De Tweede Ronde. Jaargang 22

[p. 213]

Voor de dichter
Varlam Sjalamov^*
(Vertaling Hans Boland)

In een nog niet zo ver verleden
werden mijn voetzolen geschroeid
door dit, mijn land, door steen doorsneden.
Ze waren stoffig, ongeschoeid.

De vorst was als een tang, ik steende,
hij vrat mijn nagels uit mijn vlees.
Ik hieuw mijn tranen af, ik weende
en droomde niet. En in clichés,

in platgetreden metaforen
heb ik gezocht naar het gelijk
van de vertrapten. Daar behoren
zonlicht en lucht het hellerijk.

Mijn grijze slapen moest ik wrijven
met handpalmen vol angst. Een zout
hemd hoefde niet lang heel te blijven
en brak maar zo, want het was koud.

* Varlam Sjalamov (1907-1982) is beroemd geworden met zijn korte verhalen over de Goelag, waarvan de Nederlandse vertaling onlangs verscheen bij de Bezige Bij. Daarnaast heeft hij zo'n zevenhonderd gedichten nagelaten, veelal over zijn ervaringen in de Goelag. Dit is de eerste Nederlandse vertaling van een daarvan.

Поэту

В моем, еще недавнем прошлом
На солнце камни раскали,
Босые, пыльные подошвы
Палила мне моя земля.

И я стонал в клещах мороза,
Что ногти с мясом вырвал мне,
Рукой обламывал я слезы,
И это было не во сне.

Tам я в сравнениях избитых
Искал избитых правоту,
Там самый день был средством пыток,
Что применяются в аду.

Я мял в ладонях, полных страха,
Седые потные виски,
Моя соленая рубаха
Легко ломалась на куски.

[p. 214]

[Vervolg Nederands]

Grommend als ik mijn voer vermaalde,
een stukje schrijfpapier dat plots
vanuit de poolnacht nederdaalde
beschouwend als een wonder Gods.

Vocht oplikkend en er de haren
mee nat makend van snor en baard,
met maanden rekenend noch jaren -
mijn leven bleef per uur gespaard.

En 's avonds kon ik niet doorgronden
waarom ik nog in leven was -
tot ik jouw klanken had hervonden,
alsof je mij je verzen las.

Ik prevelde ze als gebeden,
hun levensbron leste mijn dorst:
sterren die me geleide deden,
een schutsikoontje op mijn borst.

Het enige dat met een leven
ver daarvandaan verwantschap had,
van 's levens smeerboel niet vergeven,
waar hij niet op je hielen zat,

[Vervolg Russisch]

Я ел, как зверь, рыча над пищей.
Казался чудом из чудес
Листок простой бумаги писчей,
С небес слетевший в темный лес.

Я пил, как зверь, лакая воду,
Мочил отросшие усы.
Я жил не месяцем, не годом,
Я жить решался на часы.

И каждый вечер, в удивленье,
Что до сих пор еще живой,
Я повторял стихотворенья
И снова слышал голос твой.

И я шептал их, как молитвы,
Их почитал живой водой,
И образком, хранящим в битве,
И путеводною звездой.

Они единственною связью
С иною жизнью были там,
Где мир душил житейской грязью
И смерть ходила по пятам.

[p. 215]

[Vervolg Nederlands]

de dood. Magie van beelden, woorden
en vergelijkingen rees uit
de kreet op die wij altijd hoorden
van de natuur: zij eist haar buit

maar is nooit wreed geweest, beweert ze.
Ze neemt, wanneer de tijd daar rijp
voor is, mijn onrust weg, bezweert ze:
als ik de waarheid echt begrijp.

Laat mij dan het geheugen loven,
want door de jaren, door de macht
van alziend ijs, met sneeuw bestoven,
had het jouw reddend woord gebracht,

de ruimte van een ongeschonden
innerlijk, van een puur verschiet,
waar versregels een leven grondden
dat aan verlangen houvast biedt.

Temidden van schijnheiligheden,
kwaad en verwording mijn behoud,
ja, dankzij jou is tot op heden
mijn hart niet hard, mijn bloed niet koud.

[Vervolg Russisch]

И средь магического хода
Сравнений, образов и слов
Взыскующая нас природа
Кричала изо всех углов,

Что, отродясь не быв жестокой,
Успокоенью моему
Она еще назначит сроки,
Когда всю правду я пойму.

И я хвалил себя за память,
Что пронесла через года
Сквозь жгучий камень, вьюги заметь
И власть всевидящего льда

Твое спасительное слово,
Простор душевной чистоты,
Где строчка каждая - основа,
Опора жизни и мечты.

Вот потому-то средь притворства
И растлевающего зла
И сердце все еще не черство,
И кровь моя еще тепла.