De Tweede Ronde. Jaargang 17

[p. 15]

Transplantatie
Viktor Frölke

‘The state of the world, present or imminent, is a delicate balance of terror.’
(A. Wohlstetter)

Notling schold zachtjes. Met één hand frommelde hij een pakketje in folie gewikkelde drumsticks door het raam naar buiten. De lucht naast hem zoog het vlees als een gulzig beest op. Bruin-rode drab droop langs het glas. In de spiegel zag hij hoe de kippetjes neurotisch in zijn kielzog dansten.

Het was niet Notlings gewoonte om met voedsel te gooien. Maar dit was een uitzondering. De Al richting Antwerpen, afslag St Job in 't Goor. Gemarineerde koude kip. Voor onderweg, had ze gezegd.

Hij grinnikte en gaf nog een peut gas. ‘Zware voet,’ schreeuwden de borden langs de weg. Het stoicijnse wijzertje bleef steken bij 155.

Het was vrijdag, laat in de ochtend. De cd-speler speelde Schubert. Hier voor hem, kaal en uitgestrekt, lag de wereld en hij sneed haar recht middendoor. Mirjam zat thuis. Kinderen veilig opgeborgen in scholen. Een Brussels weekendje lonkte. Met Anne Beth.

Waarom ging hij niet vaker naar wetenschappelijke congressen? Hij ontving genoeg uitnodigingen. Met een beetje fantasie kon hij elke maand wel een medische praatgroep in Belgie bezoeken. Waarom moest er in het weekend altijd gezeild worden, op dat eeuwige IJsselmeer, in altijd hetzelfde gezelschap? Medemblik-Hoorn-Medemblik. Enkhuizen-Hoorn-Enkhuizen. 's Avonds dronken worden in de barretjes... Het IJsselmeer kwam Notlings strot uit. De vooruitgang in de medische wetenschap leek hem oneindig veel belangrijker. In elk geval zonder gezin: dat vrijwillig aangegane wurgcontract.

Notlings Mercedes 500 SE, die meer weghad van een tank dan een personenauto, dreunde over het glimmende asfalt van de voortzet-

[p. 16]

ting van de Al tussen Antwerpen en Brussel. Spiksplinternieuw, dit gevaarte, en inderdaad een beetje fors, vergeleken met het lichaam dat het moest vervoeren. Hij genoot ervan, alsof hij voor het eerst achter het stuur zat. Het deed hem denken aan joyriden - zijn jeugdzonde. De tijd dat hij 's nachts zijn vaders auto meenam, zo rond zijn zestiende - verdomme, dat was een sensatie, al ging je niet harder dan vijftig omdat je hem niet in zijn drie kreeg. Volgens alle wetboeken verboden en toch onschadelijk. Hij kreeg er een erectie van.

‘Triep.’ Het duurde even voordat Notling de platte designhoorn zo tegen zijn oor kreeg dat hij iets kon verstaan. Met zijn bovenbenen nam hij het stuur over, de linkerhand masseerde zijn nek.

Het was Mirjam die informeerde of hij van haar hield. Dat deed ze vaker als hij langer dan 24 uur wegging. Wantrouwig van aard was ze niet, vermoedde hij, maar ze vond het nodig om hem te herinneren aan zijn beloften. Notling stelde haar gerust, verbrak de verbinding en belde opnieuw, nu naar Leuven. Onmiddellijk toen hij een klikje hoorde, ten teken dat hij Beth's antwoordapparaat te horen zou krijgen, legde hij neer. Het liefst wilde hij alle antwoordapparaten ter wereld tegelijk laten vernietigen. Het idee dat hij door een machine te woord werd gestaan, en daarvoor moest betalen, vond hij een affront. Hij moest erop vertrouwen dat ze er was. Maar aan vertrouwen heb je niets, wist Notling. Vertrouwen is iets voor laat op de avond, met zogenaamde kennissen, bij een glas cognac en ‘vertel nog 'ns’. De volgende ochtend was alles doorgespoeld, uitgewist.

Hij regelde zijn afspraken liefst tot in detail, bevestigde ze en herbevestigde ze. Vaak tot gekwordens toe van de tegenpartij. Toch kon hij zich niet herinneren ooit tijd te hebben verspild door andermans nalatigheid.

Notling haalde een Lucky Strike tevoorschijn uit zijn borstzak, stak hem aan en inhaleerde diep. De uitgeblazen rook week uiteen tegen de voorruit. Hij moest God op zijn blote knieën danken dat er vanochtend geen file stond. Er was zelfs geen hond op de weg.

‘Wetenschappelijk congres over hechten,’ sprak Notling in een speakertje, sigarettenas van zijn revers vegend. ‘Belgische Maatschappij van Geneeskundigen.’

[p. 17]

‘Quoi? ...c'est qui?’ klonk het uit een gele paal.

‘Monsieur Not-ling,’ blafte Notling, ‘Ouvriez immediatement, s'il vous plait!’

Notling begon uit principe in het Nederlands tegen Walen, en in het Engels tegen Fransen. Om hun te laten merken dat er nog meer talen waren dan het Frans. Een stil en zinloos protest.

‘Excuseer!’

De hefboom van de parkeergarage ging omhoog en Notlings lijkwagen schoof geruisloos over het beton de donkere ruimte in.

Notling rommelde in de gigantische achterbak. Hij had daaruit niets nodig, zag hij. Zijn koffer kwam pas later van pas, in het hotel, met Anne Beth. Een grijns trok om zijn mond. Alleen zijn dokterstas, een bullebak van een ding, sjouwde hij mee onder zijn arm. In de lift zette hij hem neer, keek op zijn horloge en ging met een hand door zijn haar.

Edward Notling was onlangs 38 geworden. Een respectabele leeftijd voor een gerespecteerd plastisch chirurg. Hij was wat een trendgevoelig tijdschrift had genoemd een man in bonus en deed niets om dat te verhullen. Vroeg iemand hem hoe het met hem ging, dan kaatste hij de vraag terug: ‘Geef me een reden waarom het slecht met me zou gaan.’ Bij vreemden leidde dit vertoon van ijdelheid tot een meewarige glimlach. Zij dachten er het hunne van.

Hij sprak nooit over zichzelf en ook niet over zijn werk, behalve met Mirjam als hij dacht dat zijn baan op het spel stond. Zelfs in staat van dronkenschap vertrouwde hij vrienden niets toe. Drongen ze aan, dan ontkende hij problemen te hebben - van welke aard ook. Dus waarover wilden zij het precies met hem hebben? Of waren ze er misschien op uit om hun eigen vuil over hem uit te storten? ‘Alleen zieken hebben een probleem,’ luidde zijn verklaring, ‘namelijk met hun gezondheid.’

Notling liep naar het toilet, zette zijn koffer naast de wastafel en begon zijn gezicht te spoelen. Door zijn vingers keek hij in de spiegel naar zijn kop. Een harde kop, met flaporen. Iemand had eens aangeboden die recht te zetten. Maar ze misstonden hem niet, had Anne Beth gezegd. Het had iets jongensachtigs. Maar die nek! Met afschuw trok hij aan het kwabbende vel onder zijn kaak.

Hij dacht aan de lezing die hij zou houden. Geen punt. Notling

[p. 18]

genoot aanzien in zijn vak. De gruwelijkste brandwonden dichtte hij als geen ander met elders van het lichaam geschaafd weefsel tot een nauwelijks zichtbaar litteken.

Hij was een begenadigd spreker. Eentje die voor de vuist weg een betoog kon houden dat ergens over leek te gaan. Het onderwerp? Transplantaties, zijn idee. Nieuwe, kosmetische hechtmethoden - daar experimenteerde hij dagelijks mee. Goed: wekelijks. Maar had hij er, wetenschappelijk gezien, iets belangwekkends over te melden?

Zijn publikaties waren op één hand te tellen. Vijf jaar geleden was hij pro forma gepromoveerd. Zijn proefschrift, over een chirurgische behandeling van schurft, had hij min of meer afgeraffeld. Hij was een man van de praktijk. Alleen zijn verrichtingen telden. Collega's waren jaloers op zijn produktie.

Hij hield zijn sigaret onder de kraan en wierp de peuk in de prullenmand. Toen hij de deur opende kwam hem het geroezemoes tegemoet van een zaal die op iets belangrijks zat te wachten.

Notling loodste zijn auto naar boven de straat op. De route naar Hotel d'Ixelles, zijn vaste plek in Brussel, vereiste geen nadere bestudering van het stadsplan.

D'Ixelles was een klein, onopvallend hotel. Middenklasse, beslist niet poenerig. Wie niet wist waar de ingang zat, zoals je kon verwachten van nieuwe gasten, kwam waarschijnlijk nooit of pas na lang zoeken binnen. Toeristen waren er al helemaal niet.

Notlings Mercedes viel ietwat uit de toon tussen de middenklassers op de kleine parkeerplaats, maar Belgen zijn wat gewend, niet? Het grind kraakte onder zijn schoenen toen hij met zijn koffer naar de ingang liep.

‘Dag. Notling. Kamer 303?’ sprak Notling op gedempte toon tegen de receptioniste. Hij kende haar. Zij hem waarschijnlijk ook. Zij leek op de hoogte van het arrangement. Dat was voldoende. Vriendschappelijkheden waren hier niet op zijn plaats. Notling had zijn vaste kamer. Alles zakelijk, geen confidenties.

Een nagel waarvan de lak half was afgesleten ging een rijtje namen langs. ‘Attendez... Notling, oui. Hier heeft u uwen sleutels. U weet het te vinden?’

Of er nog boodschappen waren, wou Notling weten, terwijl hij haar naambordje bestudeerde en zich probeerde voor te stellen wat voor welving daaronder zat. Zoiets als Beth waarschijnlijk.

[p. 19]

Geen boodschappen.

Uitstekend.

Notling stommelde de houten trappen op naar boven. In kamer 303 gooide hij zijn koffer op bed en ging er zelf in foetushouding naast liggen. Er ging niets boven een maagdelijke hotelkamer, in al zijn eenvoud en efficiency.

Het was vijf uur. Om zeven uur zou Anne Beth in café Antoine zijn op de Rue Dansard.

Als ze er niet was, dan zou hij het instrumentarium uit zijn tas pakken en haar laten boeten tot de dood er op volgde.

Notling, tip top in pak met nog natte haren, was te vroeg. Natuurlijk was hij te vroeg. Hij was nooit te laat en exact op tijd komen was fysiek onmogelijk.

Hij gaf zijn jas af en stelde zich op aan een tafeltje bij het raam met uitzicht op het hele café, inclusief de ingang, bestelde een glas bier en griste van de stoel naast hem een krant. Hij haalde de voorpagina van de krant tevoorschijn en zag dat het om een exemplaar van Le Soir ging. Hij wilde hem weer terugleggen, tot zijn oog viel op een kort bericht, met een kop die repte van het plaatsje St Job in 't Goor. Vluchtig las hij het stukje, waaruit hij afleidde dat er richting Antwerpen een file had gestaan. Hij begon het berichtje nog eens, langzamer door te lezen, totdat hij aan zijn oorlel een stel vochtige lippen voelde en daarna een tong, die zijn gehoorgang in wilde.

‘Eindelijk. Kreng...’ Notling stond op en sloot Anne Beth in zijn zware armen - zo hard totdat ze een kreetje slaakte.

‘Ik dacht dat je nooit zou komen,’ loog hij. Het was amper kwart over zeven. ‘Waar was je vanmiddag?’

‘Hoe was het congres?’

‘Voortreffelijk,’ baste Notling door het café. Ze gingen tegenover elkaar zitten. ‘Lezing duurde precies 25 minuten. Daarna heb ik een sleetje dia's vertoond. Geen gelegenheid tot vragen stellen. Ik zei dat ik onmiddellijk weg moest. Daarna heb ik vanachter in de zaal, met een broodje in de hand, zitten luisteren of ze mijn behandeling niet al te schofterig vonden. Zeg me wat ik moet bestellen.’

‘Wit met ijs,’ zei Anne Beth. ‘Jezus. Ik geloof dat ik je gemist heb.’

Anne Beth was geen Belgische, hoewel haar uiterlijk dat misschien

[p. 20]

deed vermoeden. Ze was het buurmeisje uit Vreeland. Een beetje deftig, een beetje ouwelijk voor haar doen. Ze lachte hard. Dat was het enige wat Notling niet aan haar beviel.

Haar gedistingeerdheid was in zijn bijzijn snel verdwenen. Wat drank op en Anne Beth werd brutaal, slordig. Zelfs een beetje viezig. Duivels aantrekkelijk, vond Notling.

Anne Beth zat op kot in Leuven. Ze studeerde medicijnen, wat anders? Ze was, schatte Notling, behoorlijk slim, al had ze een matig geheugen - wat goed uitkwam. Ze wilde interniste worden en zich over een paar jaar met Notling ergens in de rimboe vestigen om het kreperende deel der mensheid te redden. Romantische flauwekul volgens Notling, maar hij peinsde er niet over om deze zeepbel lek te prikken. Die zou vanzelf wel verdampen.

Notlings voorstel was om eens niet in een of ander druk restaurant te dineren (en laat op de avond verzadigd naast elkaar in slaap te vallen, wat verspilling was), maar om direct het bed in te duiken in Hotel d'Ixelles. En dan ter plekke, na gedane arbeid, een vette maaltijd aan te laten rukken.

‘Is dit die nieuwe bak waar je het over had’ vroeg Anne Beth op weg naar het hotel. Beiden beseften wat ze over enkele minuten aan het doen zouden zijn, dus een zinnig gesprek was uitgesloten. Bovendien viel er niets meer te bespreken. Er moest gehandeld worden.

‘Een beetje meer eerbied alsjeblieft. Dit ding heeft me een rib uit m'n lijf gekost.’ Notlings spot was half gemeend. Geloof nooit de man die grappen maakt over zijn eigendom.

‘Poe poe.’ Beth zette haar hakken op het dashboard en draaide de radio aan.

Nog net ving Notling een deel van het nieuws op, waarin melding werd gemaakt van een ongeval op de Al bij de afslag St Job in 't Goor. Een motorrijder was tegen de vangrail opgeknald, nadat hij met zijn voorwiel was uitgegleden over rondslingerende kippebotten. De drieentwintigjarige man, van net over de grens, was in kritieke toestand overgebracht naar het ziekenhuis van Antwerpen.

‘Hoor je dat,’ zei Beth. ‘Uitgegleden over botjes. Dat geloof je toch niet.’

Notling trapte op de rem.

‘Nee,’ zei hij. Het leek alsof er duizend mieren bezig waren zijn hoofdhuid kaal te vreten.

[p. 21]

‘Is er iets?’

In één beweging pakte Notling Beths spullen van de achterbank en smeet die op haar schoot.

‘Of je zo vriendelijk wilt zijn uit te stappen,’ zei hij ter verduidelijking. Ze waren midden in een woonwijk.

‘Opgerot.’

‘Lul,’ hoorde hij haar roepen toen hij de deur achter haar dichttrok. ‘Zal ik dat domme vrouwtje van je 'ns bellen? Vuile klootzak!’

Doe geen moeite, dacht Notling.

Hij moest Ixelles nog langs, om zijn koffer op te pikken.

Ter hoogte van Breda belde hij Mirjam.

‘Hoe was het?’ Hij had haar wakker gebeld.

‘Houd je het bed warm?’ vroeg Notling, met een dun stemmetje. ‘Ik kom iets eerder terug.’

Notling stopte om benzine te tanken. Omkeren zou onzin zijn. Er viel niets te zien. Een verlaten stuk snelweg, hel verlicht door de ontelbare Vlaamse lantaarnpalen. Geen spoor te bekennen. Naar het ziekenhuis? Misschien kon hij zijn diensten aanbieden? Absurd.

‘Wat komt u hier doen? Bent u familie?’

Nadat hij betaald had, liep Notling terug naar zijn auto. Naast het rechtervoorwiel zaten twee jongens in legerjassen op de stoeprand. ‘Amsterdam?’ vroeg er een, zijn hoofd licht opgeheven en nu zichtbaar in het TL-licht van het tankstation: een vlasbaardje. Notling knikte, hoewel het nogal om was.

Het baardje kwam naast hem in de auto zitten. De ander, die half sliep, of stoned was, ging achterin. Toen Notling optrok, zag hij in zijn spiegel eerst hoe zijn hoofd opzij zakte en daarna zijn hele bovenlijf omviel.

‘Goed man.’

‘Wat is goed?’

‘Bij Mercedessen probeer ik het meestal niet eens. Dat zijn allemaal a-sociale klootzakken - zijn dat.’

Ze zwegen.

Notling schoof Schubert terug in de cd-speler, maar zette hem even daarna weer af. De collectie in de auto bevatte verder alleen Vive la France deel 1, 2 en 3. Van Mirjam.

De jongen naast hem staarde uit het raam.

‘Ik ruik kip,’ zei hij, voordat ook hij in slaap viel. ‘Lekker.’