De Tweede Ronde. Jaargang 19

Het evangelie van Nabokov
Rien Verhoef

Het werk van Nabokov heeft mij als vertaler in de loop der jaren in één opzicht meer dan eens doen denken aan de bijbel. Met een hardnekkigheid gereformeerden waardig bleken adepten vast te houden aan de in hun ogen enige en ware exegese. Hoe sterk ook soms de stroom waar ze tegenin roeiden, de HEERE was en bleef met 3 e's, zeg maar. Dat ging zover dat Guus Luijters zich telkens weer grommend vastbeet in oude Coutinho-vertalingen (ook als je niet zo heel veel Engels hoefde te kennen om te zien dat die kant noch wal raakten), dat Rudy Kousbroek weigerde zijn flaptekst

[p. 228]

voor Lolita aan te passen aan mijn vertaling (zodat alleen ikzelf nog in zijn ‘helse oven van toegespitste lust’ mijn ‘hellevuur van gebalde begeerte’ herken) en dat Herman Mock in zijn kritiek op mijn vertaling van de befaamde crack of light in de beginzin van Speak, Memory vast bleef houden aan zijn ‘lichtflits’, ook al bevestigde de Russische vertaling van Nabokov zelf mijn ‘kiertje licht’.

Natuurlijk is er voor die stampvoetende starheid een min of meer psychologiserende verklaring te verzinnen (‘duistere teksten roepen bij hun exegeten een bevlogenheid op die zich uit in blikvernauwing: hun begrip heeft al zoveel inspanning gekost dat het er bij hen gewoon niet in wil dat ze heel misschien iets verkeerd hebben gezien en al hun moeite vergeefs is geweest’), maar dat zou in dit verband, gelet op Nabokovs dunk van de ‘Weense kwakzalver’, vloeken in de kerk zijn.