De Tweede Ronde. Jaargang 7

[p. 140]

Die Heimkehr (no. 87)^*
Heinrich Heine
(Vertaling Marko Fondse)

De dood, dat is de koele nacht,

Het leven is de zwoele dag.
Het donkert al, ik dommel,
Ik ben door de dag ontkracht.

Over mijn bed verheft zich een boom,

Daar zingt de jonge nachtegaal;
Hij zingt van enkel liefde.
Dat hoor ik zelfs in mijn droom.

Der Tod, das ist die kühle Nacht,

Das Leben ist der schwüle Tag.
Es dunkelt schon, mich schläfert,
Der Tag hat mich müd' gemacht.

Über mein Bett erhebt sich ein Baum,

Drin singt die junge Nachtigall;
Sie singt von lauter Liebe,
Ich hör' es sogar im Traum.

* Ik vertaalde bovenstaand gedicht (1823-24) als pendant van Lermontovs gedicht (1841) op de volgende bladzij, nadat ik bij de Lermontovkenner I.L. Andronikov een verwijzing ernaar had gevonden. Het is uitgesloten dat de Russische dichter Heines vers niet zou hebben gekend. Hij sprak vloeiend Duits en Heine werd in Rusland druk gelezen. Of iemand Heine ooit heeft geattendeerd op Lermontovs uitwerking van zijn ‘kiemcel’ is mij niet bekend. Andronikov wijst ook op een vertaling van Lermontovs gedicht - misschien wel het beroemdste uit de Russische literatuur - door Rilke, helaas zonder vindplaats. Een Leidse studente spoorde het op in een brief van Rilke aan Lou Salomé. Wij drukken het hier af. (MF)

Einsam tret ich auf den Weg, den leeren,
der durch Nebel leise schimmernd bricht;
seh die Leere still mit Gott verkehren
und wie jeder Stern mit Sternen spricht.

Feierliches Wunder: hingeruhte
Erde in der Himmel Herrlichkeit...
Ach, warum ist mir so schwer zu Mute?
Was erwart ich denn? Was tut mir leid?

Nichts hab ich vom Leben zu verlangen,
und Vergangenes bereu ich nicht:
Freiheit soll und Friede mich umfangen
im Vergessen, das der Schlaf verspricht.

Aber nicht der kalte Schlaf im Grabe.
Schlafen möcht ich so jahrhundertlang,
dass ich alle Kräfte in mir habe
und in ruhiger Brust des Atems Gang.

Dass mir Tag und Nacht die süsse, kühne
Stimme sänge, die aus Liebe steigt,
und ich wüsste, wie die immergrüne
Eiche flüstert, düster hergeneigt.