De Tweede Ronde. Jaargang 22

[p. 19]

Broodje rosbief
Jaap Kranenborg

De vrouw schuift ongedurig met haar brede achterwerk over het leer van de zitting, werkt zich uit haar jas, stoot haar elleboog tegen mij aan, probeert de jas in het bagagerek boven haar te gooien en hangt die tenslotte maar aan het haakje tussen haar zitplaats en de mijne. De jas ruikt naar schimmel. De man ploft tegenover mij neer en zit meteen goed. Hij heeft ogen die uit zijn vlezige hoofd puilen alsof er van binnenuit tegen aan gedrukt wordt. Zijn dijen dwingen mijn benen tegen het prullenbakje.

Waarom moeten ze in de vrijwel lege coupé uitgerekend bij mij gaan zitten? Het lijkt wel of ze me niet eens hebben opgemerkt, zo druk hebben ze het met elkaar. Pas als de trein zich in beweging zet, dringt het tot me door dat ze sinds hun binnenkomst geen woord met elkaar hebben gewisseld. Het ligt aan de mimiek van de man, die is zo levendig dat er geen geluid bij hoeft. Op zijn hoofd beweegt een vettig kuifje met zijn grimassen mee.

Hij snuift en zijn wenkbrauwen schieten twee keer achter elkaar omhoog. Alsof hij een commando heeft gegeven, buigt de vrouw zich naar een boodschappentas die ze in het gangpad heeft neergezet en haalt daar een streng platgedrukte kadetjes uit. Ze scheurt er een af en geeft die aan de man. Zijn ogen blijven op de tas gericht, vormen de as waar zijn mimiek omheen draait. De vrouw haalt een papieren zakje uit de tas. Er staat een tekening op van een vrolijk varkentje. Ze friemelt het zakje open. Plakjes rosbief zitten er in. De rozerode binnenkant van het vlees glinstert vochtig. Ongeduldig pakt de man de rosbief uit haar hand en legt die op zijn dij, wurmt zijn wijsvinger het kadetje in en rijt het open. Zorgvuldig peutert hij een plakje vlees los en drapeert dat op het opengeslagen broodje. Terwijl de vrouw haar kadetje openscheurt, begint de man in zijn zakken te graaien. Hij moet er helemaal voor gaan verzitten, zijn benen pletten mijn knieën tegen het prullenbakje. Dan draait hij zijn omvangrijke lichaam en doorzoekt snuivend de zakken aan de andere kant, onderwijl het broodje en de rosbief, die bijna van zijn dij afvallen, geen seconde uit het oog verliezend. Opeens golft er triomf over zijn gezicht. In zijn hand houdt hij een aantal verkreukelde zakjes, van die zout- en peperzakjes uit een

[p. 20]

selfservicerestaurant, die hij neerlegt op het driehoekje van de bank dat is vrijgekomen tussen zijn benen. Hij scheurt een zakje zout open en strooit de inhoud over het vlees. Een seconde keert zijn blik naar binnen, dan draaien zijn ogen naar de rosbief. Behoedzaam trekt hij nog drie plakjes los en legt die boven op het eerste. Een peperzakje wordt leeggeschud. Ook de vrouw schudt zakjes leeg op haar rosbief. Nog steeds hebben ze geen woord gewisseld.

De man drukt zijn broodje dicht, bekijkt het goedkeurend, terwijl zijn lippen langzaam van elkaar gaan. Dan spert hij zijn mond open en propt het broodje diep naar binnen. Zijn hoofd knikt naar voren, het lijkt of hij moet kokhalzen. Heftig kauwen volgt, waarbij zijn onderkaak een ellips beschrijft onder de bovenkaak, als bij een herkauwende koe. Na een paar luide smakken slikt hij. Zijn hele gezicht doet mee, het kuifje springt op en neer. Hij propt de rest van het kadetje naar binnen, op diezelfde manier: diep in zijn keel, alsof er een knopje op zijn huig zit waarmee hij de boel in beweging zet.

Ik draai mijn gezicht af en hoor de vrouw aan haar broodje beginnen. Het groene landschap glijdt voorbij. Een tegemoetkomende trein passeert met luid geraas. Als ik weer de coupé in kijk, is de man bezig een tweede kadetje klaar te maken. In mijn ooghoek zie ik hem het verorberen. Nog kauwend maakt de vrouw een prop van het belegzakje met het vrolijke varkentje, buigt voor me langs, drukt zwaar tegen me aan en gooit de rommel in het prullenbakje. De man zit na te smakken, met een verwilderde uitdrukking op zijn gezicht. Hij steekt zijn middelvinger in zijn mond, beweegt er mee langs zijn voortanden en peutert in de richels ertussen.

Uit zijn borstzakje haalt hij een wit, rechthoekig doosje tevoorschijn. Jordan tandzijde staat er op. Met een zwaai trekt hij er een halve meter draad uit. Gauw kijk ik weer naar buiten, naar zo'n bedrijventerrein waar aan de buitenkant niets van bedrijvigheid is te merken. In mijn ooghoek zie ik zijn elleboog bewegen. Ik kan niet nalaten even te gluren. Hij bestudeert juist de draad. Er zit een rood vezeltje op. Met zijn lippen hapt hij het eraf en flost verder. Iets wits spat tegen de ruit. Ik concentreer me op de horizon. Als ik iets vochtigs tegen mijn wang voel, draai ik me met een ruk om. De man trekt de tandzijde tussen de vingers door en geeft het aan de vrouw. Zijn hand veegt hij af aan zijn broek.

Ik haal diep adem en wil iets zeggen, maar er komen geen woor-

[p. 21]

den uit mijn mond. Mijn maag staat dat niet toe. Het is of de twee me nu opeens ontdekken. De vrouw kijkt me aan met een stralende lach. Overal tussen haar tanden zit wittig spul, hier en daar steken vleesdraadjes uitdagend naar voren. De tweede poging iets te zeggen, wordt verijdeld door een reflex van mijn slokdarm. Ik houd mijn adem in, terwijl ik mijn spullen pak. Als de vrouw de gebruikte tandzijde in de wittige substantie zet, moet ik kokhalzen. De ogen van de man schieten naar mijn gezicht. Met opeengeperste lippen probeer ik me langs hen heen te wurmen. Een scheut brandend zuur schiet omhoog, rechtstreeks mijn mond in. Ik slaag er maar net in het binnen te houden. Het laatste dat ik van de twee zie, is het gezicht van de man. Eerst bekijkt hij me met grote verbaasde ogen. Dan verschiet alles - de wenkbrauwen, de mond, de wangen, de rimpels, het kuifje - in een geluidloze schreeuw van absolute walging.