|
| |
| |
| |
Drie gedichten uit Satura (1971)
Eugenio Montale
(Vertaling Frans Denissen)
Brief
Venetië 19..
De oude kolonel van de cavalerie
trakteerde jou op negroni bacardi en roederer brut
met rood etiket. Hij zei zijn naam, maar,
voegde hij erbij, niet nodig die te onthouden.
Naar de jouwe vroeg hij niet, naar de mijne nog minder.
De habitués van het hotel waren allemaal vrienden,
ook zonder elkaar te kennen: doch alleen in de nadagen
van september. Sommigen omhelsden ons
in plaats van anderen zonder zelfs pardon te zeggen,
integendeel: verheugd om de gelukkige vergissing.
Uit de deemstering doken de groten, de vergetenen op,
Respighi's weduwe, Toscanini's erfgenames,
een doodgraver van Eva Tetrazzini, een naamgenoot
van Malpighi, Ramerrez-Martinelli,
zilveren haarwolk, en Tullio Carminati,
een celebriteit voor een paar overlevende geïnitieerden.
(Boven allen de beroemde Potestaat van de Sleutels, overtuigd
dat wij de waren en de waardigen waren avant le déluge
die niet bleek te komen of niet veel meer was
dan een surplus van het Hoogwater).
De oude cavalier herhaalde sedert mensenheugenis
tussen een bourbon en een martini dat geen steeplechase
hem ooit bij de verliezers zag. En besloot zijn verhaal
met de reuma die zijn vleugels knakte.
| |
Lettera
Venezia 19..
Il vecchio colonnello di cavalleria
ti offriva negroni bacardi e roederer brut
con l'etichetta rossa. Disse il suo nome ma,
aggiunse, era superfluo ricordarlo.
Non si curò del tuo: del mio meno che meno.
Gli habitués dell'albergo erano tutti amici
anche senza conoscersi: ma soltanto agli sgoccioli
di settembre. Qualcuno ci abbracciava
scambiandoci per altri senza neppure scusarsi,
anzi congratulandosi per il felice errore.
Spuntavano dall'oscuro i grandi, i dimenticati,
la vedova di Respighi, le eredi di Toscanini,
un necroforo della Tetrazzini, un omonimo
di Malpighi, Ramerrez-Martinelli,
nube d'argento, e Tullio Carminati,
una gloria per qualche superstite iniziato.
(Su tutti il Potestà delle Chiavi, un illustre, persuaso
che noi fossimo i veri e i degni avant le déluge
poco più di un surplus dell'Acqua Alta).
Il vecchio cavaliere ripeteva da sempre
tra un bourbon e un martini che mai steeplechase
lo vide tra i battuti. E concludeva
sui reumatismi che gli stroncarono le ali.
| |
| |
Je leefde onder gelijken, te verschillend
om elkaar te verachten, maar al te vergelijkbaar
in de kunst van 't bovendrijven. De onverbeterlijke kletsmajoor
is al een paar jaar dood, misschien nog vóór jou.
Met hem is de laatste van je aanbidders ter ziele.
Nu is het hotel nog slechts een karavanserai.
Weg is de meester van het zoethout
met papaversap. Leeg die smeerpijp
van een kanaal. En weg ook het orkestje
dat bij mijn intrede vanaf de brug
mij onthaalde op de potpourri van de gastheer
die zich verschool achter de paravent: de graaf
| |
[Italiaans]
Si viveva tra eguali, troppo diversi
per detestarsi, ma fin troppo simili
nell'arte del galleggio. L'invitto radoteur
è morto da qualche anno, forse prima di te.
Con lui s'è spento l'ultimo tuo corteggiatore.
Ora all'albergo giungono solo le carovane.
Non più il maestro della liquirizia
al meconio. Più nulla in quello spurgo
di canale. E neppure l'orchestrina
che al mio ingresso dal ponte
mi regalava il pot-pourri dell'ospite
nascosto dietro il paravento: il conte
| |
Le revenant
vier lettergrepen, de naam van een onbekende,
door jou nooit meer ontmoet en hoogstwaarschijnlijk dood.
Vast staat: een schilderij; hij heeft je zelfs het hof gemaakt,
dat gaf je toe, maar slechts heel even: hij was verlegen.
We hebben er jaren geleden nog over gesproken; later
was jij er niet meer en zo ben ik zijn naam vergeten.
En kijk: een clandestiene publikatie met gezichten
en werk van ‘in de kiem gesmoorde’ kunstenaars
uit het begin van deze eeuw. Er is een schilderij van hem bij,
niet om aan te zien, maar wie mag dat zeggen? Morgen
is 't een meesterwerk. Misschien ben jij zijn Clythia geweest
zonder het te weten. Dat nieuws stemt mij niet vrolijker.
Ik vraag me af waarom de draden van twee spoelen
zo in elkaar zijn gedraaid; en of niet dat spook
het zoekgeraakt origineel is en ik zijn facsimile.
| |
Le revenant
.........................
quattto sillabe, il nome di un ignoto
da te mai più incontrato e senza dubbio morto.
Certamente un pittore; t'ha fatto anche la corte,
lo ammettevi, ma appena: era timido.
Se n'è parlato tra noi molti anni orsono; poi tu
non c'eri più e ne ho scordato il nome.
Ed ecco una rivista clandestina con volti
e pitture di artisti ‘stroncati in boccio’
ai primi del 900. E c'è un suo quadro
orrendo, ma chi può dirlo? domani sarà un capodopera.
Sei stata forse la sua Clizia senza
saperlo. La notizia non mi rallegra.
Mi chiedo perché i fili di due rocchetti
si sono tanto imbrogliati; e se non sia quel fantasma
l'autentico smarrito e il suo facsimile io.
| |
| |
| |
De zwarte engel
de ovengloed beroeren kan
op de uitgedoofde sintels mocht daar
nog een flinter overblijven
hemeling noch aardbewoner,
veranderlijk en onveranderlijk
opflitst in het razendsnelle weerlicht
van je ondoorgrondbare verdichting
o zwarte engel, werp je sluier af
maar dood me niet met je bliksemende blik,
verdrijf toch niet je aureool van mist,
druk je brandmerk in mijn geest
want geen oog is tegen schijnwerpers bestand,
engel van houtskool die schuilt
in de schouderdoek van de kastanjepofster
| |
L'angelo nero
i pettini dei pruni, le luminarie dei forni
e ineguale nel rapido lampeggio
della tua incomprensibile fabulazione
ma non uccidermi col tuo fulgore,
non dissipare la nebbia che ti aureola,
stàmpati nel mio pensiero
perché non c'è occhio che resista ai fari,
angelo di carbone che ti ripari
dentro lo scialle della caldarrostaia
| |
| |
mocht ik nu je vleugels grijpen en die horen
nóg zou ik jou niet zo goed herkennen
als 's ochtends, slapend of wakend,
want tussen waarheid en onwaarheid stopt
geen naaldoog de tweevoeter of de kameel,
en het zwartsel, het grijm
dat op de vingertoppen achterblijft
is minder dan het stof dat wegwaait
met jouw allerlaatste veer, grote engel
van as en rook, schoorsteenveger,
| |
[Italiaans]
o bianco, stanco di errare
se ti prendessi un'ala e la sentissi
non potrei riconoscerti come faccio
nel sonno, nella veglia, nel mattino
perché tra il vero e il falso non una cruna
può trattenere il bipede o il cammello,
e il bruciaticcio, il grumo
che resta sui polpastrelli
dell'ultima tua piuma, grande angelo
di cenere e di fumo, miniangelo
Noten van de vertaler (gedeeltelijk geïnspireerd door toelichtingen van de auteur).
Eva Tetrazzini': bekend sopraan.
Malpighi: beroemd geneesheer uit de 17e eeuw.
Martinelli: tenor die veel bijval oogstte in de rol van bandiet.
Ramerrez (uit La fanciulla del West van Puccini).
Tullio Carminati: acteur uit het gezelschap van Eleonora Duse.
De Potestaat van de Sleutels: de conciërge Vicari.
Het Hoogwater: het hoog tij dat Venetië regelmatig overspoelt.
De meester van het zoethout met papaversap: de fabrikant van de keelpastilles (voor zangers) Re Sole.
De graaf van Luxemburg: in deze operette van Léhar verbergt de graaf zich achter een paravent omdat hij en zijn echtgenote besloten hebben elkaar nooit te zien.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd