De Tweede Ronde. Jaargang 12

[p. 162]

Vertaalde poëzie

[p. 163]

Vier gedichten
Aleš Debeljak^*
(Vertaling Maja de Graaf)

[I]

Genoeg woorden. Ik val liever in slaap. Boven mij de vlucht
wilde ganzen, in mij een droge hoest en smeulende as.
De haan op het dak draait in de wind. Als laatste ben ik overgebleven.
Het wordt tijd dat ik de akoestiek van de stilte word,

een verzwegen terloopse dialoog. Ik zal niemands kreet meer
zijn, gevangen in het gele hart van de barnsteen.
De sterren zijn koud, de mensen in hun woningen steken de
lichten aan. De echo van de nacht bestrijkt de wereld. Wat

kan ik nog verwachten, wat kan ik nog geven? Ik heb het ritme
van de lichamelijke pijn onthouden, waarmee elke dag de wereld begint.
Ik ken de verblinding van gelijkenissen en oude geschriften,
graag zou ik weer alleen zijn. Als het gehuil van een baby zo alleen.

* Aleš Debeljak (Ljoebljana, 1961) studeerde filosofie en sociologie, en werkt als wetenschappelijk onderzoeker aan Syracuse University in de Amerikaanse staat New York. Hij publiceerde drie bundels. De hier vertaalde gedichten behoren tot een cyclus in zijn tweede bundel Slovar tis̆ine (Woordenboek der stilte), 1987. Debeljak is ook essayist.

[Sloveens]

Dovolj je besed. Rajši zadremam, Nad mano let
divjih gosi, v meni suh kašelj in žerjavica. -
Piš vetra obrača strešnega petelina. Na koncu
sem ostal jaz. Zares je že čas, da postanem

akustika tišine, zamolčani sprotni dialog. Ne bom
več nikogaršnji krik, ukristaljen v jantarno sre-
dico. Zvezde so mrzle, ljudje v stanovanjih prižigajo
luči. Po svetu gre ultrazvok noči. Kaj lahko še pri-

čakujem, kaj lahko še dam? Zapomnil sem si ritem
telesne bolečine, s katero se vsak dan začenja svet.
Poznam slepila podob in starih spisov, rad bi bil
spet sam. Kakor dojenčkov jok, ko ga mati zapusti.

[p. 164]

[II]

Angst doortrekt je en wanhoop: elk voorwerp dat in je kamer
staat en overal elders heeft zijn eigen naam.
Een duizeling vult jouw dagen, onbeweeglijk registreer je het wazige
beeld van de t.v., de lege pleinen,

de ruggen van de boeken en platen: de verlaten hemel
herhaalt deze wanhoop op het dunne ijs, blauw overspant
hij een plas. Waardeloos gevormde wolken,
weinig liefde! Met de lippen, angstiger dan je zelf denkt,

glijd je tastend over de onbeweeglijkheid van de dingen. Het
kloppen van het bloed verstoort de stilte niet, alleen jij lijdt nog.
Jouw pijn, omdat je niet wilt zijn wat je bent: zaken
die ook zonder jou voortduren. Waarvoor jij al dood bent als een

verkreukel de roos.

[Sloveens]

Srh te strese in brezup: vsaka stvar v tvoji
sobi in kjerkoli drugje, vsaka ima svoje ime.
Vrtoglavica ti napolnjuje dneve, nepremično opa-
zuješ motno sliko televizije, prazna dvorišča,

hrbte knjig in plošč, ozka stopnišča: pusto nebo
ponavlja ta brezup na tenkem ledu, modrikasto raz-
petem čez neko lužo. Brezvredne oblike oblakov,
kako malo ljubezni! Z ustnicami, bolj plašno kot

si misliš, tipajoče polziš čez negibnost stvari. In
bitje krvi ne zmoti tišine, trpiš samo še ti. Kakor
tvoja bolečina, da nočeš biti to, kar si: stvari, ki
trajajo brez tebe. Zanje si že mrtev kot zmečkana vrtnica.

[p. 165]

[III]

Distance trying to appear
Something more than obstinate
Elisabeth Bishop: Argument

Een nauwlijks waarneembaar bewegen van de lucht, mimosavelden,
een buitengewone geur van een wortel, de gloed van een lantaarn,
die zij in haar opgeheven hand houdt: wat voor ruis hoort zij nu
om haar hoofd, half verdwenen in het avonddonker?

Koud zweet loopt over haar voorhoofd en komt in haar opengesperde
ogen. Het zoute vocht prikt. Zij ziet alles steeds donkerder.
De stilte groeit. Het droge gras onder haar voeten vat vlam. In
een ogenblik zal zij de gelukkige dagen moeten vergeten.

Van haar lippen zal ook jij de droge afdruk van pijn die zich in
haar ophoopt niet kunnen aflezen. De aarde draait gewoon door,
misschien is er ook niets gebeurd. Het bos zwijgt, alle wegen
liggen nog steeds voor haar. Stil staat zij en luistert hoe de leegte klinkt.

[Sloveens]

Distance trying to appear
Something more than obstinate
Elisabeth Bishop: Argument

Težko zaznavno migotanje zraka, polja mimoz,
izredna vonjava neke korenine, žar svetilke, ki
jo drži v dvignjeni roki: kakšen šum zdaj sliši
okrog svoje glave, napol izginule v večernem mrču?

Hladen znoj ji teče po čelu in se steka v razprte
oči. Peče jo slana tekočina. Pogled ji temni. Vse
bolj narašča tišina. Ogenj iz suhih trav se ji prižiga
pod nogami. V trenutku bo morala pozabiti srečne dni.

Na njenih ustnicah tudi ti ne boš razločil suhega odtisa
bolečine, ki se zbira v nji. Zemlja se še naprej vrti,
lahko da se ni nič zgodilo. Gozd molči, vse poti so še
vedno pred njo. Tiho stoji in posluša, kako zveni praznina.

[p. 166]

[IV]

Vochtig asfalt. En de rustige eeuwige stroom van mineralen
in berg en dal. Hij is je onbekend, onverschillig stil als
de korstmossen in de bossen van verre noordelijke landschappen.
Een alledaagse frase uit een gesprek dat eeuwig voortduurt. En

uit vier of vijf woorden bestaat. Die wellicht alleen een liefdes-
melodie overstemt. - De wijzerplaat van de klok gloeit fosforkleurig.
De datum van mijn onmacht. Al lang draag je het vermoeden dat je er
nooit een goede vertaling voor zult vinden. - Als je een taal

zonder werkwoorden zou verzinnen, zou je dan langer kunnen leven? Wellicht.
En het hele gewicht van het voorbijgaan leggen in een nooit uit-
gesproken aanraking. Daarom zal het koken in de schedel en niet alleen
daar. Het gezicht zal verstenen. Op het netvlies zal als een blinde vlek alleen nog Moby Dick blijven liggen.

[Sloveens]

Vlažen asfalt. In spokojni, večni tok mineralov
v hribu in dolini. Neznan ti je, ravnodušno tih
kot lišaji v gozdovih daljnih severnih pokrajin.
Vsakdanja fraza iz pogovora, ki večno traja. In

obsega štiri, pet besed. Ki jih morda preglasi samo
ljubezenski napev. - Številčnica na uri fosforno žari.
Datum tvoje nemoči. Zdavnaj si že zaslutil, da ne boš
nikoli našel pravega prevoda zanjo. - Če bi si izmislil

jezik brez glagolov, bi lahko živel dlje, morda. In vso
težo minevanja bi odložil v nikoli izrečen dotik. Zato
bo vrelo v lobanji in še kje drugje. Obraz bo okamenel.
In na mrežnici očesa bo kot slepa pega ostal le Mobby Dick.