De Tsjerne. Jaargang 10

[p. 354]

Marten Sikkema:
PP 131153.

Alweroan datselde deade ein dyk. alweroan dyselde tsjusterte oan wjerskanten, dêr't gjin blinkje mear yn oplibbe. En oanienwei datselde ientoanige dinderjen oer de betonplaten. De teller weve rêstich tusken 80 en 90, it klokje stie op goed alve ûre. Hawar, binnen de ûre dan dochs thús en op bêd, it waerd ek wol tiid. Gjin forkear mear op 'e dyk, sa let. Of dochs? Ut it automatysk stoarjen en stjûren wei libbe er ynienen op: sjoch, ljochtsjes dêr foar, efterljochten grif. Hy joech gas by, woe ynhelje. Sa wie der tominsten wer hwat oan: hwat spanning, hwat aksje, hwat fordivendaesje op 'e lette joune hâldt jin wekker. Tsjong, it foel net ta, dat ding beet to wurden, it hie in bêst stik gong blykber. Nou wie de teller al oer de 100 rekke. En ja hear, it byld dêrfoar koe nou doch wol hwat dúdliker wurde yn it eigen great ljocht: de efterein fan in greate swarte lúksewein, skrille giele efterljochten oan wjerssiden, it nûmerboerd yn 'e midden mei in slûch pitsje derboppe. Hy seach skerp: PP 131153 like it nûmer to wêzen. Nuver heech nûmer, in bûtenlanner faeks? Mar hwat moast sa'nt sa let op dizze dyk? Kom, hy moast der mar foarby, der is ek net folle oan, hieltyd efter deselde. Mar dy dêr foar woe it blykber net lije, bigoun ek ta to setten, de ôfstân bleau alteast gelyk, hoe djip it gaspedael ek kaem. PP 131153 jawis, dy ried mar bêst. Nou kamen hja wer yn biwenne oarden, it stedtsje kaem yn sicht, nou dus mar hwat gong minderje. Dy dêr foar die it blykber net, de ôfstân alteast waerd greater, it nûmerboerd waerd wei, de efterljochten forblikten. Dy ried blykber as in gek; sels mar witte. Sa, hjir wie de syddyk al, in foech kertierke dus noch. It wie hurd gien dizkear: it wie noch mar krekt healwei tolven.

De oare wyks ried er dêr wer, op 'e selde dei en ûre; mar de PP 131153 wie him allang wer út it sin gien. Dy't geregeldwei mei de wein foar saken op 'e dyk is bilibbet safolle dat helte briker is, mar hoe soe men dat allegearre ûnthâlde? It moat al ûngemak wêze, skea oan 'e wein of noch slimmer, sil it yn 't ûnthâld bliuwe. Mar slimmer wie him aldergeloks noch net oerkoord. Hy ried nou wer fiks oan en it einde wer likemin, dat hy forfeelde him wer bêst.

[p. 355]

Kom, dêr wie ek noch ien let op 'e dyk, dêr foar him. Ynhelje? Och, hwat joech it ek, mei in ûrke soed er likegoed wol thús wêze. De teller bleau dus tusken 80 en 90.

Likegoed seach er him stadichoan dúdliker, al die er ek op it sjen alhiel gjin war. Twa skrille efterljochten, in sleau forljochte nûmerboerd mei letters PP, nûmer 131153. Heden, dat healwize hege nûmer, dat koe dyselde wolris wêze fan forline wike, dy't doe sa jage. Gjin utlanner dan doch grif, hwat soe dy hieltyd op dit ein dyk? Né, in nasionaliteitsboerd wie ek nearne to finen. In kollega dan? Hy soe der ris nei fornimme op de sakeljusrounte.

Dêr kaem neat fan; mar de oare wyks kaem it plan him al wer yn 't sin, hwant dêr ried dy greate swarte wer foar him út. En ynheljen wie der ek dizkear net by, hoe't er it ek bisocht. Hy waerd der suver grimmitich fan, it sin stie dochs al net to bêst, hwant de negoasje hie gâns better kind. Dat ding woe wol ride: doe't er by de syddyk ôfsloech, wied er al nearne mear to sjen, sels dy gemiene giele efterljochten net!

De folgjende wyks wiste er, dat er him forsinne moast: sokke hege nemers wiene noch net útjown. In kollega koe it ek net wêze, dat wie wol wis. Hoe soe nouris better sjen nei it nûmer - as it ding der tominsten wer wêze soe. Hy koe it oplêsten ek noch wol dreamd hawwe, al wie er ornaris moai wis yn sok ding. Mar sa let op 'e joune, nei sa'n drokke dei, men wit net. En ja hear, dêr gie er wer, en dêr seach er it alwer: PP 131153, dúdlik, it koe net oars lêzen wurde. Dit spul koe wolris net doge. Mar nije wike sóé er him ynhelje!

Dy kears wie it letter, tsjin tolven al wiisde it klokje. Nou soe er de dyk wol allinnich hawwe, sûnder dy nuvere foarrider. It wie spitich, hja kiene him slim ophâlden, mar de saken geane foar, en der mislearje wol mear plannen. Ynienen skrille er op: dêr wiene hja wer, dy giele ljochtsjes. Hy treau it gaspedael daliks op 'e planke, knypte it stjûr yn 'e hannen, seach strak foar him út. Ja, hy helle yn, stadich mar wis. It nûmer wie goed to lêzen al, it nûmer dat net bistie. Goarich wiene de wite letters ûnder it sleauwe pitsje: PP 131153. It waerd oanienwei dúdliker, de ôfstân waerd oanienwei lytser, syn great ljocht biskynde nou de hiele swarte efterein. Mar hwat nou? It wie krekt as siet foar it efterrút ien en seach him strak oan. De ôfstân waerd tsien meter, njoggen, acht... Dy kop efter it rút, dy persoan,

[p. 356]

né, gjin persoan, dy heks, dat spoek, dat skrikbyld... it gnyske, it lake, it raesde fan 'e wille. Sawn, sels, fiif, fjouwer... Ynienen sloegen de ljochten út, der foel in klap. De wein toppe yn 'e rounte, sloech earne tsjinoan, swaeide jitris. Mar mear bispeurde er ek al net.

De oare deis fornijden de kranten, de bikende sakeman P.P. hjirre hie him justernacht, 13-11-'53, tsjin tolve ûre, deariden tsjin de betonnene pealtsjes fan 'e dyk; hja hiene al faker skreaun, dat dy dingen der wei moasten, mar der moasten earst slachtoffers falle. De wein wie oan 'e foarkant alhiel yninoar treaun, liet de foto sjen. De rider hie der út wei seage wurde moatten, hy hie doe lykwols al dea west. Drank brûkte er nea net, dat wurgens moast de oarsaek wéze. De kranten meitsje har der maklik ôf, dat is bikend. Nammers, as Pitersen de oarsaek fortelle kind hie, net ien soe him leaud hawwe.

Op in tryste hjerstige middei waerd er bigroeven. De loft waerd al tsjusterder oan. De greate swarte wein die de ljochten op: fan efteren oan wjerskanten skrille giele ljochten, dêrtusken ûnder in slûch pitsje it nûmerboerd. Mar dêr stiene nou oare letters en nûmers op, en de wein ried nou ek gâns stadiger.

Guon bern seagen skril nei it efterrút: it wie krekt as wie dêr in kop foar, in nuvere gnyskjende kop, net fan in minske, sa fortelden hja letter. Mar fansels, dêr hat elkenien om lake.

(Ut in bondel mystearjeforhalen, skreaun mei Y. Poortinga en Geart Jonkman.)