De Tweede Ronde. Jaargang 7

[p. 154]

Op het Colosseum
Martialis^*
(Vertaling M. d'Hane Scheltema)

9

De neushoorn vocht ter ere van Uw Hoogheid
Als nooit tevoren. 't Hele Circus keek:
Een monsterdier dat woest en heet van boosheid
Afstormde op een stier die speelgoed leek.

* Martialis (40-100 na Chr.) is de bekendste epigrammendichter van Rome. Toen in 80 het Colosseum in gebruik werd genomen, schreef Martialis ter gelegenheid van de opening zijn Liber Spectaculorum, opgedragen aan keizer Titus.

IX

Praestitit exhibitus tota tibi, Caesar, harena

quae non promisit proelia rhinoceros.

o quam terribilis exarsit pronus in iras!

quantus erat taurus, cui pila taurus erat!

14

Een zwanger everzwijn, door rijpe dracht wat zwaarder,
Werd door een speerwond moeder van een jong, dat niet
Bleef liggen, maar snel wegkroop en haar sterven liet.
Zo kan een onverwachte tref nog opzien baren.

XIV

Sus fera iam gravior maturi pignore ventris

emisit fetum, vulnere facta parens;

nec iacuit partus, sed matre cadente cueurrit.

O quantum est subitis casibus ingenium!

17

De vrome olifant, die voor Uw voeten, Caesar,
Een knieval maakt, maar eerst de schrik was van een stier,
Doet dat niet na een lesje van zijn oefenmeester:
Geloof me, ook zo'n beest voelt wie de god is hier.

XVII

Quod pius et supplex elephas te, Caesar, adorat

hic modo qui tauro tam metuendus erat,

non facit hoc iussus, nulloque docente magistro,

crede mihi, nostrum sentit et ille deum.

18

Ze was gewend haar meesters hand heel lief te likken,
Die tijgerin, de trots van het Kaukasisch woud,
En kijk, nu scheurt ze een felle leeuw finaal aan stukken,
Iets ongekends, iets wat nog nooit zo is gebeurd.
Ze hield zich koest, zo lang ze in hoge bossen woonde,
Maar sinds ze hier bij ons is, wordt ze aardig woest.

XVIII

Lambere securi dextram consueta magistri

tigris, ab Hyreano gloria rara iugo,

saeva ferum rabido laceravit dente leonem:

res nova, non ullis cognita temporibus.

ausa est tale nihil, silvis dum vixit in altis:

postquam inter nos est, plus feritatis habet.