De Tweede Ronde. Jaargang 12

[p. 16]

Verhelderend
Leo Verzuu

We verlieten het bos waarin, min of meer weggemoffeld tussen de stammen van hoog opgaande saaie dennen, kronkelzieke eiken en ranke berken een groen geverfde bouwkeet stond. Mijn onderkomen voor een week, het hare voor twee dagen.

We staken de met puin verharde zandweg over en sloegen een onverhard, met gras begroeid pad in. In trekkersporen spiegelden langgerekte plassen de hemel, eindelijk wolkenloos na een weifelende dag.

Links van ons, langs alweer een dennenbos, een kaarsrechte rij loofbomen. Linden, als ik me niet vergis. Rechts, achter prikkeldraad, zover we konden kijken, licht-, heel lichtglooiende akkers en weilanden, in een heerlijk ritme onderbroken door houtwallen en hier en daar een kreupelbosje. Arcadië, maar dan zonder de klassieke aanwezigheid van handzame herderinnetjes. Meer Memling of Hugo van der Goes voor mijn gevoel.

De zon, nog net niet gestrekt in het bed van de nacht, streelde de aarde alsof hij haar innig lief had. Het gras geurde, zwaluwen scheerden rakelings over de grond en over alles lag de onbeschrijfelijke gloed van een zeldzame avond.

Hoe het kwam weet ik niet, maar aan het eind van het pad bleek dat er diep onder het aangestampte puin in mijn ziel toch nog ergens iets organisch zat, een teer wit worteltje van kennelijk nog niet geheel verstikte hoop. Door een haardun scheurtje in het puin stak het plotseling de kop op. En voor ik besefte wat er aan de hand was, hoorde ik me tegen haar zeggen dat ik haar laatst formeel had willen vragen met me te trouwen. 't Woordje trouwen gaf ik als vanzelf een ondertoon mee waaruit moest blijken dat 't me niet om echt trouwen ging, maar om althans ‘iets’ in de richting van dat burgerlijke gehannes.

De woorden rolden min of meer luchthartig uit m'n mond. Alsof het om een bagatel ging, iets in de marge van het leven. Waarschijnlijk - denk ik - om mezelf in te dekken tegen het antwoord.

[p. 17]

Zoals je je arm voor het gezicht houd als je een mep verwacht. Waarschijnlijk - denk ik - om haar ergernis over zo'n stompzinnige mededeling niet op te rakelen en haar de gelegenheid te geven het onbenullige stekje lachend-achteloos weer de grond in te wrijven.

‘Dank je wel,’ zei ze.

‘Dank je wel,’ zei ze, minzaam.

‘Dank je wel,’ zei ze, minzaam en dodelijk.

Enfin, voeten weer vast op de grond. Geen vuiltje aan de lucht. Wat marginaal geleuter en de zon gaat toch wel weer op. En ook als we dood zijn gaat het leven niet verder en gras is zo grijs als de nacht ... nou ja, in dier voege etcetera.

En zo wendden wij ons ter hoogte van die zerk van het pad en de zon af en gingen het open veld in.

Links van ons pas gemaaid grasland. Daarachter, zo op het oog weggedrukt onder eeuwenoude beuken, een boerderij, met wat agrarische rommel er omheen. Rechts van ons akkers: confectie-mais, waar je god zij dank nog overheen kon kijken; perfect geschoren, hoogpolige rogge; wat lager gerst en nog dichter bij de aarde loof van aardappels - ‘Is dat niet familie van de bella donna?’ zei ze - en voederbieten.

En overal op en onder, tussen en tegenaan, bloemen. Oneindig veel bloemen: nederige, kruipende bodembedekkers, ongenaakbare zelfstandigen, leptosome lummels, steunzoekers, Einzelgänger, waterzuchtigen, klevers, warrelaars, flierefluiters, aristocraten, pretentieloze verrukkingen, ingetogen schitteringen, wiegende meditaties, verstilde extasen en herinneringen aan de toekomst. Lieve bloemen ook en lieflijke. En grassen, talloze grassen. Subtiel en rank hun hoge halmen.

O allerdiepste verrukking, o schizofrene heerlijkheid! Alsof ik niets gezégd en zij niets terúggezegd had - het ongenoegen wurmde als een pier onder de aarde verder - gingen wij samen onder de hemel. Zij liep naast me, voor me, bukte, plukte bloemen voor een veldboeket, rook en liet ruiken, zweeg, sprak, lachte, neuriede, genoot van de stilte, de kleuren, het zingen van de vogels, het weghollen van een kudde schapen, wit als melk, en bleef bij een gat in de houtwal plotseling staan. Ze keerde zich naar me om, wachtte op me, sloeg haar armen om m'n nek, kuste me op m'n lippen, duw-

[p. 18]

de zich van me af en ging weer verder.

O heerlijk mens - laaide er in mijn ziel - sublieme vrouw, allerfijnzinnigst wezen. Ik drink je in als poëzie. Nee, ik begéér je niet. Ik heb je lief! Blauw als een korenbloem je ziel, etherisch en zachtzinnig als het licht tussen de halmen. Alleen jij, lieveling... godverdomme, lieveling! En de zon speelde in haar haar en haar lopen was een gaan, een schrijden.

We gingen nu over een weiland en vonden aan de rand daarvan, tussen de bramen, salomonszegel. Uitgebloeid weliswaar, maar niettemin salomonszegel. Voornaam en lieflijk tegelijk. Ik plukte wat vruchtjes. Voor op haar balkon. Als het lukt. Haar grote balkon onder de hemel van de stad, waar ze in aarden potten en plastic afwasteiltjes op zuidelijke wijze iets paradijselijks creëert. Om tussen te vertoeven, mijmerend of met een boek. En ook wel eens met mij.

‘Nee, dat is geen buizerd,’ - zei ze wijzend in de verte - ‘maar een kraai, buizerds kunnen ook zo op een paaltje zitten.’

Dichtbij een merel, die wat parafrases uitprobeerde op het hem van hogerhand verstrekte thema. Iets verder weg flarden van het adembenemende liedje van een tuinfluiter. Waanzinnig krachtig voor zo'n minuscuul dotje veren. Geen honderd Mozarts zijn in staat zo geserreerd, zo compact en tegelijk zo lyrisch visioenen op te roepen van innigheid en tederheid; van de extatische verrukking die als een bloem van vuur omhoogrijst in de nacht wanneer twee mensen zich met hart en ziel rapsodisch in elkaar verliezen. Vogels, o vogels!

Dieper zakte de zon in de kussens en terwijl zij mij tot mijn onuitsprekelijke vreugde tot háár vreugde toeliet, liepen we door het hoge, verende gras geluidloos in de richting van het bos vanwaar we waren gekomen. Eenmaal weer op de verharde zandweg bukte ze zich om een steen op te rapen en probeerde daarmee een dorre tak van een den te gooien.

Niks toevalligs, denk ik achteraf. Want waar of bij wie ze ook is, overal plukt ze dorre blaadjes van de bloemen in de vazen en de planten in het raam. Dwangmatig, behoedzaam, met uiterst sensibele handen. Alsof ze alles haat wat dor is.

Met een plof viel de steen weer op de grond. Onverrichter zake. Ze probeerde het nogmaals. Weer mis. Ze gaf 't op, lachend. Ze gaf me een kus op m'n lippen en we vervolgden ons pad. Links van ons

[p. 19]

het bos, rechts de uitgestrektheid. Aan de achterkant van de kaalgevreten paardewei, uitgespaard tussen de dennen, koesterden tientallen konijnen zich, rechtop gezeten, de oren gespitst, in de laatste stralen van de zon. Onwezenlijk. Als een plaat aan de wand in een klas van vroeger. Of als een stemmig tafereel uit een boek van Richard Adams. Althans dat neem ik aan. Zo nu en dan renden er een paar weg om elders weer doodstil te gaan zitten. 't Was ook nog te mooi om ondergronds te gaan.

Bij een lange rozenhaag met zachte, lichtgroene blaadjes bleef ze staan. Om zich aan de dorens niet te bezeren schudde ze de mouw van haar leren jasje over haar hand, plukte een roos, een witte, liet me die ruiken en voegde 'm bij haar boeket.

Ze stond tegenover me en plotseling zag ik hoe in haar gezicht, dat me zo mateloos lief is, een zon opging. Ze straalde. Haar ogen stonden groot onder haar licht opgetrokken wenkbrauwen en ik las er blijheid in, ongekunsteld en smetteloos als de roos in haar hand. En verwondering, verbijstering bijna. Hoe dit in godsnaam mogelijk was. Genegenheid ook, maar tevens en nog meer een soort eerbiedige verontschuldiging daarvoor. Iets hulpeloos. Alsof ze het ook niet kon helpen dat dit moment zo verrukkelijk was... en dat dit verrukkelijke moment geen kiem van toekomst in zich had en daarom zo onmenselijk was.

Een en ander helaas bitter wetend en beseffend dat ze over een half uurtje zou vertrekken; dat alles wat we gezien hadden er dan nog wel zou zijn, maar slechts mooi om te zien en verder niets... dat alles wetend, trok ik me bewust terug in een afgesplitst, hermetisch heden. En heel even was er niets dan eeuwigheid. Er was alleen nog zij. En zij bij mij. Puur paradijselijk heden. Helder klateren van water, ruisen van zijn, oeverloos geluk.

En god zag dat het goed was.

Maar god is jaloers als de neten. De tijd verstreek toch, de zon zakte achter de einder, de vogels zwegen, Pessoa kletste verder en wij gingen het bos in om in de keet nog even een kopje koffie te drinken.

Toen ik om een uur of twaalf terugkwam lagen de honden op me te wachten. Die wachten op alles wat ze te vreten geeft. Ze renden voor me uit naar de keet, sprongen tegen me op, lieten zich op de

[p. 20]

hals kloppen en verdwenen in hun hol onder de grond.

Ik opende de deur, haalde de schakelaar over, één flits en alle stoppen sprongen. ‘Ook dat nog!’ dacht ik, maar onmiddellijk daarna: ‘Wat kan 't mij ook eigenlijk verrekken.’ En in het stikkedonker kroop ik in mijn nest.

Nauwelijks lag ik of er ging me een licht op. ‘Stommeling, debiel!’ - sprak ik hardop tot mezelf terwijl het ineens tot me doordrong waarom ze, naarmate de avond in zicht kwam, zich steeds opgewekter had gevoeld. Het duidelijke neigen van de zon had haar immers bijna tastbaar doen raken aan het vlieden van de tijd. En is dat niet heerlijk... als je zo ontzettend graag naar huis wil?