De Tweede Ronde. Jaargang 14

[p. 166]

Vier gedichten
Peter Porter^*
(Vertaling Peter Verstegen)

Rapport van een consument

De naam van het geteste produkt is ‘het leven’,
ik heb het toegestuurde formulier ingevuld
en weet dat mijn antwoorden vertrouwelijk worden behandeld.

Ik kreeg het cadeau,
het heeft me niet veel gedaan in het gebruik,
van mij had het wel wat spannender mogen zijn.
Het voelde wel prettig aan,
maar het gaf een beetje vies af aan je handen.
Zuinig was het niet
en ik heb er veel meer van gebruikt dan ik dacht
(ik heb nog ongeveer de helft over, schat ik,
maar het is moeilijk te zeggen) -
de gebruiksaanwijzing is behoorlijk lang,
maar met zo veel dingen om aan te denken

* Peter Porter werd geboren in Brisbane, 1929, en vertrok op 22-jarige leeftijd naar Engeland, waar hij weldra naam maakte als dichter. Hij is er sindsdien gebleven, zodat zowel Engeland als Australië hem als dichter claimen. Porters poëzie is een vorm van intellectueel parlando met veel actuele verwijzingen. In 1983 verscheen zijn verzamelbundel Collected Poems. De hier vertaalde gedichten stammen uit de jaren 1960/70. Het vierde gedicht borduurt verder op het eind van ‘Les liaisons dangereuses’.

A Consumer's Report

The name of the product I tested is Life,
I have completed the form you sent me
and understand that my answers are confidential.

I had it as a gift,
I didn't feel much while using it,
in fact I think I'd have liked to be more excited.
It seemed gentle on the hands

but left an embarrassing deposit behind.
It was not economical
and I have used much more than I thought
(I suppose I have about half left
but it's difficult to tell) -
although the instructions are fairly large
there are so many of them

[p. 167]

[Nederlands]

weet je niet waar je op moet letten, te meer
omdat er veel tegenstrijdigs in lijkt te staan.
Ik zou zeggen dat je het uit de buurt
van kinderen zou moeten houden -
Je weet eigenlijk niet wat je er
aan hebt. Een kennis van me zei: 't is alleen
om de maker ervan uit de WW te houden.
De prijs is ook veel te hoog.
Wat ze niet allemaal verzinnen en zo snel,
per slot heeft de wereld het er
duizend miljoen jaar zonder kunnen doen,
dus wat moeten we ermee?
(Tussen haakjes, kunt u alstublieft doorgeven
dat ik niet wil worden aangesproken als ‘de respondent’,
dat woord staat me tegen.)
Je schijnt een massa verschillende merken te hebben,
maat en kleur zouden gelijk moeten zijn,
het zit niet lekker, het is waterproef
maar niet hittebestendig en houdbaar is het ook niet,
al kom je er moeilijk vanaf:
steeds als ze de prijs verlagen, lijken ze
er minder in te doen - als je zegt dat je niet
geïnteresseerd bent, krijg je het evengoed thuis.
Ik geef toe: het produkt is gewild,
't is opgenomen in de taal; mensen zeggen zelfs
dat ze er helemaal vóór zijn.
Ik persoonlijk vind dat er te veel poeha over gemaakt wordt,
zoiets kleins waarvoor mensen zich maar al te gauw

[Engels]

I don't know which to follow, especially
as they seem to contradict each other.
I'm not sure such a thing
should be put in the way of children -
It's difficult to think of a purpose
for it. One of my friends says
it's just to keep its maker in a job.
Also the price is much too high.
Things are piling up so fast,
after all, the world got by
for a thousand million years
without this, do we need it now?
(Incidentally, please ask your man
to stop calling me ‘the respondent’,
I don't like the sound of it.)
There seems to be a lot of different labels,
sizes and colours should be uniform,
the shape is awkward, it's waterproof
but not heat resistant, it doesn't keep
yet it's very difficult to get rid of;
whenever they make it cheaper they seem
to put less in - if you say you don't
want it, then it's delivered anyway.
I'd agree it's a popular product,
it's got into the language; people
even say they're on the side of it.
Personally I think it's overdone,
a small thing people are ready

[p. 168]

[Nederlands]

van hun slechtste kant laten zien. Volgens mij
moeten we er geen aandacht aan geven. Of de experts
op dit gebied nu filosofen heten, of marktonderzoekers,
of historici, wat kan ons dat schelen?
Wij zijn de consumenten en maken uiteindelijk
de dienst uit. Al met al ben ik dus wel in de markt.
Maar de vraag of ik het ook ‘de beste koop’ vind,
laat ik liever open tot ik het concurrerende
produkt in huis heb dat u mij sturen zou.

[Engels]

to behave badly about. I think
we should take it for granted. If its
experts are called philosophers or market
researchers or historians, we shouldn't
care. We are the consumers and the last
law makers. So finally, I'd buy it.
But the question of a ‘best buy’
I'd like to leave until I get
the competitive product you said you'd send.

Het beest en de beauty

Zijn angst klonk bij dag nooit luid, maar zwol 's nachts aan
Tot gefluister over een moeder die stierf in het houten huis,
Hij had dat fantastisch geluk: een meisje dat uit Parijs
Haar kleren betrok, en nog hersens had ook, verkoos
Hem als haar minnaar. Eenentwintig en door de wol geverfd,
Zodat zij zijn handen 't voorgevoel van kleren wees,
Eerst kuste ze hem op een feestje en daarna
Deden zij wat hij altijd vermoed had bij haar thuis.

Beast and the Beauty

His fear never loud in daylight, risen to a night whisper
Of a dead mother in the weatherboard house,
He had this great piece of luck: a girl
In Paris clothes, ex-school monitor, chose
Him for her lover. Twenty-one and experienced,
She showed his hands the presentiment of clothes
And first at a party kissed him, then took
Him home where they did what he'd always supposed.

[p. 169]

[Nederlands]

Haar wereldsheid was een groot genot voor hem:
Haar pa en moe dronken, er werd met serviesgoed gekeild,
Hun huwelijk een sof, de leveranciers bij hun voornaam
Genoemd - dat democratisch gedoe had iets geils,
's Ochtend Toppop-parade en de Daily Express,
En toch plots de kriebel van wanhoop, het wonderlijk gevoel
In King's College Chapel, de diepte die leefde in haar ziel,
Haar sexy gedoe was niet meer dan een levensstijl.

Maar de wereldsheid koos voor zijn dood - de kriebel begon
Aan de binnenkant van de huid. Haar dronken familie van
Snelle jonge advocaten met kennis van wijn, er werd
Door echte landjonkers gevochten om haar hand.
Op zolder kisten vol niet gering erfgoed. Ze gaf
Hem de bons, reageerde niet meer, zijn wereld kromp tot
Cafetaria-eten en de nachtwake voor haar huis,
Achtervolgd door haar echte tranen, hunkerend in zijn bed.

Dus zit hij alleen in leeszalen, wanschapen en harig van ziel,
Opnieuw een beest dat wacht op de lust van een kus die hem
Zijn mensenlucht hergeeft, de smaak van een vrouw op zijn tong.

[Engels]

Her sophistication was his great delight:
Her mother and father drinking, throwing things,
The unhappy marriage, the tradespeople on Christian
Name terms - all the democratic sexiness - mornings
With the Pick of the Pops and the Daily Express
And yet the sudden itching despair, the wonder in King's
College Chapel, the depth that lived in her soul
Of which this raciness was only the worldly covering.

But the sophistication chose to kill - the itch
Was on the inside of the skin. Her family of drunks
Were shrewd, wine-wise young barristers and gentlemen -
Farmers fought for her hand. In the loft there waited trunks
Of heirlooms to be taken seriously. He found himself
Ditched, his calls unanswered, his world shrunk
To eating in Lyons', waiting outside her house at midnight,
Her serious tears to haunt him, boiling on his bunk.

So he sits alone in Libraries, hideous and hairy of soul,
A beast again, waiting for a lustful kiss to bring
Back his human smell, the taste of woman on his tongue.

[p. 170]

Metamorfose

Dit nieuw costuum van mij, merk Daks, groenig bruin,
De knopen oesterkleurig, één split, pijpen die strak
Toelopen, geen vest, ruig tweed, het zal iets voor mij doen:
Het straalt verantwoording uit en een nieuw bestaan -
Ik betaal twee pond aan, betaal het in zes maanden af,
't Geeft fase 1 van mijn verandering te zien,
Ik ben maar het imago dat ik opdring aan de stad.

De stad wil mij wel: mijn magere spiegelbeeld
Pronkt met zichzelf in etalages, het best staat
Mij het decor van een juwelier met veel fluweel -
Ik laat mij trouwringen tonen - mijn figuur is een en al
Kleren, het stopverfmasker van mijn gezicht verraadt
Het aroma van arrogantie en is boordevol
Van erkend zijn - eindelijk ben ik mijzelf.

Ik wacht in de kroeg, mijn pils voor mij op de tap.
Dan kom jij binnen - hoeveel tijd heeft de liefde gehad,
Hoe rubriceer je die dagen? We geven elkaar te verstaan
Elkaar nog te missen - ik vertel je niet meer dan
Een deel van de waarheid - jij een wreed verhaal opgebouwd
Uit mannen: ‘Het was eerst niks maar hij leert al wat.’
Over zijn auto, zijn drank en zijn vrienden wordt verder gepraat.

Metamorphosis

This new Daks suit, greeny-brown,
Oyster-coloured buttons, single vent, tapered
Trousers, no waistcoat, hairy tweed - my own:
A suit to show responsibility, to show
Return to life - easily got for two pounds down
Paid off in six months - the first stage in the change.
I am only the image I can force upon the town.

The town will have me: I stalk in glass,
A thin reflection in the windows, best
In jewellers' velvet backgrounds - I don't pass,
I stop, elect to look at wedding rings -
My figure filled with clothes, my putty mask,
A face fragrant with arrogance, stuffed
With recognition - I am myself at last.

I wait in the pub with my Worthington.
Then you come in - how many days did love have,
How can they be catalogued again?
We talk of how we miss each other - I tell
Some truth - you, cruel stories built of men:
‘It wasn't good at first but he's improving.’
More talk about his car, his drinks, his friends.

[p. 171]

[Nederlands]

Ik let op de woeste spiegel achter de bar -
Een mooie meid naast me lacht - zij is echt
En haar spijt is ook echt. Ach, had ik maar
Een auto - mijn statige ik krimpt samen, smelt weg;
Als in een weerwolf-film ben ik een monster, ver
Onder de kraag - mijn vingers knakken, mijn dwingelandspak
smoort mij en omvat mij met zijn vuur.

[Engels]

I look to the wild mirror at the bar -
A beautiful girl smiles beside me - she's real
And her regret is real. If only I had a car,
If only - my stately self cringes, renders down;
As in a werewolf film I'm horrible, far
Below the collar - my fingers crack, my tyrant suit
Chokes me as it hugs me in its fire.

Madame de Merteuil over ‘Het verlies van een oog’
(Vertaling Wiebe Hogendoorn & Peter Verstegen)

Geen post. Wat blijft er zo over van
Een briefstijl waar ik zonder ijdelheid
Prat op kon gaan: schaken met
Een domme pastoor, het geven van
Slechte raad over abortus aan meisjes
Met spitse kin, door geen zonde te ruïneren,
En waar geen pantoffelheld iets aan verpest.
Delphine heeft twee katjes - hoe verlok ik
De zoon van de meid om er zijn kater, halfblind
En gebocheld, op los te laten. Wij twee
Houden als Cerberus toezicht op het duister.

Madame de Merteuil on ‘The Loss of an Eye’

No letters. What's to become of an
Epistolary style it was no
Vanity to pride oneself on: chess
With a stupid curé, giving bad
Advice about abortions to girls
With long chins whom no vice could ruin
Nor uxoriousness ever spoil.
Delphine has two kittens - how can I
Wheedle the cook's son to set his humpbacked
Tom on them? The tom is almost blind. We're two
Cerberus surveyors of the dark.

[p. 172]

[Nederlands]

Vandaag een jongmens op bezoek. Ik rook
De lucht van verveling, de valstrik sloot
Zich in zijn blik, een provinciaalse zucht
Naar roem - lepe liefdesdagboekanier
Die wacht op de ouderdom om de oren der wereld
Dicht te smeren met zedeprekend vernuft.
Gezeten aan een moreel maaltje perziken
Ben ik opnieuw zwanger van eigenliefde.
Als kneus, met de kas van mijn dode oog
Klef van de zon, kies ik voor werk.
Nog steeds kan ik de val beramen
Van een seminarist (een afgeprijsde Pascal
Met wratten), een dorps-Sévigné
Te schande maken, kalm wachten tot
De dood zo beleefd is om langs te komen
Bij een oude vrouw die ruikt naar sering, terwijl
Haar personeel bij daglicht kwaad verricht.

[Engels]

A young man called today. I recognized
The smell of boredom, the trap closing
In his eyes, a provincial appetite
For fame - the foxy diarist of love
Just waiting for old age to wax the world's
Ears with sententious aphorisms.
Sitting before a moral dish of nectarines,
I am pregnant again with self-love.
Crippled, sun stickying the socket
Of my dead eye, I choose work.
I can still plot the overthrow
Of a seminarist (a cut-price
Pascal with warts), plan the humbling of
A local Sévigné, wait calmly
For death to pay the courtesy of a call,
An old woman smelling lilac while her
Functionaries do evil in the sun.