зажгу свечу пред каждым сундуком,
И все их отопру, и стану сам
Средь них глядеть на блещущие груды
(Зажигает свечи и отпирает сундуки один ва другим.)
Я царствую!.. Какой волшебный блеск!
Послушна мне, сильна моя держава;
В ней счастие, в ней честь моя и слава!
Я царствую... но кто вослед за мной
Приимет власть над нею? Мой наследник!
Безумец, расточитель молодой,
Развратников разгульных собеседник!
Едва умру, он, он! сойдет сюда
Под эти мирные, немые своды
С толпой ласкателей, придворных жадных.
Украв ключи у трупа моего.
| |
[pagina 165]
| |
[Vervolg Nederlands]En lachend deze kisten openmaken.
Dan zullen al mijn rijkdommen verdwijnen
In broekzakken van zijde, maar vol gaten.
Hij zal de vaten vorstelijke olie
Ontheiligen, vernielen, in de modder
Leeg laten lopen. Wat geeft hem het recht?
Zelf krijg ik nooit iets in de schoot geworpen.
Geld is voor mij geen spel; ik ben niet iemand
Die dobbelend een kapitaal bijeengraait.
Nee, niemand weet hoeveel ik mij ontzegd heb,
Hoeveel beteugelde verlangens, grauwe
Gedachten, lange slapeloze nachten
En zware dagen dit mij heeft gekost.
Mijn zoon zegt dat mijn hart met mos begroeid is,
En dat ik leeg ben, en dat mijn geweten
Nooit knaagt en nooit geknaagd heeft. Het geweten:
Een beest dat in je hart klauwt. Het geweten:
Een ongenode gast, moeizaam gezelschap,
Een lompe schuldeiser, een toverkol
Die bij een maansverduistering de doden
Vanuit hun graftomben kan laten opstaan...
Wie rijk wil worden moet daar eerst voor lijden:
Je zult zo'n zwoeger niet gauw zien verspillen
Wat hij vergaard heeft in het zweet zijns aanschijns.
Och, kon mijn kelder maar verborgen blijven
Voor lieden die hun eigen huid niet waard zijn!
Kon ik de wacht maar houden bij mijn kisten
Vanuit mijn graf, als schim, en net als nu
Mijn schatten voor de levenden behoeden!
| |
[Vervolg Russisch]Он сундуки со смехом отопрет
И потекут сокровища мои
В атласные диравые карманы.
Он разобьет священные сосуды,
Он грязь елеем царским напоит -
Он расточит... А по какому праву?
Мне разве даром это всё досталось,
Или шутя, как игроку, который
Гремит костьми да груды загребает?
Кто знает, сколько горьких воздержании
Обузданных страстей, тяжелых дум,
Дневных забот, ночей бессонных мне
Всё это стоило? Иль скажет сын,
Что сердце у меня обросло мохом,
Что я не знал желаний, что меня
И совесть никогда не грызла, совесть,
Когтистый зверь, скребущий сердце, совесть.
Незваный гость, докучный собеседник,
Заимодавец грубый, эта ведьма,
От коей меркнет месяц и могилы
Смущаются и мертвых высылают?..
Нет, выстрадай сперва себе богатство,
А там посмотрим, станет ли несчастный
То расточать, что кровью приобрел.
О, если б мог от взоров недостойных
Я скрыть подвал! о, если б из могилы
Придти я мог, сторожевою тенью
Сидеть на сундуке и от живых
Сокровища мои хранить как ныне!..
|
|