De Tsjerne. Jaargang 20

[p. 429]

Sjoerd Spanninga:

De moralisten

It libben boetsearret
hieltyd wer nije koppen
en dat wurdt sa njonkenlytsen
in treastlike gedachte
hwant de moaiste bungalow
is amper mear
as in forsierde deakiste
fan redwood en satyn
by eintsjebislút
mar salang as de lêste profeet
alhiel ûntbleate
fan idelens en falsk bidoelen
biendroech de biddelnap útslikket
foar de leauwige skare
dy't er seinet mei syn forwurvenheden
in stiich op 't seare each
en dus in fatsoenlik spuipot
ta syn foldwaen hat
ûnder de arkaden en kolommen
fan syn liifblêd
dêr't er him fortsjinstlik
yn útflybkje kin
wiist it noch net sa min
mei de seden fan siger
en de trubbels fan harke -
inkeld de okse en de ezel
dizze beide boerehufters
opjown en ôfskreaun
troch alle healwoeksen flapdrollen
en frisse strebers
by de eksklusive artystekroech
ik zijk wel uit
traepje soargeleas oer de kronkelingen
fan de kultuerdragers hinne
en struilje ider wurd to neate
dat har heil bisiket
in skabeljeus en skoftich stikje
bûten roai fansels
of dogge simpelwei
har meditaesje yn de doarpskronyk

[p. 430]

 

as 't tafallich sa útkomt

 

in rikjend tankoffer

 

sûnder dat hja fierders

 

folle notysje nimme

 

fan de papieren pedagogen

 

en har business

 

om't it ek bûten har om

 

wol ekselsior giet

 

nei it bruorskip op ierde...

[p. 431]

Bloed is mar bloed...

It blaffen en it paffen
hâldt mar oan
it minskdom kriget nea genôch
fan 't moardzjen
alteast de machten
dy't de skeinde findels drage
fan it rjocht
sa giet it praet
de flinke broeken
dy't de tsjinst útmeitsje
en mei muzyk
de legers en de floaten
yn biweging bringe
al skikke hja humaen
harsels leafst bûten skot
dit sil dan tink de evolúsje wêze
dêr't men it sa drok oer hat
en sûnder mis
fjildslaggen geane gauris
fóár de baet
polityk is dynamyk
(of dynamyt)
by elke naesje
mei hwat selsrespekt
dat as de modder en it bloed
wer ta fonteinen springe
en de sé dy waeit
in reade flagge
yn 'e joun
dan is dit in forbliidzfend teken...
sadwaende docht it jin gjin nij
de moaije dingen
komme tagelyk nei foaren
sneuvelt men in bytsje yn 'e skiednis om:
the American way of life yn Vietnam
eksplosy's fan minsklikheit
mei napalmbommen lazy dogs en gas
tusken de rattelslangen
fan de mitrailleurs
en sok fredich dzjungelfolk -
sels de dominikanen
dy earme bliksems

[p. 432]

 

litte hja mar muoisum los

 

sa ynlik is men mei har hell bigien

 

hwant frijheit is it heechste goed

 

op 't jild nei en etcetera -

 

wylst lêze de russen sjineeske leginden

 

sa simpel en bikoarlik soms

 

fan sentimint

 

dat it meilydsum moed

 

sifelt har suver

 

troch de izeren tosken

 

en ûnder de hoera-petten

 

fan ús alte kameraden

 

marsearje wer nije soldatelieten

 

op itselde stomstampende ritme

 

fan foarhinne -

 

de raketten wurde almar greater

 

en de tanks ûnbidiger

 

it is formidable seit de gaulle

 

hwat ús noch allegear

 

to wachtsjen stiet

 

oan wûnder en gewelt

 

ek witte de kanûnen en torpedo's

 

sa perfekt en treffelik

 

to sjitten

 

dat de gloarje is in lust -

 

miljoenen sille aenst de seine

 

fan de chemyske technyk noch fiele

 

oant hiele foltsen

 

stil fan tankberens

 

de ierde tútsje

 

as woene hja foar ivich

 

sa wol lizzen bliuwe -

 

o ja - ha mar gjin noed

 

it komt wol goed

 

bloed is mar bloed...

[p. 433]

Sjineesk antyk

De joun hat syn gloarje
oan 'e kym úthongen
as de mantel fan in mandarein
earne skildert it wetter
in earm gehucht
en waeijert it wei...
syn neakene need
wurdt de fûst fan in rots -
dan pylgert de dei
in âlde kleastermuorre
it dizige paed
dat de flearmûs giet
en de stilte
it blauwe peslein
heint djipsjongend
de klank fan in gong -
kraenfûgels
roeije op sidene fearren
de loft ta wémoedige tinten -
yn de kostbere kûm
leit de moanne in frucht
reafallich en ryp -
de nacht sliept
gielglânzfend
op útbloeide stjerren.

[p. 434]

Fers

De joun lit syn pinsielen
yn it wetter knoffelje
dat de kleuren floeije
alle kanten út
it fjild wurdt gurdle
mei in fjûren koarde -
de sleatten brânne
read en goudzjend
troch it reid
fan de stilte.

Snipers

Hie 'k jou briljante kop mynhear
dat heech i.q. en sokss'hwat mear
alteast - jou hoarnen en jou wiif
wy waerden grit in lokkich pear.
* *
Och hearken hwat in haest mefrou
aenst falt de tonge jo noch flau
en mist de snappert syn fortier -
dat lit de ka mar út 'e kou.